Geenstijl

Niks aan de hand, in asielopvangland...

De stichting LGBT Asylum Support heeft een lange brief aan hoogbejaarde overblijfmoeder Ankie Broekers-Knol (vvd) geschreven, waarin ze aan de hand van het """incident""" waarbij twee Nigeriaanse homohater een vrouw met kokend water overgoten, beschrijven hoe gevaarlijk het leven in asielzoekerscentra is voor andersgeaarden, die in azc's zitten opgehokt met precies het soort haatdogmaten waar ze hun eigen land voor ontvlucht zijn. De stichting maakt melding van 60 incidenten sinds juni, maar minstens even schokkend - zo niet nog erger - is de gedetailleerde beschrijving van de nalatigheid van het COA, dat de gewonde vrouw geen toegang tot zorg gaf, haar een strafmaatregel oplegde, in de media verkondigde waar ze verbleef, en helemaal niets deed om haar veiligheid te verbeteren - terwijl een van de daders alweer vrij rondloopt op een azc, en zijn locatie wel geheim gehouden wordt - evenals het grote aantal incidenten met mensen die na één zo'n uiting van homohaat en intolerantie eigenlijk onmiddellijk per kerende rubberboot terug naar een gebedshuis op eigen nationale grond gestuurd zouden moeten worden. Maar ja, in Nederland begint het regenboogparadijs van inclusiviteit & diversiteit bij het verzwijgen van de dogmatische en religieuze haat die we onszelf op de hals halen.

Geachte staatssecretaris,

Op 3 augustus werd de Nigeriaanse lesbische asielzoekster Happy in AZC Gilze met kokend water overgoten door een heteroseksuele landgenote. Deze afschuwelijke daad kreeg volop aandacht in de media. Helaas is Happy niet de enige LHBTI-asielzoeker voor wie het Nederlandse opvangsysteem niet veilig blijkt. Dagelijks zijn er incidenten die duidelijk maken in wat voor onveilige positie kwetsbare LHBTI-asielzoekers zich in de opvang bevinden. We schrijven u niet alleen om hiervoor aandacht te vragen, maar ook om u op te roepen een einde te maken aan deze situatie. Als bijlage sturen we een aantal voorbeelden mee van de meer dan zestig (!) meldingen van onveilige situaties van LHBTI-asiel- zoekers die we sinds juni 2020 naar Bureau Veiligheid van het COA hebben gestuurd. Op geen van deze meldingen hebben we een inhoudelijke terugkoppeling ontvangen.

De rest van het bizarre relaas staat na de breek, dikgedrukte stukken door ons dik gemaakt.
Doneren aan LGBT Asylum Support? Rekeningnummer staat op de website.

Happy was op 3 augustus vanwege de verjaardag van haar vriendin op bezoek in AZC Gilze. Doordat Happy tijdens een ruzie met een heteroseksueel stel haar vriendin en haar zoontje beschermde, kreeg zij kokendheet water over zich heen. De rechterhelft van haar lichaam heeft daardoor ernstige tweede- graads brandwonden opgelopen. Ze is voor haar leven verminkt.

De actie was gericht tegen haar vriendin en diens 18 maanden oude zoontje en werd gepleegd door een Nigeriaanse vrouw van een heteroseksueel koppel, tevens woonachtig te AZC Gilze. De man van dit Nigeriaanse heteroseksuele koppel had de vriendin van Happy tijdens dit incident mishandeld terwijl ze haar kind op haar arm had. De man staat er in dit AZC om bekend dat hij meerdere alleenstaande en/of lesbische vrouwen benaderde voor seks. Met “those two stupid lesbians. Practising as lesbians. It is a taboo in Nigeria”, werd overduidelijk dat de aanzet tot dit incident gebaseerd was op discriminatie op basis van gender en seksuele oriëntatie.

Onjuiste/geen behandeling
Volstrekt onduidelijk, onbegrijpelijk en bovenal onmenselijk inhumaan is waarom na het incident niet onmiddellijk 112 werd gebeld. Temeer omdat Happy, gezien de ernst van de brandwonden, dringende medische zorg nodig had en de politie had moeten worden ingeschakeld om de verdachten aan te houden, lag dit voor de hand. Er werd echter niet voor gekozen. In plaats daarvan werd Happy naar het gebouw van het COA gestuurd, waar zij door één van de beveiligers met ijsklontjes gekoeld werd, iets wat niet op deze wijze zou moeten plaatsvinden.

