Smeer een bammetje, zet alvast wat fris (en/of pils) koud en hou de pizzaboer onder de snelknop, want vandaag is het marathondebat over de intrekking van het raadgevend referendum.

Sja, we hebben alles al wel geprobeerd. Stampij gemaakt, sowieso. Maar ook nog een referendumpoging ondernomen (146.636 krabbels...), een mailbom naar alle senatoren gestuurd, en geluisterd naar talloze politicologen en bestuurskundigen die hun professionele afschuw hebben uitgesproken in kranten, blogs én de Eerste Kamer over deze haastige, slordige en vuile dolksteek voor de democratische inspraak. De kiezer wordt een gegund democratisch recht afgenomen en zelfs de door Meer Democratie ondernomen en door talloze reaguurders financieel ondersteunde gang naar de rechter (die pas op 1 augustus uitspraak doet) weerhoudt de Kille Jonkvrouw niet van de tragische moord op het referendum. Het middel moet dood, dood, dood vóór het zomerreces, want het wetsvoorstel voor de eveneens zeer ongewenste afschaf van de dividendbelasting moet nog worden doorgedrukt vóór de Provinciale Statenverkiezingen van 2019 wel eens een einde aan de coalitiemeerderheid in de Eerste Kamer kunnen maken.

De Hele Dag Debat:
De Senaat heeft zich in ieder geval niet door Rutte III laten opjagen, want zij debatteren pas op slag van reces pas over de intrekkingswet, die misschien nog nét aangenomen kan worden. Of verworpen - een mens mag hopen. Ze nemen er in ieder geval hun tijd voor: het debat begint om 10u15 en staat (met wat pauzes) gepland om tot 23u00 (!) door te gaan (agenda). LIVE meekijken hoe de democratische vernauwers van D'66 proberen nog wat meer leven uit onze democratie te persen, kan op D-DAY MET DE D VAN DEMOFOOB.

Dinsdag aanstaande debatteert de Senaat over de intrekking van de Wet raadgevend referendum. Einde oefening voor de burgerinspraak, middels het van de kiezer afpakken van een gegund democratisch recht, of kunnen we nog wat DOEN?

Jazeker! We hebben een handig tooldinges gemaakt om alle 75 geriatrische bijbaanverzamelaars uit de baantjesmolen weledelgeachte senatoren in 1 klik te kunnen mailen. Doel van deze missie is om hen nog 1 keer op hun democratische verantwoordelijkheid als Kamer der Reflectie te wijzen, en hen op te roepen om niet in te stemmen met de intrekkingswet. Via DEZE MAILBOMBUTTON mail je in 1 keer alle 75 senatoren. Doe een oproep, smeekbede, of vriendelijk verzoek in hun richting om hun taak als controleur van Kabinet en Kamer serieus te nemen, om zich niet door het regeerakkoord te laten binden en om de eigenaren van de democratie - wij, de burgers dus - de kans te geven zich zélf uit te spreken over de intrekking van het referendum. Lieve Senaat. Geef ons de kans op een referendum over het referendum. Wie zelf geen inspiratie heeft, kan ook een door de vrienden van Meer Democratie opgestelde tekst gebruiken via maildesenaat.nl. LET WEL: Hou het netjes, beleefd & beschaafd. Het heeft geen zin om boos te doen en/of te schelden, dat werkt averechts. Bovendien is bijna de helft van de ontvangers nog altijd vóór het referendum. Schoffeer ze niet, vraag de Senaat om voor je democratische rechten op te komen.

Geen vertrouwen in een mailbombardement, maar liever écht de straat op? De volhouders van BurgercomitéNL staan dinsdag vanaf 8u30 op het Plein om senatoren 'op te vangen' en aan te spreken, en  gaan aansluitend op de publieke tribune van de Senaat het debat bijwonen. In de buurt, tijd en zin om je te laten horen en zien? Details op deze pagina. "Geen stemvee, geen aandachtshoeren, geen publiciteitsopportunisten. Maar een statement dat onze democratie sneller afbrokkelt dan het ijs op Antarctica."

