Geenstijl

In onze mailbox. Een zekere ex-NPO'er, u en ons welbekend wegens diverse filmpjes, schrijft wat hij er allemaal van vindt. Lezen.

Het is namelijk niet zo dat ik helemaal van de NPO af wil, althans nu niet, in de toekomst wel. Het is ook niet zo dat ik vind dat de NPO geen goede programma's maakt. Integendeel, er zitten werkelijk pareltjes tussen. Maar man, het mag wat kosten zeg. Ik heb er zelf een tijdje rondgelopen en ik moet u zeggen: het ging me zelden financieel beter voor de wind dan tijdens mijn tijd bij de NPO. Vooral het declareren was elke keer weer een feest. We declareerden nog net geen hele vliegtuigen, maar een etentje bij Nino in Rome was geen enkel probleem. Aanradertje trouwens dat Nino, neem de biefstuk!

Goede tv maken, mag best wat kosten en wat goede tv is, ga ik hier niet bepalen. Is ook niet aan mij en de mensen die het maken verdienen veel lof. Alleen: iedereen wil meer geld voor die tv en dat is helemaal niet nodig. Sterker nog, met minder geld kunt u hetzelfde, zo niet veel meer, bereiken. De oplossing is vrij simpel. U moet hiervoor het volgende beseffen: tv voor bejaarden. Ik zeg het wat gechargeerd, maar ik ga het uitleggen. We hebben nogal wat ouderen in dit land en in mijn plan houd ik daar rekening mee.

Het probleem is het derde net. Nederland 3, of NPO 3 zoals het tegenwoordig heet. Een werkelijk onzinnige naamswijziging die naar ik geloof voornamelijk websitebouwers, drukkers en huisstijlontwerpers zo'n dikke 2 ton heeft opgeleverd. NPO3 dus. Dat is een jongerenzender, maar daar kijkt dus niemand meer naar. En nu ga ik u iets vertellen wat eigenlijk heel Nederland al weet en u weet het ook. De jeugd kijkt geen tv meer, die kijken op internet, vaak nog steeds lineair, maar ook wanneer iemand dat zelf wil. Ook de NPO3-programma's worden vaak beter bekeken of teruggekeken op internet, dan op tijd van uitzending. 

Ik noem een paar internetdingetjes op: Powned die op Facebook met bijvoorbeeld een realityserie over No Surrender elke week een miljoen kijkers aan zich weet te binden. Dumpertreeten tikt op hun eigen site en op youtube met regelmaat de miljoen aan. Enzo Knol is zo populair op het wereldwijde web dat ie onlangs een villa kocht en betaalde door een aantal koffers te openen en daar pakjes met 500-euro-biljetten uit toverde. Dit zijn kijkcijfers waar ze bij NPO3 niets eens van durven te dromen. De paar programma's die wel weten te scoren op NPO3 zijn eigenlijk niet specifieke jongerenprogramma's. Keuringsdienst van Waarden en Penoza zijn twee succesnummers op NPO3 en voorbeelden die hun weg ook wel op NPO1 of NPO2 weten te vinden. We kunnen dus vaststellen dat we voor de jeugd geen tv-zender in leven hoeven te houden. Ze vragen er niet om, ze kijken er niet naar en weten vaak zelfs het bestaan er niet van. Dus waarom zouden we het geven?

Kijken we naar NPO1 en NPO2 dan zien we daar veel hogere kijkcijfers. Grootste succesnummer is Jan Slagter met Omroep Max. Niet voor niks een omroep die zich richt op ouderen. Een immense doelgroep die nog wel elke dag langs 80 zenders zapt en er komen er elke dag meer bij. Van die ouderen. Vergrijzing noemen we dat en daar spelen Slagter en zijn Maxjes slim op in. Voorbeeldje: het Bloemencorso. Dat werd in uw tijd jaarlijks uitgezonden, maar werd op een gegeven moment te saai bevonden en weg was het. Wat doet Omroep Max? Ze brengen het 25 jaar terug en houden het heel simpel. Ze registreren het net als 25 jaar geleden en met commentaar van Joop van Zijl, inderdaad net als toen. Eclatant succes.

