Geenstijl

Krijgen we alles terug? Met rente?

Weet u nog, Jan-Kees de Jager die stellig zei dat elke cent die wij aan Griekenland zouden geven weer terug zou komen? Wel, daar komen nu wat centjes bij. Bij de Grieken dan. Het is namelijk weer zo ver: de Griekse banken staan er niet zo goed voor als velen denken. Zowel het bufferkapitaal alsmede de verzurende leningen geven reden tot zorg. 

De beknopte analyse van de Griekse situatie die ik zo dadelijk met u ga delen, is niet door mij gemaakt, maar door een echt briljante analist, Johannes Borgen (weet overigens niet of dit een pseudoniem is). Ik heb het voorrecht gehad om met enkele echt goede analisten te mogen werken. Zo had ik bij de Rabobank een financials analist die echt top was. Hij groef en groef en vond de meest markante zaken zoals deferred acquisition costs, convexiteit van de balans, actuarissen met sterfte-tabellen die nergens op sloegen, en zo verder. Ik krijg nog steeds kippenvel als ik er aan denk hoe goed hij was. Deze Johannes Borgen, zit in dezelfde klasse. Zeker het volgen waard. 

De volgende analyse is dus grotendeels door hem verricht: De belangrijkste bufferkapitaalratio (kapitaal of verliezen op te vangen), de CET1 (Common Equity Tier 1 capital), ziet er bij de grootste Griekse banken solide uit. Zo heeft Alpha Bank de hoogste CET1 ratio, namelijk 14,9% (ING en HSBC hebben soortgelijk niveau) en de laagste CET1 ratio, 12%, behoort toe aan Piraeus Bank (BNP zit ook op dit niveau). Maar de glans is zo verdwenen als er gekeken wordt naar de samenstelling van dit CET1-kapitaal.

Voor alle grote Griekse banken geldt namelijk dat het overgrote deel (sommige zelfs 100%!) van dit bufferkapitaal bestaat uit deferred tax credits. Deze vorm van belastingvoordeel was voorheen een deferred taxs asset, wat betekent dat dit bedrag gebruikt kan worden om toekomstige winsten voor belasting te drukken. Alleen als de verwachting is dat je geen of niet genoeg winst zult maken in de nabije toekomst, kan je deze deferred tax assets dus niet tot CET1 rekenen. Natuurlijk hebben overheden daar een oplossing voor gevonden: ze stellen dat dit belastingvoordeel sowieso geldt; of er nu winst of niet wordt gemaakt in de nabije toekomst dit belastingvoordeel zal te gebruiken zijn. Dit foefje is al wat ouder en is aan de kaak gesteld als zijnde verkapte staatssteun (zie hier), maar iedereen heeft zijn oogjes dicht geknepen, want dat kwam politiek technisch goed uit. Alles om de eurozone in de lucht te houden. Probleem is echter dat deze credits nou niet echt solide kapitaal zijn. Het is zoals Johannes Borgen het noemt: “Monkey money”. 

Maar het verhaal wordt nog pessimistischer. Al zou je het volledige CET1 kapitaal als solide beschouwen, de grootte laat alsnog te wensen over. De CET1 voor de meeste Griekse banken liggen tussen de EUR 5 miljard en EUR 7 miljard. Leuk, maar NBG heeft EUR 11 miljard aan probleemleningen (non-performing loans; NPL) en Piraeus EUR 24 miljard. Het SSM (Single Supervisory Mechanism) vindt het allemaal prima voor vele redenen, maar soliditeit is er niet één van. De plannen van deze banken om tegen het einde van 2022 deze NPLs te reduceren met EUR 51 miljard moet dan ook met een enorme bak zout genomen worden. 

Maar Johannes stelt dat als men zelfs dit zou negeren, er nog steeds niet veel is om over naar huis te schrijven. Zo zijn30 procent van de leningen die niet tot de NPLs behoren gedaan aan sectoren die het hardst door Covid-19 zijn geraakt. Toerisme, retailers, zeetransport, en zo verder. Deze sectoren liggen compleet op hun derrière, dus hoe solide is het “gezonde” deel van het leningenboek bij deze banken?

Maar Borgen heeft nog meer in de gifbeker gevonden, want nog voor Covid-19, hadden de Griekse banken EUR 2 miljard à EUR 5 miljard aan leningen die op de twijfellijst stonden. Oh, ik vergeet bijna te vermelden dat dit PER BANK geldt. Daarnaast had elke bank tussen de EUR 3 miljard à EUR 5 miljard aan geherstructureerde leningen staan (leningen waar de looptijd, rente, of aflossingsschema’s of een combinatie daarvan zijn aangepast om zo niet af te glijden naar de NPL-categorie). Gezien de huidige omstandigheden is het niet gek om te verwachten dat deze leningen alsnog afgeschreven moeten worden.

Gezien het bovenstaande en het feit dat 30% van het Griekse BPP direct en indirect door toerisme gegenereerd wordt, durf ik de voorspelling wel aan dat de Griekse banken gaan ploffen. Als het zoveelste noodpakket in stelling wordt gebracht om Griekenland op de been te houden, zou Mark Rutte de uitspraak aandurven dat elke Nederlandse cent terug komt?