Kajsa heeft haast, ja, want Karin wil een referendum over de donorwet voorkomen. De Eerste Kamer diende negentien A4'tjes met vragen over haar lelijke moord op het referendum in, en die heeft ze in haar vakantie haastig beantwoord.

De antwoorden van de jonkvrouw bestaan uiteraard uit een kil opgeschreven afkeer van kiezers, die van de afstandelijke adeltuit Ollongren de schuld krijgen omdat ze het referendum zogenaamd niet snappen en last krijgen van 'vervreemding' en 'onbegrip'. Knappe analyse van iemand die zelf nog nooit een kiezer van dichtbij gezien heeft, maar OK. Een evaluatie van de wet wil ze niet afwachten. Dat duurt haar allemaal te lang en wordt "niet opportuun" genoemd. Ze wil haar boude beweringen over burgerinspraak liever niet laten toetsen, bedoelt ze, want dan kon ze wel eens ongelijk krijgen. Wederom is daar ook weer die debiele zin "Het raadgevend referendum heeft de kiezer en de Nederlandse politiek niet gebracht wat ervan werd verwacht", waarop na 1 magere poging besloten werd het referendum een nekschot te geven. Uit alles in haar beantwoording blijkt dat Ollongren geen millimeter wil wijken en nergens écht antwoord geeft op gestelde vragen. Iedereen die er verstand van heeft, zegt dat deze intrekking lelijk, onfatsoenlijk en arrogant is maar debat daarover is echt niet mogelijk met deze koude tante en haar bevroren bureaucratenblaat (pdf). De Eerste Kamer pakt de draad meteen op: dinsdag 15 mei zijn ook de senatoren terug van vakantie en gaan ze de ijzige inbreng van Kajsa nader bekijken.

Voor ons is het wel duidelijk: Ollongren wil de race tegen een donorreferendum winnen, en het referendum afschieten voordat wij de drempel van driehonderdduizend passeren. Het bord onder je vandaan trekken tijdens het spelen, noemen we dat. En hoe moedeloos en cynisch we sommigen van jullie in de comments ook zien reaguren over 'tekenen voor iets waar toch niet naar geluisterd wordt', wij verdommen het om deze strijd op te geven en blijven iedereen oproepen om te tekenen voor de moeder aller referendums over de donorwet. Jonkvrouw Kajsa van Demofoben66 mag niet winnen van de kiezer.

De regering wil gewoon van het referendum af en wel zo snel mogelijk. “Gaarne intrekken. Groetjes, Kajsa”, is min of meer de opdracht aan de Senaat. Maar die hebben daar toch wat vragen bij. Negentien pagina’s vol, om precies te zijn.

Dat is best veel. Hieronder een samenvatting en ja dat is vooral liefhebbersmateriaal qua details en doorwrocht. Hierna volgt vast wel weer iets in Jip & Janneke-taal over kopschoppen of salafistenlijstjes of zo. Nu eerst even wat veren in de bips van met name 50PLUS en de Dierenpartij, die zich stevig vastbijten in dit dossier. En ook de SGP doet wat we hoopten: kritisch zijn op de ongefundeerde, tendentieuze gang van zaken van het kabinet.

Veel vragen maar niet bij D'66 natuurlijk
Bij het CDA is instemming over de intrekking want een referendum een ondermijning van hun macht binnen de representatieve democratie. Ook D66 heeft maar twee halfzachte vraagjes-omdat-het-moet, maar de PVV vult in z’n eentje al drie kantjes (en met góeie vragen, ook). Ook de SP en GroenLinks vuren een paar goeie salvo’s af op Ollongren en de PvdA wil graag weten welke verwachtingen de regering precies had van het referendum, aangezien hun intrekkingswet zegt dat daar ‘niet aan voldaan is’. (Wij zouden vragen waarom de regering verwachtingen mag hebben van een democratisch instrument dat aan het volk toebehoort, maar OK, prima vraag verder.) 

