Geenstijl

Allemaal weer bekomen van de ophef van het weekend, dat NRC de moderne beatmuziek vergeleek met Nazibijeenkomsten? Jammer genoeg heeft de Nurk het stuk gejorist want "op internet ging de nuance verloren buhuhuuhu wij zijn dode boom" - de vergelijkingen over gestrekte armen en Hitler op het Zeppelinveld/Dj Tiësto in de DJ booth werden ineens op het internet als vergelijkingen over gestrekte armen en Hitler op het Zeppelinveld/Dj Tiësto in de DJ booth geïnterpreteerd. Heel gek wat zo'n internet met je doet. ANYWAY! Bernard had gewoon gelijk, hoor. Zijn column heet "nauwe verwanten" en gaat over grappig (beeld)rijmende dingentjens in de geschiedenis. De vergelijking tussen de lichtkathedraal van Albert Speer en de lichtkathedralen bij grote technofestivals gaat gewoon keurig op: sterker nog, op het terrein waar vroeger de laarzen stampten worden nu grote (techno)festivals georganiseerd. Een lichtshow is een lichtshow en inderdaad: met een paar speakers en een microfoon (al dan niet met wat vrolijke muziek) erbij kun je prima grote massa's normale mensen veranderen en doorgedraaide pillenzombies. 

Bovendien is er heus wel wat voor te zeggen dat er grote overeenkomsten zijn tussen de onderstromen van de huidige piepjesplofjeskraakjeswereld en die van de Nazi's. Gans weldenkend Duitsland schrok in 1991 op door het verschijnen van het boek "Der schöne Schein des Dritten Reiches. Gewalt und Faszination des deutschen Faschismus" van de historicus Peter Reichel, waarin de provocerende stelling werd geponeerd dat het succes van de Nazi-beweging niet louter te danken was aan economische omstandigheden of moreel en politiek falen (zoals men graag dacht, want aan gebrek aan deug en de juiste denkrichting kan altijd wat gedaan worden, volgens de Nomenklatoera), maar ook aan de revolutionaire  manier waarop het Nationaal-Socialistische regime een glanzende toekomst presenteerde aan het Duitse volk. Grof gezegd wordt er in het boek betoogt dat het succes van de NS-beweging niet alleen werd onderschraagd door alleen maar zuur doen over Joden en ongeclaimd land in het oosten, maar ook een blije (Nazi) partysfeer creeëren waardoor Hans und Ingrid warmliepen voor de Führert. "Es beruhte nicht nur auf Verfolgung der Volksfeinde , sondern auch auf den materiellen und symbolischen Gratifikationen für die Volksgenossen. Verheißungsvolle Zukunftsbilder versprachen Ende der 30er Jahre Massenkonsum, Massenmotorisierung (VW) und Massentourismus ( Kraft durch Freude ) in naher Zukunft." Combineer dat eens met een strakke vormgevingsafdeling en de wondere nieuwe wereld van de radio en de luidspreker en de jaren '30 zijn geboren: de Duits0rs (en een hoop Nederlanders) werden meegezogen in een optimistische werveldwind van ongebreidelde technologische vooruitgang en eeuwige jeugd, opgezweept door de nieuwe klanken van het fascisme. In de Nationaal-Socialistische droom kon iedereen zich even Übermensch voelen (of nuja, de Slaven, homo's en neuzen niet, maar goed). Het is alleen niet zo dat die massamedia en droombeelden van de toekomst na 1945 ineens zijn opgehouden met bestaan. Sterker nog, het is alleen maar erger geworden en je moet er niet aan denken wat Goebbels had kunnen doen als hij de beschikking had gehad over Instagram en Facebook.* *

Nee, de indringende behoefte tot in een groep achter een droomwereld aanrennen is helemaal niet verdwenen sinds de zoveelste tijdelijke indamming van de Duitse Wille zur Macht. Het verschil is dat de polletieke component er nu wel een beetje uit is: het verlangen trekt zich nu alleen nog maar terug op het persoonlijke vlak. Wat over is, is een hol pseudoboeddhistisch verlangen naar een trance-achtige staat waarin ouderdom, gebrek en ellende niet meer bestaan. Het heeft geleid tot een narcistische cultuur van instagram-lebensbornertjes die allemaal jong, knap en onsterfelijk zijn. Henk en Ingrid willen dat ook, dat leven, ook al zijn ze zelf lelijk, stom en vastgehouden in een bullshit job en een schuldencomplex. Dat gevoel is best even vast te houden voor een paar uurtjes per week, zolang er maar genoeg amfetaminenderivaten en ritmische piepjes aan de pas komen. Het wereldbeeld van de onsterfelijke technovlinder - met een identiteit opgebouwd uit ongebreidelde Massenkonsum van hippe patta's en over Massentourismus naar Ibiza en Thailand - is een beetje de Übermensch van deze tijd. Natuurlijk zit er ook gewoon een uiterst dom element van "monkey likes shiny" in; mooie vormgeving en prettige piepjes raken toch altijd wel ergens een snaar in onze niet altijd even kritische en makkelijk beïnvloedbare apenbreintjes. De apenbreintjes die ook nog eens erg gelukkig worden als een aap met leiderschapskwaliteiten plaatsneemt op een podium om wat te doen met draaitafels of rechterarmen: de cultus rond de DJ is niets anders dan een muzikale incarnatie van het Führerprinzip. 

Kortom, de uitbuiting middels massamedia van de gretigheid van het verlangen om boven de vochtige kerker van het lichaam en de beproevingen van het dagelijks leven uit te stijgen.  Het is een eenvoudig doch uiterst effectief hackje van de menselijke geest en een hackje dat de voormannen van de dance net zo goed doorhebben als de mannen in de bruine pakken. De Nurk had dus volledig gelijk en het is echt verdrietig dat de krant onder druk van een paar tweetjes en wat smalend geroflol op een roze weplok het artikel eerst mutileerde en vervolgens introk. De laffe verdediging van "mensen op het internet snappen de high brow-meanderingen op onze achterpagina niet" is zo mogelijk nog verdrietiger. Stand by your stukkies, kudtkrant. Maar goed, niemand zou met een huidige hoofd- of eindredacteur van de NRC in het verzet willen zitten want dat zijn allemaal marketingbobo's met een ruggengraat van rubber en een overgevoeligheid voor trends. Meutemeelopers. Precies het soort mensen dat je op technofeestjes en in Nazipartijen ziet. Heil!