Geenstijl

Volgens EenVandaag zit de SP in de lift nu Lilian Marijnissen de scepter van Emile Roemer haar vader heeft overgenomen, maar gaat het eigenlijk wel zo goed met de Socialisten? De afgelopen jaren was het kommer en kwel bij de tomatenplukkers.

Het rommelt bij de SP. Middenpartijen als D'66 en vvd melden stijgende ledencijfers (en FvD is in 1 jaar door de 20k), maar ondanks de implosie van de PvdA blijkt er na een cijfercheck bij de SP ook flink de klad in te zitten: min 13.500 in tien jaar.

Eerst werd Ron Meyer partijvoorzitter omdat het bestuur dat wilde. Daarop ging het ervaren (en sympathieke) Kamerlid Sharon Gesthuizen, zijn enige tegenkandidaat, met slaande deuren weg bij de SP. Schrikbewind onder Jan Marijnissen, autoritair bestuur, geen ruimte voor kritiek, schreef ze in een alles onthullend boek. Daarna stapte "tussenpaus" Emile Roemer vrij plotseling opzij als fractievoorzitter, om ruimte te maken voor de troonopvolging door Lilian Marijnissen, die pas net een paar maanden in de Kamer zit.

Deze maand werd Ron Meyer herkozen als voorzitter. Hij was de enige kandidaat, en kreeg toch maar 80% van de stemmen (beetje weinig voor een vooraf al afgehamerde socialistische verkiezing, nietwaar? Onder de 101% tel je meestal echt niet mee). Die stemmen werden uitgedeeld door SP-leden die voor het eerst stemrecht hadden over hun voorzitter. Slechts 2500 leden namen de moeite in deze fopverkiezing-met-1-kandidaat te stemmen, en daarvan wekte 20% dus de suggestie géén nieuwe termijn voor Meyer te blieven. Een week later werd bekend dat SP-veteraan Harry van Bommel (18 jaar in de Kamer!) zijn lidmaatschap wilde opzeggen. Zijn verklaring: Te weinig zelfkritiek over de slechte verkiezingsuitslag (van 15 naar 14 en dat ondanks de implosie van de PvdA), en over 'de ledenleegloop van 2000 mensen in 2 jaar'.

Geen tweeduizend, maar vijfduizend in twee jaar
Die ledenleegloop viel ons ook op. Ron Meyer zou van de SP de grootste ledenpartij maken. Is niet bepaald gelukt. Na de monsterwinst in 2006 groeide de SP boven de 50.000 leden, de derde van het land na PvdA en CDA. Maar daarna, onder Roemer, die immer met de ijzeren hand van Marijnissen boven het hoofd zijn werk moest doen, verloor de SP maar liefst 13.500 leden. Dat is ruim een kwart ten opzichte van tien jaar eerder: van 50.444 op 1/1/2009 naar 36.948 op 1/1/2018 is een verlies van bijna 27 procent en zo erg was het zelfs niet bij de PvdA: daar zijn tussen 1/1/2009 en 1/1/2017 ook ruim 10.000 leden vertrokken, een verlies van ruim 18 procent. In de afgelopen twee jaar, sinds Ron Meyer partijvoorzitter werd, verloor de SP bovendien niets 'slechts' tweeduizend, maar netto bijna vijfduizend leden.

Gesthuizen vertrok omdat de partij(top) weigerde te democratiseren, en omdat de SP-agenda niet breder werd opgesteld om meer mensen te bereiken. Haar pogingen om dat los te wrikken leverden wel eerst een verrassende 41% van de stemmen op in de strijd met Meyer om het voorzitterschap. Kennelijk worden haar opvattingen breed gedeeld. Van Bommel levert nu zijn partijkaart in, mede omdat er met die stroming in de partij niets is gedaan. 

Kiezers lopen over naar de "racisten" van de PVV
Eind 2015 klaagde SP-platform Socialisme.nu al over de leegloop en gesloten luiken bij de partijtop, waarbij geconstateerd werd dat de PVV veel SP'ers naar zich toe wist te halen. (Ook FvD, met haar melange van EU- en migratiekritiek, kan ondanks het wat elitaire karakter inmiddels misschien best op wat overlopende SP'ers rekenen.) De conclusie op Socialisme.nu dat ze die overloop aan zichzelf te danken hebben omdat de SP "het racisme van de PVV vrij spel heeft gegeven" is onzin. Je jaagt mensen niet bij de PVV weg door ze als "racisten" te brandmerken, je wint mensen bij jezelf terug door het islam- en migratievraagstuk op je eigen agenda te zetten zonder te veel vastgezogen te blijven in het eenkennige 'vluchtelingen zijn lief'-mantra. Arbeiders aan de onderkant, dé doelgroep voor de SP naast oudere minima, hebben daar namelijk vaak een heel ander beeld bij (en zijn die constante loze racismeverwijten ook wel eens een keer beu). Het zijn bovendien dezelfde mensen die enerzijds bang worden gemaakt dat robots hun baan overnemen, en anderzijds steeds het neoliberale globaliseringsverhaal uit Brussel horen dat er meer migratie nodig is om de onderkant van de arbeidsmarkt aan te vullen. Waar blijft hun baan dan, vragen zij zich af, en waar is de partij die daarvoor strijdt?

Helaas. Die zijn binnenskamers en achter gesloten deuren in kleine kring te druk met kwesties van troonopvolging en consolidatie van hun kadermacht om zich al te veel van de kritiek aan te trekken. En de leden blijven ondertussen maar weglopen. Applaus voor jezelf!