De ChristenUnie is heel benieuwd hoe de regering de democratie dán denkt te gaan versterken na de intrekking van het raadgevend referendum en ook de Dierenpartij ziet een grote noodzaak voor zo’n versterking. Zij stellen ook een enorme berg vragen, waarin ze veelvuldig verwijzen naar de scherpe woorden van de zeven samurai, maar ook naar diverse columns en commentaren in dode bomen waarin het referendum plotseling wordt toegejuicht als geweldig supertof en spannend inspraak-instrument, nu de Sleepwetstemming zo’n succes is gebleken.

De staatsrechtelijk zuiveren van de SGP zou eerst een evaluatie willen voordat er tot (eventuele) intrekking wordt overgegaan, en vraagt zich wederom af: moet er niet een referendum over de afschaffing van het referendum mogelijk worden gemaakt? 50PLUS stoort zich aan de haast die de regering heeft, en de slordigheid die daarmee gepaard gaat. De partij vraagt zich af of de gevestigde partijen niet door hebben dat ze in een diepe politieke crisis verkeren, die zich uit in wantrouwen en versplintering die niet minder zal worden als de inspraak van het volk wordt ingeperkt. De ouderenpartij stelt zeer veel vragen en heeft tevens de beste samenvatting van Jonkvrouw Kajsa’s demofobe afschafspurt:

Een referendum over het referendum?
Voor het CDA hoeft dat niet, zulk gedoe. D’66 vindt het ook ‘niet logisch’, aangezien de wet toch niet gebracht heeft wat Kajsa er van verwacht had. En wat het volk wil doet bij het gevestigde, uitgezakte en volgevreten D’66 sowieso niet meer ter zake, weten we inmiddels luid en duidelijk. De partij vraagt nog wel om “reflectie” van het regeringsstandpunt dat intrekking zonder referendabiliteit juridisch prima houdbaar is, omdat alle experts daar zo kritisch over waren. De PVV vindt dat niet voldoende en verlangt een “uitvoerige motivering” van jonkvrouw Orwellongren. De SP is nog duidelijker, noemt het regeringsstandpunt “onlogisch” en wil het oordeel over de intrekking hoe dan ook bij het volk neerleggen. Ook PvdA, GroenLinks en de Partij voor de Dieren zouden graag een referendum over de intrekking willen zien. De SGP toont zich kritisch en wil meer en betere toelichting op het niet toestaan van een referendum. 50PLUS, tenslotte, is ook hier het meest concreet: de burger wordt monddood gemaakt door de regering, vinden zij.

De vvd heeft als enige geen enkele vraag voor de regering. Vragen stellen is namelijk slecht voor de brand safety van de BV Bitterbal.

Tijdpad. En nu?
Nu moet het kabinet antwoord geven. Sowieso gaat de Senaat nu eerst met verkansie tot 15 mei, maar hoe sneller Kajsa antwoord geeft, hoe sneller de Eerste Kamer na het reces verder kan (en hoe meer ze haar ware demofobe gezicht laat zien). Wij brengen morgen (26 april) de laatste inleidende verzoeken naar de Kiesraad en beginnen (als het goed is) vanaf 4 mei met de Race tegen de Klok: zullen we eerder de 300.000 halen dan het kabinet het referendum afschaft, en een donorreferendum winnen?

Het wordt spannend, en alle vrijwilligers-hulp is welkom! (Donaties ook nog steeds, trouwens ⤵️⤵️⤵️.)

Smoesje nodig om niet aan te hoeven schuiven in de IKEA-files vandaag? Kijk lekker twee uur pratende politicologen terug, die Rutte en Ollongren helemaal kapotslopen vanwege hun kiezersvrees.

