Geenstijl

De premier was heilig overtuigd dat zijn poging Omtzigt nogmaals kalt te stellen nooit zou uitkomen. De oud-verkenners zouden in zijn visie nooit een podium krijgen om verantwoording af te leggen, er waren inmiddels al nieuwe. Hij waande zich onaantastbaar, dankzij een geregisseerd gebrek aan transparantie en integriteit.

Rutte vergat dat VVD niet alleen staat voor vrijheid, maar ook voor democratie. Vrijheid voor de burger, maar politici ondergeschikt aan de kiezer. Vooral dat tweede ben je volledig vergeten zodra een van de beste Kamerleden persoonlijk wordt besproken. Of zoals Mark Rutte eerder al onder ede verklaarde: als het uitkomt, schuif ik de wet opzij.

Deze Pavlov-reactie van Rutte zegt veel. Rutte kan Omtzigt niet meer onder ogen komen. Een kritisch Kamerlid ontlokt niet een steeds beter kabinet, nee liever maken we Omtzigt minister ofzo, saboteren hem, laten hem falen en kunnen daarna onze handen in onschuld wassen. Het is precies hoe Balkenende1 afscheid nam van de PVV en hoe Rutte1 afscheid nam van LPF.

Gelukkig laat de nieuwe Kamer zich niet weer piepelen en besloot unaniem de ambtelijke gespreksverslagen openbaar te maken, terwijl Rutte daar fel tegen adviseerde. Alleen ze kwamen maar niet. Woensdag 31 maart kwam, en ging voorbij. We leven in 2021, e-mailen duurt minder dan een seconde. De ambtenaren hebben een middag, avond en nacht gehad hun notulen bij te stellen.

Kamerleden kregen op 1 april een uurtje om ze te lezen. Rutte, Ollongren & Jorritsma kregen bijna een dag om samen met adviseurs de situatie te bestuderen, schade te beperken en hun presentaties te oefenen. Dit is de kern van de Rutte-doctrine: de continue informatieachterstand van volksvertegenwoordigers, journalisten en kiezers. Geen liberté, egalité of fraternité.

Wat volgde was een wanvertoning waar een hele week aan geknutseld was. Hoe zou Ollongren het brengen, “haar fout”. Het moest een bres slaan in de walging vanuit het parlement. Mark Rutte had een geitenpaadje nodig om te overleven. Een motie van wantrouwen haalde het midden in deze coronacrisis net niet, maar de ChristenUnie is inmiddels duidelijker: er komt geen Rutte4.

D66-vicepremier Ollongren deelde de tekst “Omtzigt positie elders”, het was tijdens het debat D66-lijsttrekker Kaag die als eerste het mes in de rug van Mark Rutte zette. Twee keer D66, de grote -deels onverwachte- winnaar van de verkiezingen. Als dit een politiek opzetje was om de VVD te onthoofden, dan was het een meesterzet. De hele VVD-campagne was opgehangen aan hun leider.

Negen dagen crisis door een gebrek aan transparantie. Mark Rutte, jonkvrouw Ollongren en Jorritsma die zich niets kunnen herinneren van het tweede punt tijdens het gesprek. Een nogal logisch punt, want Omtzigt ontmaskerde het criminele karakter van staat, vijftien jaar aan knevelarij waar tienduizenden werkende ouders werden bestolen van een half miljard euro.

Rond de honderdduizend papa's, mama's en hun kinderen leefden in volstrekte armoede dankzij een belastingdienst die zich niet hield aan de wet en haar landsadvocaat liet liegen tegen de Raad van State. Mensen krijgen immers toeslagen om het bestaansminimum net te halen, als je die niet toekent en zelfs andere fictieve bedragen invordert, zakt een gezin daar stevig onder.

Het is niet de eerste keer dat de macht openlijk de aanval inzet om de tegenmacht. Toen Omtzigt bijna bij de onderste steen van MH17 had, werd hij door het NRC met nepnieuws beschadigd en daardoor van het dossier afgehaald. Een onderste steen die Rutte zelf beloofde, maar nooit leverde. Net zoals Srebrenica, Uruzgan of Mali zijn weer Nederlanders geofferd in geopolitieke spelletjes.

We keken deze week naar een politieke crisis die van A tot Z het gevolg is van een politieke kaste die stabiliteit probeert te maken door alleen makke lemmingen in het parlement te gedogen. Diverse politici kramen in complete naïviteit uit dat ze daarmee het landsbelang dienen. Ze snappen er niets van. Deze incestueuze bende zijn de echte crisissen vergeten, laat ik dat duiden in twee grafieken:

Dit is de middelvinger van Minister Slob richting leraren die al dertien maanden onbetaald overwerken. 1 april mogen ze een lerarenbeurs aanvragen om zich verder te professionaliseren of de overstap maken naar een tekortvak. Deze pot is gehalveerd en ging vorig jaar in de eerste uren al leeg. (ter contrast: Bram Moszkowicz werd geschrapt omdat hij niet doorstudeerde.)

De 2500 helden die 's nachts een aanvraag hebben ingediend, krijgen deels de deksel op de neus. Miljarden gaan naar het tegengaan van “achterstanden”. Alleen hadden we voor corona al een gigantisch lerarentekort, dus we hebben de poppetjes niet om daadwerkelijk extra les te geven. Nederland zou iedere aanvraag onvoorwaardelijk moeten honoreren.

Speciaal voor de verkiezingen werden de maatregelen versoepeld. U mocht nog even naar de kapper, tieners mochten een dagje in de week naar school. Ondertussen gaat de IC bezetting door het record van 4 januari heen, waardoor de vierde golf erger wordt dan de tweede of derde, en langer duurt dan de eerste. Het populisme kreeg een greep op een kabinet dat graag herkozen wilde worden.

De naleving is te zielig om nog te hopen op een oplossing zonder vaccins, we zijn het zat, ondernemers zijn blut. 400.000 mensen kregen een prikje, eentje overleed, 0,00025% dus stoppen we met prikken. Bij goede gezondheidszorg heeft COVID-19 een case-fatality-rate van ongeveer een procent onder ouderen al gelang welke bron je vertrouwd. Perfecte oplossingen bestaan niet.

Minister De Jonge begon weken later met prikken, en kiest nu weer voor weken verdere vertraging. Dat geeft dus ook een vertraging in de heropening van de economie. De rek in het ziekenhuis is er helemaal uit, het personeel is al dertien maanden aan het rondrennen en het ziekteverzuim in het UMCG is bijvoorbeeld verdubbeld naar 14%. We hebben helemaal geen tijd voor politieke spelletjes.

Je bent een speciaal soort Kamerlid als je hetzelfde kabinet meerdere keren laat struikelen. Een positie elders zie ik naast Bas Haan, die vier VVD-politici liet vallen over de Teevendeal. Of als hoogleraar, zodat hij zijn capaciteiten en integriteit kan overdragen op de volgende generatie parlementsleden. Voorlopig heeft hij nog jaren nodig als Kamerlid om onze rechtsstaat te herstellen.

Pieter Omtzigt heeft nachtmerries, maar wat hij overdag ziet is erger.