Het GZA werd door een beveiliger gebeld, maar weigerde haar bij te staan omdat zij niet verblijft in AZC Gilze. Wederom werd er nog steeds niet voor gekozen om 112 te bellen, maar om te bakkeleien over het niet geregistreerd staan als bezoeker en het feit dat Happy geen bewoner van dit AZC is. Met een taxi op naam van haar partner die wel geregistreerd stond in AZC Gilze, werd ze uiteindelijk naar het ziekenhuis voor eerste hulp in Tilburg gebracht. Dat was ruim twee uur na het incident.

Om 9.30 uur de volgende ochtend kwamen Happy, haar vriendin en diens 18 maanden oude zoontje terug vanuit het ziekenhuis van Tilburg bij AZC Gilze. Het COA verbood haar naar binnen te gaan en liet haar weten dat ze niet welkom was omdat zij geen bewoonster is van dit AZC. Dit is haar tweemaal gemeld. Haar werd door het COA bovendien extra een maatregel opgelegd, gezien zij zich niet aan de regels gehouden had door zich niet te melden als gast. De maatregel hield in, anders dan wat het COA in de media bracht, een verbod voor het bezoeken van dit AZC voor een jaar. Ook gaf het COA haar vriendin geen toestemming om Happy te begeleiden naar haar AZC, terwijl dit een zeer lange reis is en Happy helse pijn had vanwege de tweedegraads brandwonden. Het COA verbood haar vriendin mee te reizen omdat ze om 14.00 uur een afspraak met het COA had.

Op onverschillige wijze werd door het COA niet ingegaan op het feit dat zij slachtoffer was van een zeer ernstig incident eerder die ochtend in AZC Gilze. Er werd door het COA een zeer ernstige inschattingsfout gemaakt dat zij zwaargewond nooit alleen deze reis had mogen afleggen. Maar het werd in feite nog erger. Door haar juist daar bovenop ook een maatregel op te leggen, werd haar rol als held om haar vriendin en haar 18 maanden oude zoontje weg te duwen om vervolgens zelf het kokendhete water op te vangen, volstrekt niet erkend.

Nadat er veel ophef ontstond over het incident, stelden journalisten vragen aan het COA. De woord- voerder van COA liet in een persverklaring weten dat Happy vrijwillig zou zijn vertrokken, maar meldde hierbij niet dat haar tweemaal te verstaan was gegeven door het COA dat ze niet welkom was.

Wederom geen hulp
Na een reis van ruim vijf uur met streekbus en trein, arriveerde Happy aan de andere kant van Nederland in haar AZC. Daar wou de beveiliger haar niet helpen de GZA-dokterspost te bellen ondanks het doktersrapport van het ziekenhuis van Tilburg en ondanks de noodsituatie. Huilend van de pijn belde Happy uiteindelijk zelf de GZA-noodlijn. Die meldde dat er geen arts beschikbaar was en dat ze de volgende morgen nogmaals moest bellen. Het advies van het GZA was om te gaan slapen.

De volgende morgen, dinsdag 4 augustus, stond Happy wederom bij de receptie van haar AZC. Uit de open wonden drupte inmiddels via haar benen het wondvocht op de grond van de receptie. Ze belde huilend vanwege de vreselijke pijn nogmaals de GZA-noodlijn. Daar kreeg ze te horen dat ze ondanks haar noodsituatie pas om 11.30 uur die ochtend gezien zou kunnen worden.

Nadat Happy de hulp van onze stichting inriep, hebben we op woensdag 5 augustus een klacht aan het COA geformuleerd. Deze klacht hebben we niet alleen naar Bureau Veiligheid gestuurd. Gezien de grote ernst van het delict en de fouten op tal van onderdelen van het COA en GZA, hebben we ook de directeur van het COA, Pauline van Schie op de hoogte gesteld. Daags daarna hebben we in overleg met het slachtoffer de foto van het slachtoffer met al haar brandwonden met een persbericht naar buiten gebracht. Happy liet ons weten dat we haar verhaal en foto mochten delen als dit andere LHBTI-asiel- zoekers in Nederland zou kunnen helpen.