Pratende politicologen. Tuurlijk klinkt dat poepsaai. Maar dat is het in dit geval niet. Dit spelletje van bestuurskundigen en rechtswetenschappers die met hun ingewikkelde vaktermen zevenenveertigletterlingo spelen met seniore senatoren terwijl Thom de Graaf de hele bijeenkomst stoïcijns zit te zwijgen, is echt wel spannender dan Heel Holland Weet Wie de Luizenmoeder is of hoe al die NPO-meuk ook mag heten. En aux serieux: dit gaat over het referendum, en de kans dat het nog gered kan worden. En daarvoor leveren deze twee uurtjes zowaar een stevig shotje Oud-Hollandsche hoop in demofobe dagen.

Zeven vlijmscherpe Samurai
De Senaatscommissie Binenlandse Zaken nodigde vorige week een zevental knappe koppen uit van wie zij wilden weten of de manier waarop het kabinet en de coalitie het referendum willen slopen, een beetje deugt. Bij normale wetten krijg je dan allemaal enerzijds en anderzijds en een beetje dit en een beetje dat, gevolgd door een ze-gaan-hun-gang-maar-conclusie. Zo niet in deze boeiende briefing. Deze zeven staatsrechtelijke samurai hakken de haastige afschaffing van het raadgevend referendum in mootjes, ergeren zich enorm dat de Tweede Kamer niet eerst een (wettelijk voorgeschreven) evaluatie van de Wrr wil doen, kraken de kiezersvrees van Kajsa en Co en springen ook nog eens allemaal op de bres voor burgerinspraak. Het is een waar genot om op deze bonuszondag terug te kijken hoe Rutte III aan alle kanten geroundhousekicked werd met voetnoten, cijferdata en gezonde democratische moraal.

Waarom dit hoop geeft in een tijd dat alle hoop in de Politieke Kaste wel zo'n beetje verdampt is, vraagt u schamper? Omdat deze experts onafhankelijk zijn en dus geen lobby bedrijven en niemand naar de mond praten (de echte meubelboulevardhaters kunnen zelfs hun position papers nog lezen), maar ook omdat de Senaat ze zelf heeft uitgenodigd en daarmee laat zien dat ze minder bloedhaast hebben om het referendum af te schaffen dan D66. En vooral: omdat de harde kritiek van de Zeven Samurai niet tegen de Oost-indisch dove Geharnaste Coalitiekrijgers van Rutte III werd geuit, maar juist is voorgelegd aan een raad van Oude Wijzen die zich er door laten informeren, er op moeten reflecteren, er over zullen delibereren en bovendien over de wapens beschikken waar het haastige harnas van de coalitie niet tegen bestand is. Zij kunnen Kajsa's kwaadaardigheid een halt toeroepen.

**De wapens van de Oude Wijzen
**De Senaat kan - basically - drie dingen doen. Ze kunnen instemmen met de intrekkingswet voor de Wrr. Dat betekent: RIP referendum, zonder kans op een referendum daarover. Daarvoor is, gerekend langs de coalitiemeetlat, een meerderheid van 38 om 37 zetels. Optie twee is dat ze oordelen dat het referendum nog geen voltooid leven heeft gehad, en de intrekkingswet verwerpen. Die kans is er eigenlijk niet, mede omdat de SGP (2 zetels) ook voor afschaffing van het referendum is. 40/35 is een kansloze verhouding.

Er is een Derde Weg: intrekking van de referendumwet, maar mét de mogelijkheid om daar een referendum over te houden. De SGP pleitte daar in de Tweede Kamer voor, omdat ze dat staatsrechtelijk zuiver vinden. De Zeven Samurai vonden dat ook. Dat zou betekenen dat er maar twee senatoren uit de partijen vvd, CDA, CU of, jawel, D66, met die voorwaarde in hoeven te stemmen om die optie een meerderheid te geven. De SGP en de Zeven Samurai hebben de deur naar zo'n Drostereferendum open gezet. Vandaar de hoop. De Senaat gaat nu eerst een vragenronde met het kabinet doen, daarna een debat met de minister en dan pas stemmen. Dat wordt vermoedelijk diep in mei.

