Geenstijl

Geen complot maar feiten, feiten, feiten. Als je één longread moet lezen vandaag, neem dan deze

Mompelden we dit Pinksterweekend niet dat het in Dit Land zo'n bananenrepubliek is? De Groene geeft ons gelijk door een oude casus uit de mottenballen te trekken: de Vuurwerkramp in Enschede, 13 mei 2000. De opslag van S.E. Fireworks klapt uit elkaar, er vallen 23 doden (waaronder vier brandweermannen) en 947 gewonden. De wijk Roombeek verdwijnt van de kaart. Fastforward naar de onderzoeksuitkomsten: de directeuren van S.E. Fireworks verdwijnen in de gevangenis wegens nalatigheid en illegale opslag, een verdachte met een rood broekje wordt veroordeeld voor brandstichting (en is inmiddels in zijn cel overleden).

Maar het klopt niet. Er klopt niets van. Het is een schoolvoorbeeld van een Hollandse bananendoofpot.

Het hele onderzoek hangt aan elkaar van weglatingen, verdraaide feiten, leugens, gemanipuleerd bewijsmateriaal, het wegmoffelen van ontlastend bewijs en bazen bij gemeente, brandweer, politie en ministeries die op hun strepen staan om kritisch personeel het zwijgen op te leggen. Eén man blijft strijden: Paul van Buitenen - de man die 20 jaar geleden een complete Europese Commissie omduwde na het onthullen van fraude - dus nu een klokkenluider en derhalve een paria. Hij onderzoekt de vuurwerkramp nog steeds, en in zijn kielzog spreken diverse mensen (onderzoekers, brandweerlieden, rechercheurs) zich uit: de (politieke en juridische) uitkomsten van het onderzoek naar de Vuurwerkramp zijn aangepast op vooraf ingenomen conclusies, de verkeerde mensen zijn om de verkeerde redenen veroordeeld en de werkelijke verantwoordelijkheid wordt weggemoffeld. En het TNO bewijsmateriaal is ook bewust gemanipuleerd. het is een klassieke polder-whodunnit met een lang spoor van bureaucratie, onwil en struisvogelpolitiek waar uiteindelijk een paar onschuldige (of semi-schuldige) fall guys voor met hun kop op het hakblok zijn gelegd, maar de echte verantwoordelijken nog nooit voor zijn veroordeeld. Geen complottheorie en niet op NiBuRu, Fenixx, nrc.nl of een andere aluhoedjessite, maar gewoon als stijlloze totaalleestip in De Groene Amsterdammer: ‘Dit is één grote doofpot­affaire’. (Na het lezen kun je op FTM de foto's van de TNO-fraude bekijken.)
Update: Oudje van Ronald van Raak. Die is ook al een hele tijd on the case.