Geenstijl

Gelukkig. We zijn nog niet helemaal slonfaag.

Weet u nog, die vrolijke beelden van een onbezorgd dansende koningin Máxima, die de Rijksvoorlichtingsdienst van het internet probeerde te barbarastreisanden? De meeste media geven natuurlijk keurig thuis als het hermelijn een eis stelt, maar dat deden wij niet. Want vrolijke video is vrolijk en het internet is al moppermopper genoeg, tegenwoordig. We hebben nog wel even netjes onze advocaat laten antwoorden op de RVD-mevrouw. We zijn tenslotte netjes opgevoed. Hieronder zijn mail, en daaronder het antwoord van de RVD. We worden betreurd. Ai, caramba.

Geachte mevrouw Van Gemert,

GeenStijl vroeg mij uw mail te beantwoorden. In uw mail stelt u voor dat media publicaties over het koninklijk huis vooraf ter goedkeuring zouden moeten voorleggen aan de RVD. Dat is opmerkelijk.

Vrijheid van meningsuiting betekent dat media geen voorafgaande goedkeuring nodig hebben van de overheid voor hun publicaties. Dat is vastgelegd in de Grondwet, waar de RVD bekend mee zal zijn. En dat geldt ook bij berichtgeving over leden van het koninklijk huis. Uitingen worden in Nederland achteraf getoetst. Door een rechter. Niet door de RVD of enige andere overheidsinstelling.

*Vanzelfsprekend heeft koningin Maxima recht op bescherming van haar persoonlijke levenssfeer, net als iedere andere Nederlandse burger. Het is GeenStijl echter – ook na lezing van uw email – onduidelijk waarom haar persoonlijke levenssfeer zou zijn geschaad door de publicatie. Anders dan u schrijft, is het niet zo dat publicatie van beelden die zonder expliciete toestemming zijn gemaakt onrechtmatig is. Dat is niet anders bij beelden van een koningin. Of een publicatie rechtmatig is hangt altijd af van de omstandigheden van het geval. *

Het gaat om een filmpje van een feest in een openbare club, tijdens de bekende Feria in Sevilla, dat mensen van over de hele wereld trekt. Niet bepaald een plek waar de koninklijke familie zich onbespied mocht wanen. Op de video is te zien dat koningin Maxima danst met een man (naar GeenStijl begrijpt een nazaat van de hertog van Alva). Het is een vrolijk en leuk filmpje, waarop de koningin zeer positief overkomt. De video is ook niet gemaakt met een telelens, en niet het gevolg van hinderlijk volgen of een andere nare methode. De video is bovendien breed gepubliceerd.

Haar persoonlijke levenssfeer is dan ook niet geschaad. En ook als dat wel het geval zou zijn, dan maakt dat de publicatie nog niet onrechtmatig. Dat is alleen het geval als het recht op privacy zwaarder weegt dan het belang van het publiek om te worden geïnformeerd en het belang van vrijheid van meningsuiting.

Die afweging valt uit in het voordeel van GeenStijl.

*Anders dan u meent is de publicatie wel degelijk relevant. De reis van de familie naar Sevilla stond in het kader van de ontmoeting tussen koning Willem-Alexander en Maxima, 20 jaar geleden in deze zelfde club in Sevilla. Dat is voor de Nederlandse constitutionele monarchie een belangrijk feit. Daar heeft Nederland zijn koningin aan te danken. De dans met een nazaat van de hertog van Alva toont hoe makkelijk de Oranjes zich nog altijd begeven in de jetset, en is gezien de rol van Alva voor Nederland extra relevant. *

Uw stelling dat publicaties slechts zouden zijn toegestaan als zij bijdragen aan een debat van algemeen belang is onjuist. Dat is een wel erg beperkte lezing van de vrijheid van meningsuiting. Die vrijheid strekt zich wel degelijk uit tot andere onderwerpen. U lijkt te doelen op de vaste jurisprudentie die bepaalt dat een publicatie extra bescherming verdient als deze raakt aan een debat dat in de publiek belangstelling staat.

Overigens raakt de publicatie wel degelijk aan een publiek debat. Het onderwerp van de publicatie is het feit dat de RVD probeert de beelden van Nederlandse websites verwijderd te krijgen. Dat toont hoe de RVD probeert de berichtgeving rond de koninklijke familie te regisseren. De publicatie heeft dan ook niets te maken met het simpele ‘bevredigen van nieuwsgierigheid’, waar u het over heeft. Door het merkwaardige (en kwalijke) standpunt in te nemen dat dit soort publicaties vooraf ter goedkeuring langs de RVD zouden moeten, heeft u er zelf aan bijgedragen dat over deze video een publiek debat is ontstaan. Het is duidelijk dat de RVD het als taak ziet de publiciteit rond het koninklijk paar zoveel mogelijk te regisseren. Media behoren echter hun eigen afweging te maken bij de publicatie van beelden van leden van het koninklijk huis.

De publicatie is niet onrechtmatig en GeenStijl zal dan ook niet aan u verzoek voldoen.

Vriendelijke groet,
Jens van den Brink
Advocaat
Kennedy Van der Laan

Geachte heer Van den Brink,

*Dank voor uw reactie namens Geen Stijl. *

*U leest in mijn eerdere mail ten onrechte de stelling dat de RVD van tevoren goedkeuring zou moeten geven voor publicatie. Dat staat er natuurlijk niet, want dat is ook niet zo. U mag ervan uitgaan dat de RVD bekend is met het juridisch kader op dat punt. *

*Wat ik in mijn mail heb opgemerkt is dat, als Geen Stijl de RVD van tevoren had gevraagd of er bezwaren tegen de publicatie van het filmpje bestonden (dat is een vraag die wij vaker krijgen), wij zouden hebben geantwoord dat die bezwaren inderdaad bestaan. Daargelaten dat de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zich ook uitstrekt tot privéactiviteiten in de openbare ruimte, ging het bij deze specifieke video, anders dan Geen Stijl kennelijk heeft aangenomen, wel degelijk om een besloten feest op een besloten locatie. *

*Het is goed te lezen dat u onderschrijft dat de leden van het Koninklijk Huis recht hebben op bescherming van hun persoonlijke levenssfeer. Dat recht biedt de Koning, de Koningin en hun dochters naast hun altijd zichtbare publieke leven (250 tot 300 publieke optredens per jaar) ook privétijd. U stelt ook dat het vrolijke, leuke beelden zijn, die een positief beeld geven. Ook dat kan ik alleen maar beamen. Zoals u echter ook weet, maakt dat een publicatie nog niet toelaatbaar. *

*Wij hebben, vanuit onze taak om de persoonlijke levenssfeer van leden van het Koninklijk Huis te bewaken, verschillende media benaderd met het verzoek de video te verwijderen, gelet op het privékarakter van de gelegenheid waar de video is gemaakt. Daaraan is door de meeste (Nederlandse en Spaanse) media gehoor gegeven. Wij betreuren het dat Geen Stijl dat niet heeft willen doen. *

Met vriendelijke groet,