Geenstijl

Scheveningen/Den Haag door oog van de naald na bestuurlijk falen burgemeester

Het was magisch hoe Pauline Krikke met een nieuwe natuurwet uit de hoge hoed kwam om haar straatje schoon te vegen. Ze hamerde er eindeloos op dat het vreugdevuur hoger was dan afgesproken, alsof dat de oorzaak was. Ze wekte de suggestie dat onder de 35 meter hoogte geen vliegvuur van brokken kooltjes ontstaat. 

Alsof er een Wet van Krikke bestaat, dat 34 meter veilig is. Op ieder ander feit rond deze catastrofe wenst de gemeente niet in te gaan, dat komt ooit wel met een evaluatie, wanneer de politieke storm is overgewaaid. Krikke ontkende ook dat er letsel was, terwijl mensen onder andere brandgaten in hun haar hebben.

Ik moet toegeven dat deze tactiek fantastisch werkte. De bouwers gaven ruiterlijk toe hoger dan afgesproken gebouwd te hebben, iets wat de burgemeester zo vaak mogelijk herhaalde, en de meeste krantenkoppen kwamen niet verder dan 13 meter te hoog vreugdevuur, de vuurregen in de wijk en de uitgebrande woning. 

Wanneer je iets dieper zoekt, doen de gemeente en de bouwers alsof de harde wind als een verrassing kwam. Dat is vreemd, de voorspelling was: In de kustgebieden waait het vrij krachtig en op de Wadden zelfs krachtig (6 Bft.). Vanwege de stevige wind is het aan te raden de lanceerinstallaties goed aan de grond vast te zetten. Eind 2017 was er alleen een matige zuidwestenwind.

Het was mijn plan netjes uit te leggen hoe niet de hoogte cruciaal is, maar de hoeveel hout die per seconde fikt. De reactiesnelheid is leidend, de rest van het hout is loze massa. De verbrandingsgassen zetten dankzij hun hogere temperatuur uit, er ontstaan sterke drukverschillen, en dat een groot drukverschil het enige is wat nodig is om een tornado te maken. 

Alleen zie je op de videobeelden al kolen opwaaien uit de onderste meters. Een vreugdevuur van 35 of 20 meter had een vergelijkbaar schadebeeld gegeven. Toch is het Pauline Krikke die tussen neus en lippen door die 35 meter als veilig heeft bestempeld, want afgestemd met de Haagse brandweer. Hier wordt een resultaat uit handjeklap verheven tot een resultaat uit wetenschappelijk onderzoek.

Grotere tornado's tillen koeien en auto's op, deze vuurstapel creëerde een reeks kleinere tornado's die moeiteloos gloeiende brokken pallet over de woonwijk drapeerde. Maar iedereen met een 35 cm hoog vuurkorfje heeft het al een keer gezien, ook zonder die tornado's zie je brandend materiaal opstijgen tot ruim boven je huis. Dit is hetzelfde, op iets grotere schaal.

Vooral deze foto is interessant voor bewoners van Scheveningen. Dat brandgat van ruim een A4-tje op de motorkap, geeft goed aan dat op een plat dak diverse smeltgaten kunnen zitten. Platte daken zijn gemaakt van bitumen, een aardolieproduct en dat brandt, smeult en smelt prima. Dit geeft spooklekkages waarvan straks moeilijk de causale relatie met de jaarwisseling is aan te tonen. 

Hoe de burgemeester met gestrekte arm de beschuldigende vinger naar de bouwers uitstrekte, staat in schril groot contrast hoe ze eerder die avond het evenement nog als spectaculair omschreef. Toen ze die woorden uitsprak, waren de houten torens al ruim twaalf uur, dertien meter te hoog. Men is hier door het oog van de naald gegaan, door dom geluk is er niemand ernstig gewond of overleden.

Pauline Krikke zei in haar persconferentie niet te weten hoe de beslissing is gevallen de brandstapel toch aan te steken. Dat is al vreemd. Gelukkig is 2017 daar duidelijk over. De gemeente Den Haag maakte toen per evenement een keuze, op basis van de laatste weerberichten. Vooral vuurwerkshows werden afgelast. 

De burgemeester raadde ook aan de schade te melden bij de eigen verzekeraar, stichting Salvage en een aansprakelijkheidsformulier van de gemeente. Er werden geen toezeggingen gedaan over de vergoeding van schade. De burgemeesters van de Waddeneilanden wisten direct te melden dat de rederij mag lappen, Pauline wist hier iets, wat ze nog niet wilde delen. 

Mevrouw Krikke wist perfect dat 35 meter de afspraak was, maar wist niet in welk document dat zou staan. Dat bleek later een convenant te zijn, geen vergunning. Dat hierin geen aansprakelijkheidsverzekering geëist is van de bouwers, is exact dezelfde monumentale ambtelijke fout die in Haaksbergen een dodelijk slachtoffer heeft geëist. 

Het eisen van een verzekering zorgt namelijk voor een nieuwe onafhankelijke risicoanalyse vanuit de private sector, waarbij de betrokken verzekeraar hard financieel gestraft wordt bij het onderschatten van de risico's. De verzekeraar doet op haar aanvraagformulier al veiligheidssuggesties. De Monster Truck federatie eist een vier meter hoge muur, die het ongeval had voorkomen. (PDF).

Het convenant met vreugdevuren is er al sinds 2014, en vanuit de beleving van de bouwers is het convenant vooral handig de veiligheid van vrijwilligers en toeschouwers te waarborgen. De bouwers kunnen dankzij de dranghekken de toegang tot het evenement beperken. Verder veiligheidsbesef ontbreekt nogal. Ondanks deze beelden van vliegvuur van een jaar eerder.

Convenanten zijn lastiger voor belanghebbenden aan te vechten dan vergunningen. De bewoners aan de kust hadden al jaren hun zorgen, iets wat Rutger Castricum twaalf maanden terug al met een documentaire voor PowNed in beeld bracht. Mooi in die documentaire is ook de saamhorigheid binnen beide bouwteams en hun onderlinge competities. 

Het hoeft niet per se extreem hoog, het hoeft alleen een paar centimeter hoger dan de buren. Een halve pallet was genoeg voor eeuwige roem. Competities op hoogte, volume of bouwsnelheid zullen finishen op het kerkhof. De bouwers en gemeente hadden al jaren een culturele koers moeten kiezen, met optredens, snacks en festivalbier. Niet groter, maar beter.

Hopelijk gaan ze volgend jaar de strijd aan wie de meeste bezoekers heeft.