In de media (o.a. NOS) bracht vervolgens het COA middels de woordvoerder naar buiten waar de partner van Happy uit veiligheidsoverwegingen verblijft. Eerder was al bekendgemaakt in welk azc Happy zelf verblijft. ‘Een Nigeriaanse asielzoekster die onlangs in asielzoekerscentrum Gilze het doelwit was van een aanval door landgenoten, is voor haar veiligheid overgeplaatst naar een ander azc. Een woordvoerder van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zegt dat de vrouw met haar 18 maanden oude kind is opgenomen in het azc in Grave.’

Aangifte
LGBT Asylum Support regelde voor het slachtoffer en voor de partner dat ze aangifte konden doen bij de politie. De aangifte van het slachtoffer werd uitgevoerd door een onvoldoende Engels sprekende politieagent die werd bijgestaan door een medewerker van het COA die tolkte. De aangifte is daarmee verre van compleet, zuiver of integer. Ons verzoek om het slachtoffer bij te staan tijdens deze aangifte werd niet ingewilligd. Bij de aangifte van de partner van het slachtoffer mochten wij wel aanwezig zijn.

Het Nigeriaanse heteroseksuele koppel werd een week na het incident opgepakt. Twee dagen daarna werd de mannelijk verdachte vrijgelaten en zorgde het COA uit veiligheidsoverwegingen dat hij naar een geheim gehouden AZC werd gebracht. Dit werd door het COA specifiek in de media als zodanig benoemd.

Hereniging
Ondanks verschillende verzoeken door LGBT Asylum Support aan directie van het COA en Bureau Veiligheid om het slachtoffer en haar partner direct na het incident te herenigen, kwam hierop geen enkele inhoudelijke reactie van het COA. Bovendien bleek het COA niet bereid te zijn de partner opnieuw een transfer te geven om veiligheidsredenen. Dit ondanks het feit dat in de media door de woordvoerder van het COA de locatie was vrijgegeven waar de partner van het slachtoffer zich bevindt en ondanks de doodsbedreigingen die door de inmiddels vrijgelaten man van het heteroseksuele koppel aan haar geuit waren. Louter na politieke druk via uw PA kon het COA overtuigd worden van hereniging. Terwijl dit direct vanuit compassie geregeld had moeten worden. Er zijn geen woorden voor dat deze her- eniging van een getraumatiseerd koppel en hun kind pas ruim twee weken na het incident en onder politieke druk heeft moeten plaatsvinden. Dit is voor ons als LHBTI-belangenorganisatie die zich inzet voor LHBTI-asielzoekers, iedereen die ons volgt en LHBTI-asielzoekers een warm hart toedraagt, niets anders dan het dieptepunt.

Het nieuws over het verschrikkelijke incident naar de lesbische asielzoekster Happy heeft een enorm grote impact op onze samenleving gehad. Er zijn tal van vragen tot op heden onbeantwoord. Zoals waarom er geen politie is ingeschakeld door de beveiligers. Waarom er geen adequate eerste hulp verleend is. Waarom er geen ambulance is geregeld. Waar de houding van het COA op gebaseerd is waarin het bieden van veiligheid ver is te zoeken. Waarom de GZA-dokterspost een asielzoeker in nood geen hulp aanbiedt. Waarom het COA niet is ingegaan op alle klachten en verzoeken van LGBT Asylum Support. Waarom een woordvoerder van het COA zover gaat om in de media het slachtoffer af te vallen en niet toegeeft dat er een fout is gemaakt door het vrijgeven van hun AZC waar zij zich veilig moeten voelen. Maar bovenal waarom het COA niet direct stelling heeft genomen dat in Nederland discrimina- tie van en zeker geweld naar LHBTI-asielzoekers ontoelaatbaar is.

Door de inhumane, onverschillige en onbarmhartige houding die het COA getoond heeft, krijgen de daders en verdachten van LHBTI-geweld meer bescherming dan slachtoffers. Dat is volstrekt ontoelaatbaar, onacceptabel en onverteerbaar.