Ons wapen: een referendum over de donorwet
Tot 27 april loopt de vierwekentermijn voor minimaal 10.000 inleidende verzoeken voor een referendum over de donorwet. Wij komen na Pasen met een teken-app, en zoeken maatschappelijke steun. De uiterst ingrijpende donorwet is in de eerste plaats een perfect persoonlijk en grondwettelijk onderwerp voor een volksstemming, maar het is ook onze laatste kans om een levende evaluatie te doen van het referendum. Het debat rond het Sleepwetreferendum, zowel publiek als in de pers, bewees al dat we het prachtige instrument steeds beter weten te bespelen. We worden collectief wijzer van referenda over belangrijke en ingrijpende wetten - en dat versterkt de democratie.

Als wij als Nederlandse kiezers in groten getale kunnen laten zien dat het referendum, het recht op inspraak en de betrokkenheid bij onze politieke besluitvorming ons aan het democratische hart gaan, is dat een extra signaal aan de Senaat dat ze Ollongren de snelle moord op het referendum  niet moeten vergeven, maar haar er juist om moeten veroordelen. Het kán. Zelfs de SGP, principieel tegen referenda, roept op om te tekenen. Wie weet stellen de Oude Wijzen in de Senaat hun eigen stemming straks zelfs wel uit om geen 'thou shallt not pass' tegen dit initiatief te hoeven roepen. 

Moeten we alleen wel zorgen dat we zo ver komen.

Wat we al schreven: niemand gaat nog naar het Malieveld om met een slordig spandoek te zwaaien of eieren te gooien naar de ME. En wie wel gaat, wordt lachend genegeerd door de gekozen vertegenwoordigers. Maar we kunnen wél digitaal, luidruchtig en vooral collectief knokken voor onze wettelijke rechten op zelfbeschikking en inspraak. Het is onze democratie. Hullie in Den Haag voeren 'm alleen maar uit. Zelfs als ze de uitslag proberen te negeren: we hebben nu al drie keer gezien dat een referendum het Torentje tot op zijn fundamenten laat trillen.

En je hoeft er je luie stoel niet eens voor te verlaten.

Het is onmogelijk om er een enerzijds/anderzijds van te maken. Bij de expertmeeting over de afschaffing van het referendum, waren alle deskundigen redelijk unaniem: deze quick&dirty intrekking is niet verstandig en niet redelijk.

Het was al een hoopvol dingetje dat de Eerste Kamer überhaupt om een expertmeeting vroeg om de intrekking van de referendumwet van een wetenschappelijk kader te voorzien (en dus niet dezelfde haast aan de dag legt als de Tweede Kamer), maar dat de inbreng van de genodigde deskundigen zo scherp de redelijkheid van referendumbehoud zou schetsen, heeft zelfs ons nog verbaasd. Er was kennelijk, zo viel ook Niesco Dubbelboer op, "geen pro-afschaffen-van-referendum hoogleraar te vinden voor deze hoorzitting."

Het bekende jargon vloog uiteraard weer gretig over tafel: hoogopgeleid, laagopgeleid, kloof, burger, bestuur. Maar allemaal werden ze gebruikt in een context waarmee het kabinet de oren werd gewassen. Deze manier van afschaffen - met stoom en kokend water - is niet kies, niet fatsoenlijk, wekt wantrouwen en ontbeert politieke verantwoording en verantwoordelijkheid, waarbij het niet referendabel maken van de intrekkingswet ook nog eens morrelt aan de rechtszekerheid van de burger. "Waarom zou je dat als wetgever niet willen, en waarom ben je daar zo bang voor?", vroeg hoogleraar Algemene Rechtswetenschap Roel Schutgens zich af.  

De coalitie kreeg er goed van langs (citaten bij Niesco). Andersom kreeg het referendum als instrument juist veel lof.

