Geenstijl

Leestijd 4 tot 6 minuten

Sinds Zietniks Oetlul door GroenLinks is buiten getrapt omdat hij te eerlijk was en een zelfstandig geweten bleek te bezitten (twee doodzonden in de hedendaagse linkspolitiek), noemen we hem weer gewoon Zihni Özdil en is hij - op wat geforceerde twitterwitzerette met zijn ideologische gelijk gekleurde geloofsgenoot Geerten Waling na - aardig goed te pruimen. Je kan er een prima pilsje mee pakken, met die die bolle Rotterdamse Turk die de lelijke politiek van de Jessias ontmaskerde, simpelweg door gewoon zijn geweten te volgen.

Desalniettemin moeten we streng blijven, en lazen we vandaag een paar tamelijk stomme stukken van de linkse eSsAyIst in Vrij Nederland. Zihni beklaagt zich in een lekker leesbaar collumpie volkomen terecht over de dichtgetikte dogma’s van de woke-beweging, die het linkse gedachtengoed in toenemende mate domineren en verlammen. Het irrationele schuld- en (erf-) zondedenken zijn zo belangrijk geworden op links, dat rede, ratio en zelfs waarheidsvinding ondergeschikt gemaakt zijn aan de angst voor de “””normalisering””” van doodnormale, maar met hun eigen ideologische opvattingen botsende meningen.

Özdil zet uiteen dat deze naargeestige SJW-reflexen niet beperkt blijven tot Twitter, of de krochten van een paar grootstedelijke universiteitskantines. Het is doorgedrongen tot in de hoogste kringen van het landsbestuur. Hij beschrijft eigen ervaringen bij GroenLinks (waar tragische figuurtjes als Sybren Kooistra geen uitzondering zijn), maar het SJW-denken is geen extreemlinkse uitzondering: we zagen het bijvoorbeeld ook meer richting het midden toen “Stellingdame” Justine van de Beek in één kamer opdook bij Sigrid Kaag. 

Het is niet alleen een universitair en politiek probleem, we zien van NRC en Volkskrant (iets met een advertentieboycot vanwege wat billetjes in beeld) tot de NPO en natuurlijk in de culturele sector (zie meest recent dat doodenge rapport van de Kunstraad) zien we de bekrompenheid van het dichtgetikte denken, en de bijbehorende agressie tegen andersdenkenden, plus de cancel culture tegen degenen die het tóch wagen om in vrijheid iets eigengereids te denken, zeggen of delen.

“Vrijzinnigheid”, beschrijft Zihni, “dreigt zo te verdwijnen als speerpunt van de linkse, progressieve mens.” Klopt. Dat zien wij ook. Waar zit dan de stomme fout in zijn betoog? Welnu:

Zihni betreurt het gesloten denksysteem op links vooral omdat het aan rechts de ruimte biedt om “steeds meer vrijzinnige waarden op te pakken”. Even los van de goedkope denkfout dat er op rechts niet vrijzinnig gedacht zou worden (hallo klassiek liberalisme, of libertarisme), waarom zou een vrijzinnig progressief linksmens als Zihni het betreuren dat op rechts de vrijzinnigheid wordt opgeraapt? In een betoog dat links versus rechts wil overstijgen, is het een béétje vreemd om je te beklagen dat rechts linkse ideeën zou overnemen.

Tijdelijke vrijzinnigheid
Zihni vreest dat het rechtse oprapen van die op links verloren vrijzinnigheid enkel “tijdelijk en zolang ze niet aan de macht zijn” is. Wederom raarrr, want is de vvd (op papier nog steeds een rechtse partij) niet al tien jaar aan de macht? Je kan de vvd veel verwijten, maar niet dat ze geen liberale, vrijzinnige houding koesteren ten opzichte van vrijheid van meningsuiting en individuele vrijheid en verantwoordelijkheid. Ook kun je ze in het debat niet betrappen op het smoren van afwijkend gedachtengoed bij anderen. Hetzelfde geldt overigens net zo makkelijk voor het Forum voor Democratie, dat (voor wie voorbij de uitspraken of associaties van de partijleider kan kijken) een aantal zeer vrijzinnige standpunten propageert, en aantoonbaar het open debat ambieert.

Over FvD en open debat gesproken, nog zo’n vreemd citaat: “Terwijl linkse wetenschappers een kruistocht voeren tegen een open debat vanwege het spookbeeld van ‘normalisering’ zijn het rechtse wetenschappers zoals Paul Cliteur die het opnemen voor de vrijheid van meningsuiting. De omgekeerde wereld.” Hoezo ‘omgekeerde wereld’? Waarom wil Zihni suggereren dat vrijdenken en pleidooien voor de vrijheid van meningsuiting louter zijn voorbehouden aan links, in een pleidooi dat nota bene de teloorgang van dat linkse vrijheidsdenken betreurt?

DeMoNiSeRiNg VaN aNdErSdEnKeNdEn
Het liberalisme dat uit het Verlichtingsdenken groeide, kent vele vaders (vooral vaders ja, rot op, patriarchaathatende fopfeministen - red.) van velen huize - links, en voornamelijk rechts. John Locke, Adam Smith, die door FvD zo gelauwerde Alexis de Tocqueville: niet links, wel vrijzinnig - en bepaald niet wars van een vrij en open debat. Het (rechtse) liberalisme erkent daar bij net zo goed het belang van het collectief, met veiligheid als voorwaarde voor vrijheid. (Daarom kan een roep om een vuurwerkverbod ook prima liberaal rechts zijn, omdat een overheid (dus het collectief) het individu moet beschermen tegen gevaar, maar dat terzijde.)

Ook het kapitalisme, bepaald geen linkse totem, is niet alleen een marktplaats voor productie, goederen en handel gebleken (of voor winstbejag, inhaligheid en economische scheefgroei), maar heeft ook een vrije marktplaats voor ideeën geschapen - álle ideeën. Hoe denk je dat die koopman en die dominee zich anders wisten te verenigen?

Kortom. Waarom moet links zelfs in een stuk zelfbeklag alsnog rechts 'de schuld' geven, of de rechtse houding betreuren? Het probleem - verder toch vrij duidelijk door Zihni geschetst - is de linkse neiging om het open debat de nek om te draaien. Misschien leggen we dus wel op de verkeerde slakken zout. Want een linkse dude uit een linkse hoek die in een links blaadje verkondigt dat de linkse debatmoraal morsdood is, dat moeten we natuurlijk enorm omarmen. Want een democratie, bestaat bij de gratie van onenigheid in het debat - niet bij demonisering van andersdenkenden.

Eigenlijk is het nog het allerergste dat Zihni zich "essayist" noemt, terwijl stukkies met een leestijd van 4 tot 6 minuten natuurlijk slechts COLUMNS zijn.