In februari dit jaar bracht onze stichting het onderzoeksrapport ‘Keep it Silent’ uit, over geweldsdelicten in azc’s. Sinds juni geldt voor ons een gedragsregel: we moeten incidenten melden bij Bureau Veilig- heid. Signalen over onveiligheid van LHBTI-asielzoekers mogen door ons niet meer worden doorgestuurd naar verantwoordelijke locatiemanagers. Vrijwel dagelijks stuurt LGBT Asylum Support meldingen over discriminatie van LHBTI-asielzoekers naar Bureau Veiligheid zonder dat er een antwoord komt. Sinds juni 2020 zijn er meer dan zestig meldingen uiteenlopend in aard van discriminatie door ons aan het COA gemeld. Op geen daarvan hebben we inhoudelijke terugkoppeling ontvangen. Het ernstige delict met Happy is daar een zeer ernstig voorbeeld van. Dit is onhoudbaar.

LHBTI-units
Op basis van verschillende gedocumenteerde gevallen van asielzoekers die in de (nood)opvanglocatie te maken krijgen met discriminatoire pesterijen en bedreigingen, is er op 1 maart 2016 een motie van D66 in de Tweede Kamer aangenomen. Deze motie bepaalt dat aparte opvang van LHBTI-asielzoekers mogelijk moet zijn wanneer blijkt dat hun veiligheid niet gegarandeerd kan worden.

In mei 2016 heeft destijds ex-staatssecretaris Klaas Dijkhoff ons uitgenodigd voor een gesprek waarbij we de noodzaak van LHBTI-units in de opvang vanuit veiligheidsoverwegingen hebben uitgelegd. Ondanks verzoeken deze als beleidsregel op alle AZC’s vanuit veiligheidsoverwegingen toe te passen, zien we dat u nog steeds niet de noodzaak inziet in structurele oplossingen. Integendeel, een aantal LHBTI-units is inmiddels opengesteld voor heteroseksuele asielzoekers.

Uw beleid is nog steeds gericht op daders die moeten worden aangepakt. Echter uit ons onderzoeks- rapport ‘Keep it Silent’ wordt duidelijk dat er zowel door het COA als door de politie vrijwel geen opvolging plaatsvindt. Dat is ontoelaatbaar aangezien discriminatie bij grondwet verboden is. LHBTI- asielzoekers zoeken juist bescherming tegen discriminatie in Nederland. In de azc’s komen ze echter personen tegen met dezelfde denkbeelden als die waarvoor ze gevlucht zijn uit hun land van herkomst. Uw beleid is gebaseerd op het principe dat iedereen gelijk is. Uit de bijlagen die aan deze brandbrief worden gevoegd, mag duidelijk zijn dat dit principe de veiligheid van LHBTI-asielzoekers in de weg staat. Het COA is onvoldoende in staat de veiligheid in azc’s te waarborgen.

Uw voorganger stelde dat een azc een afspiegeling moet zijn van onze Nederlandse samenleving. Echter uit ons onderzoek blijkt eveneens dat een kwart van de LHBTI-asielzoekers in Nederland in hun azc te maken krijgt met geweldsdelicten. Wanneer deze schrikbarende aantallen in een Nederlandse wijk gehaald zouden worden, zou dit als volstrekt ontoelaatbaar gezien worden.

We roepen u op om een einde te maken aan de onveilige positie waarin kwetsbare LHBTI-asielzoekers zich in de opvang bevinden. Hiervoor is een structurele beleidswijziging in de opvang essentieel. We vragen u om vanaf nu in elk azc verplicht een beschermende LHBTI-unit in te richten. En ook om de mogelijkheid te onderzoeken om een compleet azc voor LHBTI-asielzoeker aan te wijzen. Gelet op de mate waarin wij in contact staan met LHBTI-asielzoekers willen we dat het weer mogelijk is om vanuit onze stichting rechtstreeks contact te onderhouden met COA-locatiemanagers en -medewerkers die contactpersoon voor LHBTI-asielzoekers zijn. Ook vragen we u om samen met een coalitie van belan- genorganisaties een breed gedragen voorlichtingsplan over de Nederlandse maatschappij op te zetten. Waarbij in het gesprek over ‘rechten&plichten’ specifiek aan alle individuen die asiel in Nederland aanvragen, uitleg gegeven wordt over Grondwet artikel 1 waarbij onderwerpen als LHBTI-rechten en atheïsme niet geschuwd worden.