Nee, het Oekraïnereferendum was niet foutloos, of zelfs slordig. Maar is dat juist geen argument vóór verder experiment, vroegen de experts zich af. Daarbij beschreven ze het referendum als een waardevolle aanvulling die lager- en middelbaar opgeleiden juist beter bij politieke besluitvorming betrokken houdt, en werd er geconstateerd dat het Sleepwetreferendum al een veel rustiger, soepeler en gestructureerder verloop kende dan de generale repetitie die het Oekraïnereferendum was. Waarom dan de geplande evaluatie van de referendumwet, die deze zomer uiterlijk gehouden moest worden, niet afwachten en toch meteen tot afschaffing overgaan?  Intrekking van de referendumwet, hoewel inhoudelijk voor verbetering vatbaar, "legt een hypotheek op de toekomst" en is "onnodig bruusk", meende hoogleraar bestuurskunde Frank Hendriks.

De vraag is of alle inbreng, die in onze oren klonk als een combinatie van vakkennis en rationele beschouwing, de Eerste Kamer kan bewegen om de intrekkingswet te verwerpen, of tenminste te voorzien van de voorwaarde dat de afschaffing van het referendum referendabel moet zijn. De Senaat bedrijft als chambre de réflexion zogenaamd geen politiek, maar we hebben net gezien hoezeer een zeer sterke lobby haar effect niet miste op de uitkomst van de stemming over de donorwet. 

Daarover gesproken: die wet zou een perfect onderwerp zijn voor een referendum. Het is niet zozeer een politieke kwestie, maar veel meer een ethische afweging die alle burgers aan gaat. De wet raakt aan grondwettelijke rechten op privacy en de onaantastbaarheid van het lichaam. En als je op zoek bent naar meer donorregistraties, is een referendum over dat onderwerp het perfecte middel om meer kennis over de kwestie in de samenleving te brengen.

Zoals politicoloog Philip van Praag het vanmiddag, geparafraseerd, omschreef: Laag- en middelbaar opgeleiden hechten veel waarde aan het raadgevend referendum, omdat veel politieke besluiten over hun hoofd heen gaan. Met participatie via referenda krijgen ze meer vertrouwen in genomen besluiten. En er is geen ander instrument bekend dat zo veel bereik genereert onder kiezers in een democratie.

Daar willen we aan toevoegen dat ieder referendum voeding geeft aan een levendig maatschappelijk debat over het voorliggende onderwerp. Bij het Oekraïnereferendum pakte, kort door de bocht gezegd, 'laag- en gemiddeld opgeleid rechts van middelbare leeftijd' de winst. Bij het Sleepwetreferendum was het juist, wederom kort door de bocht, 'jong hoogopgeleid links' dat zich kon laten gelden. Het referendum is voor iedereen, willen we maar zeggen. Net als de democratie, die is ook niet alleen voor de boven ons gestelden. Vooral niet als die uitdrukking steeds exclusiever synoniem wordt met 'hoogopgeleiden'.

De Eerste Kamer mag gaan nadenken over de input van vanmiddag. Volgende ronde, het voorbereidend onderzoek, staat voor 17 april op de agenda van de Senaat.

De Eerste Kamer is woke! En ze lezen de GeenStijl, want de voorzitter wil van minister Bruins van het Medische Ministerie weten waarom de invoering van de donorwet op zich laat wachten. Is meneer minister soms bang voor een referendum?

"Eerste Kamer-voorzitter Ankie Broekers-Knol wil opheldering van minister van Volksgezondheid Bruno Bruins over de invoering van de donorwet. Een aantal senatoren vreest dat invoering van de wet achter de schermen bewust vertraagd wordt om te voorkomen dat er een referendum over wordt afgedwongen", zo vat Elsevier het samen. De bron is BNR, dat met een printje van het GeenStijl-topic 'Rutte III saboteert referendum over donorwet' naar het Binnenhof is gegaan. Lol-audio: "Het klinkt een beetje als een complottheorie." - "Ja, en toch wordt het gefluisterd hier op het Binnenhof." PvdD-Kamerlid Arissen heeft Kamervragen ingediend ‘nu de schijn ontstaat dat het publiceren van de Donorwet bewust vertraagd is om zo het organiseren van een referendum te bemoeilijken’. Bij MinVWS hebben ze geen idee hoe lang het allemaal nog duurt, maar de minister moet wel eerst helaas toevallig nog even naar de Paralympics in Pjongtsjang. Ondertussen tikt de doodsklok voor het referendum door...

