Geenstijl

GeenPeil told you so, Sjoerd Sjoerdsma

Een handjevol mensen die boe roepen naar Mercedessen met Russische diplomaten bij hun ambassade. F1-coureurs die tijdens testdagen in zonnig Barcelona de vraag krijgen of ze wel of niet in Rusland willen racen (Sochi staat pas eind september op de kalender). Een pleidooi aan de KNVB om een minuut stilte te houden bij alle amateurwedstrijden, een voetbalfinale die verplaatst wordt van Sint Petersburg naar Parijs en een Radio 1 nieuwsquiz met allemaal argeloze inhaakvragen over de situatie in Oekraïne: "Hoeveel procent van de banken zal volgens Ursula von der Leyen getroffen worden door de SWIFT-sanctie?" - "...Eeehhh.."

Stuk voor stuk indicatoren van onze naïviteit over oorlog. Onze onbekendheid er mee, de vervreemding van fysieke gevechten op een bloederig strijdtoneel. De absurditeit van een pantservoertuig dat een burgerbolide plet, de raketten die regenen op schijnbaar willekeurige doelwitten, laag over knallende jachtvliegtuigen, een mortiergranaat die plotseling uit de straatstenen steekt en omstanders hun noodlot bespaart door niet te exploderen. Het is onwerkelijk, bij vlagen hallucinant en we willen de bloederige details ook eigenlijk helemaal niet kennen. De AVRO die Rusland uit het Songfestival wil zetten, dát is hier een ANP Persalarm.

Tegelijkertijd wordt er een permanent appèl gedaan op onze solidariteit met de Oekraïeners. Wie niet onvoorwaardelijk tegen Poetin predikt, is zijn vriend, waterdrager en agendavoerder. In de voorste loopgraven van het opinielandschap staat iedereen en z'n Sjoerd Sjoerdsma op scherp, sociale media zijn in verhoogde staat van morele paraatheid en in tegenstelling tot Rusland is Oekraïne plotseling een bakermat van beschaving en een baken van democratie - alsof de twee landen niet tezamen in broederschap verbonden zijn door ideologie, oligarchie en overige restanten van communistisch conservatisme. Oekraïne is qua waarden ongeveer net zo Europees als Albanië of Syrië: sommige mensen willen heus wel, maar andere, veel grotere krachten maken uiteindelijk de dienst uit.

Weet u nog hoe Natuurlijk weet u nog hoe Guy Verhofstadt en Hans van Baalen op 20 februari 2014 op het Maidanplein de inwoners van Kiev beloofden dat het westen in het algemeen en de Europese Unie in het bijzonder vierkant achter hun strijd voor soevereiniteit stonden. Nota bene Petro Poroshenko, de toenmalige pro-westerse oligarch van dienst, was ontstemd over die opruiende actie van de Europarlementariërs. Zelfs Rob de Wijk - bepaald geen vriend van ons referendum-initiatief - vond Guy & Hans twee domme eikels, die Poetin in de kaart speelden. Helaas (of gelukkig) kan Hans van Baalen niet meer zien hoe zijn vette worst voorhoudende voorwerk nu uiteindelijk tot het huidige bloederige vuurwerk leidt.

In de zomer van 2015 ging het GeenPeil-initiatief voor een raadgevend referendum niet primair over het Associatieverdrag met Oekraïne. Het ging over (of: had moeten gaan over) hoe de Europese Unie doordendert uit eigenbelang, met te weinig democratische verantwoording naar, of rekenschap voor het belang van individuele burgers in de Unie. Maar het verdrag met Oekraïne was wel een valide haakje voor zo'n referendum, omdat inmenging in de (geo)politieke situatie van dat land heel wat meer behelst dan een krabbel onder een handelsverdrag waar wat lieve woordjes over vrij verkeer en schetsen van toekomstige eenheidsdromen in staan opgetekend. De EU mengde zich hier openlijk in een aloude NAVO/Rusland-dialectiek waarin woorden altijd het risico dragen om zich te vertalen naar wapengekletter.

