Geenstijl

Er klopt van alles niet en de rest deugt ook niet

Zaterdag werd Mona Keijzer onder vreemde omstandigheden op staande voet ontslagen. Ze had in een interview met De T. in volstrekt redelijke bewoordingen haar vraagtekens gezet bij het coronapassenbeleid. Waar Sigrid Kaag vorig jaar als kabinetslid wel openlijk mocht pleiten voor afschaffing van de avondklok, is Mona meteen van het bordes geveegd door een premier die zichzelf negen maanden geleden al ontslagen heeft maar desondanks gewoon door lijkt te regeren. De eenmansfractie Groep Omtzigt heeft daar vragen bij, met name omdat bijvoorbeeld de ChristenUnie (coalitiepartij) óók tegen de coronapas was - en afwezig bij de (hoofdelijke) stemmingen. Dit terwijl kabinetsleden momenteel in demissionaire staat ook gewoon Kamerlid zijn. Mogen die niet zonder last stemmen of zo? Daarnaast is Keijzer ontslagen door Rutte in overleg met zijn vice-premiers (Kajsa, Hugo en.. Carola van de ChristenUnie), maar niet per algemeen kabinetsbesluit. In de Kamervragen van Omtzigt lezen we dat dit volgens het reglement van orde wel had gemoeten. Dus daar wil Omtzigt wel even wat over horen van demissionaire Mark. En wij met hem. Vragensetje na de leesverder.

Vragen van het lid Omtzigt aan de Minister-President over het feit dat alle ministers en staatssecretarissen die tevens Kamerlid zijn, afwezig waren bij de hoofdelijke stemmingen over de QR-code en hoe zich dit verhoudt tot het grondwettelijke recht om zonder last te stemmen en over wie het besluit tot ontslag genomen heeft.
(N.B. toegevoegde linkjes en dikgedrukte zinsneden door redactie GS)

1.                  Herinnert u zich dat er op donderdag 16 september een hoofdelijke stemming heeft plaatsgevonden over de motie-Wilders om de QR-code niet in te voeren?

2.                  Herinnert u zich dat alleen de aanwezige leden van de fracties van VVD, D66, CDA, PvdA en de fractie-Den Haan tegen de motie gestemd hebben maar álle andere fracties ervoor, zodat er maar een zeer smalle meerderheid voor invoering van de QR-code was?

3.                  Is het u bekend dat, behalve Raymond Knops, geen van de Kamerleden die op dat moment bewindspersoon was, heeft deelgenomen aan die hoofdelijke stemming, dus dat Mark Rutte, Carola Schouten, Wopke Hoekstra, Mona Keijzer en Hans Vijlbrief, evenals Sigrid Kaag (die op dit moment wel haar aftreden had aangekondigd, maar nog minister was omdat het Koninklijk Besluit over haar ontslag pas op 17 september is getekend door de Koning), allen afwezig waren bij die stemming?

4.                  Herinnert u zich dat u die dag wel als aanwezig geregistreerd stond in het aanwezigheidsregister als Kamerlid maar zich expliciet had afgemeld voor de stemmingen?

5.                  Bent u bekend met artikel 67, lid 3 van de Grondwet waarin is vastgelegd dat Kamerleden zonder last stemmen?

6.                  Hoe beoordeelt u het feit dat de kiezers van een aantal Kamerleden, die overigens in het geval van Mark Rutte, Carola Schouten, Wopke Hoekstra, Sigrid Kaag en Mona Keijzer, ook met voorkeursstemmen gekozen zijn, niet hebben kunnen vernemen wat hun eigen opvatting is over de invoering van de QR-code?

7.                  Zijn er in het kabinet (of neven overleggen zoals bijvoorbeeld coalitie overleggen, Catshuisberaden) afspraken gemaakt om niet deel te nemen aan de stemmingen over de QR-code of aan stemmingen in het algemeen? Zo ja, hoe zien die afspraken eruit?

8.                  Is er op enig moment het verzoek gedaan of druk uitgeoefend op bewindspersonen om niet deel te nemen aan deze stemming of andere stemmingen? Zo ja, door wie en op welke wijze?

9.                  Is er op enig moment aan bewindspersonen door de premier of door een vicepremier te verstaan gegeven dat een stem voor de motie-Wilders gevolgen zou hebben?

10.              Hoe verhoudt zich volgens u artikel 67, lid 4 van de Grondwet (Kamerleden stemmen zonder last) tot het reglement van orde van de Ministerraad en dan specifiek artikel 12, lid 2 (In geen geval handelt een minister of staatssecretaris tegen een besluit van de raad)? Welke van deze twee heeft voorrang wanneer zij in een geval strijdig zijn met elkaar?

11.              Hoe denkt u dit spanningsveld tussen stemmen zonder last en eenheid van kabinetsbeleid op te lossen voor bewindspersonen die tevens Kamerlid zijn, nu de kabinetsformatie eindeloos voortsleept?

12.              Hebben alle Kamerleden, die tevens bewindspersoon zijn, de mogelijkheid gehad om zich in volledige vrijheid, zonder de grondwettelijke last, uit te spreken over de motie-Wilders?

13.              Op basis van welke procedure en welke wet is Mona Keijzer ontslagen als staatssecretaris?

14.              Wie hebben expliciet ingestemd met de voordracht tot ontslag van staatssecretaris Mona Keijzer? Is dat, zoals in de brief van de Minister-President staat, alleen de minister van EZK met wie u vanuit New York belde of op andere wijze contact had?

15.              Namens wie is het concept-koninklijk besluit voor het ontslag van Mona Keijzer voorgelegd aan de Koning? Namens het kabinet of niet?

16.              Klopt het dat in artikel 4 van het reglement van orde van de ministerraad staat dat de raad beraadslaagt over voordrachten van de minister-president voor koninklijke besluiten tot benoeming en ontslag van ministers en staatssecretarissen?;

17.              Wanneer heeft die beraadslagingen plaatsgevonden in het onderhavige geval?

18.              Klopt het dat bij het historische precedent, namelijk het ontslag van staatssecretaris Glastra van Loon in 1975, het kabinet erover beraadslaagd heeft en een besluit genomen heeft over zijn ontslag (voordat hij zelf aftrad)?

19.              Ligt er een kabinetsbesluit ten grondslag aan het ontslag van de staatssecretaris of heeft een Minister-President slechts de instemming van de minister van het departement nodig om de staatssecretaris van dat departement voor te dragen voor ontslag? Kunt u dit staatsrechtelijk duiden?

20.              Heeft u hier het reglement van orde van de ministerraad overtreden?

21.              Kunt u deze vragen een voor een beantwoorden en wel voor een mogelijk debat over deze zaken?