De Wet raadgevend referendum wordt afgeschaft, maar is het nog niet. Je kan dus nog steeds proberen om referenda aan te vragen. Over de Donorwet bijvoorbeeld. Die is immers aangenomen. Maar... waarom staat die nog niet in het Staatsblad?

De orgaanonteigening van '66 werd half februari door de Senaat goedgekeurd, maar wordt pas van kracht als het in het Staatsblad heeft gestaan: "Zonder publicatie in het Staatsblad kunnen wetten niet in werking treden", luidt de regel. Op het moment van publicatie begint de klok te lopen voor een referendum: binnen vier weken moeten er tienduizend inleidende verzoeken binnen zijn. Maar.. het wetsvoorstel is nog niet getekend door het kabinet. De laatste stap voor publicatie in het Staatsblad, is een handtekening van de verantwoordelijke minister plus een krabbel van de koning. Zo is de wet.

Waarom is dat donorvoorstel nog niet getekend? Simpel: het referendum moet eerst worden doodgemaakt. Stel je voor dat iemand nog een referendum over de donorwet probeert te veroorzaken vóór de referendumwet is kaltgestellt.

De donorwet gaat sowieso pas in 2020 in, dus echte haast is er niet. Maar als je, zoals Pia Dijkstra, jaren hebt gestreden voor deze wet, dan wil je echt wel zo'n Staatsblaadje hebben om in te lijsten op je werkkamer. Bovendien is er geen enkele reden om te wachten met bekrachtigen. Echte regels zijn er niet voor, het staande beleid is min of meer 'zo spoedig mogelijk', maar sinds het Oekraïnereferendum weten we hoe rekbaar dat begrip is. 

Waarom we sowieso argwaan hebben? Nou. Bijvoorbeeld omdat begrotingswetten die op de zelfde dag als de donorwet zijn behandeld in de Senaat, in een maandje zijn bekrachtigd via het Staatsblad. En als het echt moet, kan een bekrachtiging supersnel. Zoals toen het zelfbestuur van St. Eustatias vorige maand tijdelijk werd afgepakt. Van stemmingen naar Staatsblad ging letterlijk in 1 dag. Maar de donorwet, die ligt nog op een krabbel te wachten.

Deze week begint de Eerste Kamer aan de procedure voor de intrekking van de Wet raadgevend referendum. Dat betekent een paar schriftelijke vragenrondjes tussen Senaat en regering, daarna nog een plenair debat en dan stemmen. Gemiddeld duurt een procedure 88 dagen, maar het kan ook sneller: bij de helft van de voorstellen van vorig jaar duurde het 33 dagen.

88 dagen is ongeveer net zo lang als een referendumverzoek duur: vier weken voor het inleidende verzoek, dan twee weken telpauze voor de Kiesraad, en indien de 10.000+ inleidende verzoeken gehaald zijn, dan nog zes weken voor de 300.000 vereiste handtekeningen. 12 * 7 = 84 dagen. Maar ja, zolang de Donorwet niet in het Staatsblad staat, gaat het referendum-raam niet open.

De kans dat de intrekking van het referendum wordt geblokkeerd in de Senaat, is bijna nul. De coalitie heeft een meerderheid, en de paar mensen die hoop houden op '66-senator Thom de Graaf, die "kritisch zou kijken" naar de intrekking van het referendum, weten sinds het '66-congres van zaterdag ook wel beter: “Wij zijn en blijven de kampioen van de democratische vernieuwing. Op zoek naar een instrument dat mensen een betere stem en een beter stuur in handen geeft”, kreeg hij zonder stotteren uit zijn strot voor een zaal vol consultancyklapvee. Die gaat dus straks gewoon instemmen met de dood van het referendum.