Nederlandse kiezers voelden feilloos aan dat het opdringen van een associatieverdrag met een corrupt land aan de rand van de berenkuil een gesubsidieerde hobby was van een progressieve elite die zichzelf uitermate weldenkend en verheven acht, maar waarbij de kritische burger aan zijn water voelde dat er geen eer aan te behalen viel (maar waar ze wel de rekening voor gepresenteerd konden krijgen).

Voorwaar: niet alleen stemde tweederde van het Nederlandse electoraat op 6 april 2016 ferm NEEN tegen dat Associatieverdrag, het referendum bewees ook dat de EU een technocratisch luchtkasteel van navelstarende idealen is: de kiezer werd afgekocht met een "inlegvelletje" waarin expliciet stond dat Oekraïne niet tot de EU zou toetreden en dat er geen militaire inmengingen plaats zouden hebben. Brussel bevestigde daarmee dat het wél z'n "democratische" en "progressieve" weerhaken in het Oekraïense grondgebied wilde slaan, maar dat de buren van Poetin zélf zouden moeten zorgen dat ze de Russische beer niet wakker maken - want dan staan ze er mooi alleen voor. Namens Oekraïne sprak Poroshenko herhaaldelijk de wens uit om zijn land in het NAVO-bondgenootschap onder te brengen, maar ook de westerse verdragsorganisatie (opgericht als alliantie tégen de Sovjetstaten in het Warschau Pact) liet Kiev bungelen.

Een jaar geleden werd Donald Trump - waar je veel over kunt zeggen maar niet dat hij de taal van autocraten niet sprak - opgevolgd door een seniele oude man die, zo hij überhaupt iets uitstraalt, de perfecte verbeelding is van het broos en week geworden westen dat degenereert waar je bij staat, maar nog altijd met stramme vinger oostwaarts priemt om het Kremlin van al het aardse kwaad te betichten. (Als je ooit het argument "te veel oude witte mannen in oude witte instituten" rechtmatig wilt maken, is het wel op het snijvlak van geopolitiek en generaals.) Poetin, de ouwe beer met het rancuneuze humeur, ruikt een opening in Oekraïne en heeft zijn kans gegrepen. Het past niet om over de rug van allemaal dode burgers 'zie je wel' te zeggen, maar we zagen al menig nee-stemmer zuchten de afgelopen dagen en weken.

Een stukje papier met "Wij zijn je vriend" er op is van nul en generlei waarde als je niet, zoals Wierd Duk hieronder helder en terecht betoogt (luister ook zijn laatste podcast), bereid bent om militaire macht en troepen te sturen om die vriendschap kracht bij te zetten. Nu zitten we opgescheept met pushberichten over de basketbalbond die een potje tegen Rusland in Almere aflast, de FIA die Sochi van de racekalender haalt en hoe de waterschappen de contracten met Gazprom willen verscheuren. De nee-stemmer krijgt de verhoogde energierekening en betaalt de prijs aan de pomp. Alle andere kiezers en belastingbetalers trouwens ook. Maar boven alles zijn de burgers van Oekraïne acht jaar na de valse beloftes van Verhofstadt aan hun lot overgelaten en lacht de rancuneuze tsaar Poetin als laatste omdat wij niet weten waar en wanneer hij zijn legers een halt zal toeroepen. Maar dat laatste mag je niet zeggen, want dan ben je een "Putinversteher." Nou, dat waren we in 2016 ook al volgens de "Ruslandkenners" en Han ten Broeke, dus dat riedeltje nemen we dan maar voor lief: het westen heeft de verkeerde beer op het verkeerde moment op de verkeerde manier gekieteld. En nu is het huilen geblazen. Laten we niet doen alsof verplichte morele verontwaardiging daar iets aan verandert.