Vrij simpel gezegd kunnen we stellen dat de ouderen in ons land nog graag TV kijken en de jeugd zich afvraagt waarom. Ouderen weten de weg naar het internet wel te vinden, daar niet van. Neem mijn 72-jarige vader. Die doet zijn bankzaken, stuurt eens een email en boekt zijn vliegticket op het net, maar als ik een filmpje gemaakt heb dan moet ik een mail sturen en erbij schrijven dat hij op dat blauwe linkje moet klikken en dan op die grote driehoek die verschijnt, net zo'n driehoek als vroeger op de video-recorder. Uit zichzelf zal hij niet naar Youtube gaan om mijn werk te bekijken. En velen met hem niet en zullen het hun laatste jaren ook niet gaan doen.

We hebben nu vastgesteld dat jongeren geen tv meer kijken en ouderen juist wel. Wat is dan nog het nut van een NPO3? Stop daar gewoon mee en u houdt miljoenen over. 'Ja maar we moeten de jongeren toch ook bedienen?', hoor ik u denken. Correct dat moeten we ook. Dat kan ook, want dat is het mooie van het internet. De productiekosten liggen daar zoveel lager en ik wil u die verschillen graag eens uitleggen, maar ik ga ze hier niet specifiek noemen. Voor je het weet. leest de concurrentie mee.  Het is vaak een fractie van wat een tv-item of programma kost. 

Ik kan u wel een voorbeeldje geven van overbodige kosten bij een live-productie op TV. De 'Teller'. Er zal vast een vakterm voor zijn, maar ik heb geen idee. Ik noem hem of haar de Teller. Dit is een jongen of dame die over het algemeen niet veel kan, maar wel Job Gosschalk heeft gepijpt dan wel een bovennatuurlijke interesse in Suske en Wiske heeft. De functie van een Teller is dat ie met een stopwatch de tijd bijhoudt van de interviews in een talkshow. U denkt wellicht: 'Waarom doet de regisseur dat niet, of de opnameleider?', en dat is een bijzonder valide vraag. Ik heb het antwoord ook niet. Ik weet wel dat ze vaak ca. 400 euro per dag vangen en dat ze altijd uren van tevoren al aanwezig zijn. Enfin, dat zul je op het internet niet snel tegenkomen. 

Dat is namelijk nog zo'n mooi iets van dat gekke internet, er zijn veel minder regels. Duurt iets langer dan gepland en is het leuk, dan ga je gewoon nog even door. Er is geen reclameblok dat moet beginnen en de koffertjes van Linda staan ook niet te wachten. Ook de kosten van de techniek zijn beduidend lager. Zelfs als je live wil, zijn er legio mogelijkheden. Nu tracht de NPO met man en macht zich online te profileren, maar ze loopt nogal achter. Daarnaast is het lastig uit te leggen aan mensen dat als iets van belastinggeld is betaald, al lang en breed op tv is geweest, met reclame voor en na het programma, je voor een 6 minuten durend item over de Utrechtse wijk Overvecht van EenVandaag op Uitzending Gemist twee keer 30 seconden reclame door je strot geduwd krijgt.

Komt er te weinig ruimte voor alle programma's met maar twee publieke netten? Welnee. NPO1 en 2 is overdag vooral herhaling op herhaling. De hele dag door wordt er nieuws uitgezonden. Elk uur een nieuw bulletin. Laat dat nieuw maar weg, want eigenlijk wordt elk uur precies hetzelfde opgenomen en uitgezonden. Mocht u toch meer ruimte willen maken dan zou u nog eens kritisch naar het doel van een aantal programma's kunnen kijken. Hoewel ik 1 tegen 100 een fijne quiz vind, het is en blijft ordinaire reclame voor de Postcode Loterij en eerlijk gezegd wordt dat niet eens onder stoelen of banken geschoven. Caroline Tensen noemt het een educatief programma en dat zou ik ook doen als ik haar salaris had. We dwalen af. Ruimte genoeg dus.

Ik begrijp heus wel dat we niet in een keer de NPO kunnen afschaffen, maar de optelsom lijkt me bijzonder simpel en op zijn minst het onderzoeken waard. Schaf NPO3 af en gebruik een gedeelte van dat geld om online de jeugd te bereiken. Groei mee met het publiek, maar bedien nu nog de vele ouderen die vooral via tv bereiken zijn. Zo kunnen er nog steeds goede programma's gemaakt worden, voor alle doelgroepen en u heeft uw gewenste bezuinigingen binnen. Kijken we over tien jaar hoe het er dan voorstaat met het kijkgedrag van de burger.