Wedden dat die intrekkingswet voor het referendum dan wél supersnel in het Staatsblad gepubliceerd wordt? Misschien wel in een dag. En in het kielzog daarvan, zal de donorwet plotseling snel volgen. Want zo werkt kartelpolitiek.

De debatten zijn geweest, de stemming viel in het voordeel van de sluipmoordenaars en alleen de Senaat moet nog delibereren over de intrekkingswet van het referendum, plus een rechter die moet gaan oordelen of die intrekkingswet referendabel moet worden.

Het laatste woord is dus nog niet gesproken en hoewel wij onze boosheid, cynisme en ja, sure, ook een stukkie rancune maar moeizaam kunnen verbergen over deze laffe daad van '66 & trawanten, zijn er ook nog serieuze mensen die diep nadenken over nut & noodzaak van meer directe inspraak. Zoals hoogleraar bestuurskunde Frank Hendriks op de website van het Montesku.. Montersqwu.. Montuskjuuw Instituut. Je moet er ff de stof vanaf kloppen, maar dan komen er ook heldere citaten naar het daglicht. Zoals deze:

Wat is hier aan het werk? Vrees voor effectieve tegendruk.******* Aan de oppervlakte zien we een minister van Binnenlandse Zaken, die vakkundig 'on message' blijft – al schuurt de boodschap uit het regeerakkoord waarmee ze op pad is gestuurd met de historische boodschap van haar partij. Dieper gelegen zien we de werking van een tamelijk achterhaalde democratieopvatting die de Haagse politiek al veel langer en breder in de greep houdt. Centraal hierin staat de gedachte dat vertegenwoordigende democratie slecht samengaat met directe democratie, gevoegd bij de overtuiging dat in democratie hoofdzakelijk moet worden méégewerkt.*

Zonder beter verhaal over het referendum blijft het beeld hangen van een regering die vooral zelf geen nieuwe tik op de vingers wil riskeren, zoals in 2016 bij het Oekraïne-referendum. Rutte III mag in de Senaat wel met een beter verhaal aankomen.

De donorwet ging met 1 door de NS vertraagde tegenstem te weinig door de Tweede Kamer, maar in de Senaat blijft het tot de laatste stem spannend of de scalpel in de Grondwet gaat.

Het meeste is wel gezegd (donordossier), het is nu aan de 75 senatoren van de Eerste Kamer om een individuele afweging (zonder fractiediscipline!) te maken over de actieve donorregistratie die D'66 wil doordrukken. Conserveert de Senaat, dankzij onder andere de prachtige pleidooien van de heren Van Dijk (SGP) en Koffeman (Partij voor de Dieren), het Grondwettelijke recht op zelfbeschikking en de lichamelijke integriteit binnen een stukje staatsvrije ruimte voor de burger, of gaan de vakantiegangers van de Eerste Kamer toestaan dat D'66 de Grondwet herschrijft met de giftige inkt van de empathie waarmee ze hun zogenaamd "progressieve" religie schrijven, en waarmee een geschonken orgaan verandert in een gegeven paard? Wordt de gunst van de gulle gift behouden, of collectiviseert de overheid al onze organen? Garanties op de Grondwet krijg je nooit bij D'66. De afronding van het debat en de aansluitende hoofdelijke stemming zijn vanaf half twee LIVE te zien op Staatsstream of Senaatsstream. Hup Grondwet, boe stofzuigers!
Update: Het begint goed. 1 voor-stemmer afwezig wegens vakantie 'persoonlijke omstandigheden'.
Update 15u35: Bijna ontknoping. Schorsing tot 15u50, daarna driemaal hoofdelijke stemming over twee moties en de donorwet.
Update 16u15: Eerste telling op basis van stemverklaringen wijst op 38 voor, 36 tegen. Uw organen worden staatsbezit.
UPDATE: Grondwet verliest van orgaangraaiers. Donorwet aangenomen. Je organen uit overheidshanden houden doe je op donorregister.nl.