Geenstijl

De benoeming van Amy Barrett kan gevolgen hebben voor Obama’s Affordable Care Act

Vervolg in een lopende serie, eerdere afleveringen hierrr

Wat hadden we graag verteld dat Amy Coney Barrett’s hoorzittingen Eén Groot Spektakel waren, maar eigenlijk waren ze doodsaai. Ze hield zich uitstekend staande, de Republikeinen hebben de stemmen voor haar benoeming en in dat besef maakten de Democraten er een verkiezingsevenement van. Dat ging maar over één ding: Obamacare, waar aanstaand Justice Barrett direct een bepalende rol in speelt. Gaat de wet het overleven?

Een week na de verkiezingen, op 10 november en dus met ACB aan boord, hoort SCOTUS de zaak Texas v. California die mogelijk einde Obamacare betekent. Nu goed, zijn de V.S. op één vlak een derdewereldland met een Gucci-riem, dan is het wel gezondheidszorg, maar waar gaat die zaak nu om? Daar duiken we eens in, waarmee we meer inzicht krijgen in hoe apolitiek SCOTUS toch echt opereert.

**Obamacare
**De Democraten wonnen in 2008 zó hard dat hun meerderheid zelfs een filibuster overleefde: een procedureel senaatsmechanisme dat 60 van de 100 stemmen vereist om een wetsvoorstel door te duwen. Carte blanche dus, waarmee Obama bereikte waar presidenten van beide partijen al decennia over struikelden: een grootschalige hervorming van de gezondheidszorg middels de ACA, de Affordable Care Act, oftewel Obamacare.

Probleem is alleen dat dit letterlijk met nul Republikeinse steun gebeurde, wat in de V.S. niet bepaald goed werkt om een debat achter je te laten. Gevolg: zo pissig als de Democraten nu zijn over Trump’s SCOTUS-benoemingen, zo zijn de Republikeinen dat tien jaar later nog steeds over Obamacare. Die wet bracht veel goeds: miljoenen onverzekerden zijn nu wel verzekerd en dekking weigeren aan mensen met bestaande ziektes (hoe dan?) werd eindelijk verboden. 

Terechte kritiek is er ook: zo gingen de premies voor mensen die al wel verzekerd waren door het dak en worden sommige staten flink benadeeld t.o.v. andere staten. Kortom, genoeg voer voor discussie.

De constitutionele vraag
Waar Democraten via SCOTUS het politieke proces omzeilen om beleid op constitutionele gronden door te duwen, proberen Republikeinen zo juist beleid omver te werpen. Obamacare bleef ondanks een poging of 70 (!) politiek intact en dus volgde de SCOTUS-route. Daarin wordt ingezoomd op één ACA-artikel dat men onconstitutioneel acht, waarmee - zo stelt men - de hele wet van tafel moet.

Het bewuste artikel is vergelijkbaar met onze regeling voor gewetensbezwaarden. In beginsel moet je je verzekeren, maar wil je dat echt niet, dan betaal je meer belasting om er geen financieel voordeel uit te halen. De Republikeinen zeggen: dat is in strijd met onze vrije markteconomie, want de vrije keuze om iets wel of niet te kopen wordt zo effectief ontnomen. Ergo, de wet schendt constitutionele grenzen (een overtreding van de commerce clause, die de federale overheid veel, maar geen oneindige macht geeft om commercie te reguleren).

**Poging één: 2012
**Al in 2012 kwam deze vraag voor SCOTUS. Dat overleefde Obamacare, omdat Chief Justice Roberts tot een vergelijk kwam met zijn vier vrijer interpreterende collega’s: Breyer, Sotomayor, Kagan, en… wijlen Ginsburg. Samen oordeelden zij dat het artikel de commerce clause inderdaad schendt, maar de heffing feitelijk een belasting is waarvoor de federale overheid wel bevoegdheid heeft. Een ander kapstokje dus, waarmee Obamacare mocht blijven en de Republikeinen het maagzuur tegen hun gehemeltes aan voelden klotsen.

**Poging twee: Texas. v. California
**Nu volgt dus poging twee via grofweg dezelfde route. Wat is er nu anders? In voorgaande jaren hadden de Republikeinen niet de stemmen om Obamacare te cancellen, wel konden ze iets wijzigen. De ‘strafbelasting’ ging naar nul en de stelling in deze zaak is daarom: is nul nog wel een belasting? Zo nee, dan werkt die kapstok niet meer en wordt Obamacare Obamacare.

Dit kán de uitslag zijn en de Democraten zetten tijdens de verkiezingen zwaar in op angstzaaierij, maar of SCOTUS – straks dus met Barrett in plaats van Ginsburg – Obamacare ook echt neersabelt is maar zeer de vraag. Er zijn namelijk veel routes om daaraan te ontkomen en ook de justices zijn niet blind voor de gevolgen.

Winnen de Democraten de verkiezingen en gaat de belasting weer boven nul, dan is geen vonnis meer nodig. Ook kun je redeneren dat een belasting van nul nog steeds een belasting is, waarmee de precedent uit 2012 normaalgesproken wordt gevolgd. Verder is de vraag of Texas de zaak überhaupt mag voeren. Ondervindt die er daadwerkelijk nadeel van? Zo nee, dan volgt geen inhoudelijk vonnis.

Dan is er nog de scheidbaarheid: de hele wet valt alleen als én de nulbelasting onconstitutioneel is én die zo verweven is met de rest van de wet dat die zonder niet kan functioneren. Die vraag beantwoordt zichzelf, want de wet functioneert ook met nul belasting al jaren. Komt men tot een inhoudelijk vonnis, dan is onze volstrekt niet bindende voorspelling dat Obamacare overleeft, met vijf stemmen van Roberts, Breyer, Sotomayor, Kagan en Gorsuch.

**Kortom
**SCOTUS’ wegen zijn soms ondoorgrondelijk, maar dat Obamacare eraan gaat is zeker niet gezegd. Bovenal geldt dat de afwegingen daarover volstrekt apolitiek zijn. Leest u in deze verkiezingsweken dus overal verhalen die zeggen dat het anders is, dan weet u nu nog beter dat ze simpelweg niet waar zijn. 

Recht is recht, politiek is politiek. Dat zijn twee verschillende dingen, hoe hard men overal ook anders roept.

Deze serie wordt via crowdfunding gefinancierd. Waardeer je de inhoud? Doneer! Klik op de bunq button hieronder, bezoek bunq.me/BankofAmerica(hihi), of doneer direct op NL95 BUNQ 2040 8289 82. Thank you, cordially!