Die vinden we over honderd jaar wel weer...

We dachten dat bij de doodsoorzaak van de vijf Titanic-bezoekers simpelweg "eigen schuld" zou worden ingevuld, maar de US Coast Guard vindt het toch nodig om met een robot de wrakstukken van de geplopte onderzeeër van de oceaanbodem te vissen om de daadwerkelijke oorzaak van deze plotseling beëindigde expeditie te achterhalen. Prijzenswaardig, maar voor deze reis wapperden al zoveel rode vlaggen dat het vooral een kwestie van tijd was voordat ze zich definitief bij hun geliefde oceaanstomer zouden voegen. Een overzicht:

1. OceanGate CEO Stockton Rush zei zelf al: "I've broken some rules to make this."
2. Rush vond dat de veiligheidsregels innovatie maar in de weg stonden.
3. Een OceanGate-werknemer schreef al dat meer testen nodig waren en passagiers mogelijk gevaar liepen.
4. Die werknemer werd aangeklaagd.
5. Ook de Marine Technology Society stuurde een briefje.
6.  Het gebruik van carbonfiber voor de romp, ondanks dat alle kenners zeiden dat je dat niet moet doen.
7.  Carbonfiber romp werd ontworpen en gebouwd met een krappe deadline van zes weken.
8.  Carbonfiber gekocht van Boeing met grote korting omdat het al over de datum was. (al ontkent Boeing op zijn Hugo's alle betrokkenheid)
9.  Besturing via een Logitech gamecontroller.
10.  Voor de rest maar één knop in het hele apparaat.
11.  Handvatten en verlichting van Camper World.
12.  Gebruikte patrijspoort door fabrikant slechts goedgekeurd tot 1.300 meter diepte.
13.  Werd van buiten afgesloten met dikke bouten, waardoor passagiers niet zelfstandig konden ontsnappen.
14.  Bij eerdere duiken viel de communicatie regelmatig uit.
15.  Passagiers moesten een document tekenen waardoor OceanGate niet aansprakelijk is in geval van een eventuele dood. 

Dit wetende kunnen we niet langer spreken over een expeditie, maar eerder over Russisch roulette met een leuk uitzicht. Hoewel het belangrijk is om de oorzaak van rampen te achterhalen, gaan eventuele nieuwe veiligheidsmaatregelen natuurlijk niets oplossen bij nalatige cowboys zoals OceanGate. Bespaar op de kosten en tijd van een onderzoek, schrijf "eigen schuld" in het verslag en laat die Rubiks kubus op de bodem liggen.

Weinig goeds

Het bovenstaande lot van een varkenslichaam in een duikerspak vindt plaats onder een druk van zo'n 9,3 bar. Het lot van de miljardairs die wat verdieping zochten vond plaats onder ongeveer 413 bar, in Nederland vaak genoteerd als 35 olifanten op je schedel. Onderstaand ziet u een gezaghebbende animatie van hoe een onderzeeër ongeveer implodeert, en de consensus is sowieso vrij helder: dit was een heel snelle dood. Waarschijnlijk zelfs zo snel dat deze niet eens bewust ervaren werd.

Ene 'former nuke sub officer' Dave Corley beantwoordde in april 2021 op Quora de vraag "What happens to the human body when a submarine implodes?" Zijn antwoord luidt: 

"When a submarine hull collapses, it moves inward at about 1,500 miles per hour - that’s 2,200 feet per second. A modern nuclear submarine’s hull radius is about 20 feet. So the time required for complete collapse is 20 / 2,200 seconds = about 1 millisecond." Dat gaat dus om een cabine met een doorsnee van zo'n 6 meter. De Titan had een cabine van zo'n 1,7 meter. Resumerend: "A human brain responds instinctually to stimulus at about 25 milliseconds. Human rational response (sense→reason→act) is at best 150 milliseconds. The air inside a sub has a fairly high concentration of hydrocarbon vapors. When the hull collapses it behaves like a very large piston on a very large Diesel engine. The air auto-ignites and an explosion follows the initial rapid implosion. Large blobs of fat (that would be humans) incinerate and are turned to ash and dust quicker than you can blink your eye." Een soort vlokvoer dus.

De Wall Street Journal meldt dat een "top secret acoustic detection system" van de Amerikaanse marine de implosie al registreerde uren na het begin van de afdaling. De marine begon mee te luisteren vlak nadat de Titan de communicatie met mission control verloor. Kort daarna vond de implosie plaats.

Heel geruststellend allemaal...

Hoewel de onderzeeër van OceanGate Expeditions zich nog steeds ergens onder het wateroppervlak bevindt, duiken wel steeds meer verhalen op over de al bekende veiligheidsrisico's binnen het bedrijf. De duiktube des doods zag er niet alleen uit als een drijvende doodskist bestuurd door een gamecontroller, maar was ook daadwerkelijk een tikkende tijdbom. Een werknemer onthulde in 2018 al dat de veiligheid, net als de hele machine op 3.800 meter diepte, onder druk stond. Zo was de gebruikte patrijspoort door de fabrikant slechts goedgekeurd tot een diepte van 1.300 meter en weigerde OceanGate te betalen voor een keuring voor grotere diepten. De druk op de romp van de duiker werd verder gemeten via akoestische signalen. Oftewel, tegen de tijd dat het kraakte, was het foute boel. Een dure scan van de ruim twaalf centimeter dikke carbonfiber romp vond het bedrijf niet nodig. Ook heel geruststellend: directeur Stockton Rush, momenteel aan boord, hekelde in een interview in 2019 de hoeveelheid regels voor duikboten die volgens hem innovatie in de weg stonden. Ondertussen is de Titan nog steeds vermist, al is wel gebonk gehoord op de sonar. Tijd begint te dringen, nu de inzittenden waarschijnlijk minder dan dertig uur aan zuurstof hebben. Dit Titanic-vervolg lijkt een Jack-einde te krijgen in plaats van een Rose-epiloog. James Cameron, schrijf je al mee?

Op 3.800 meter...

Heel vervelend natuurlijk dat de Titanic nu permanent gezelschap lijkt te krijgen van een onderzeeër voor professionele ramptoeristen, maar echt verbaasd zijn we niet nadat we bovenstaande rondleiding door deze duikbuis der doods zagen. De hele constructie voelt extreem geïmproviseerd, met onderdelen die her en der van de plank zijn gehaald. Met als meest opvallende item een Alibaba-gamecontroller die via Bluetooth de besturing van deze oversized Pringles-bus op zich neemt. Het voelt allemaal erg goedkoop voor een machine waarvoor toeristen 250.000 euro moeten dokken om mee te duiken naar de bekende ijsbergbeuker op een zeer riskante 3.800 meter diepte. Een reddingsoperatie is inmiddels in volle gang, maar het wordt lastig om de vermiste onderzeeër te vinden, laat staan terug te halen, op deze enorme diepte. Ter vergelijking: de onderzeeboten van de marine (weliswaar voor andere doelen gemaakt) komen over het algemeen niet dieper dan een paar honderd meter. Specialistische apparatuur is nodig en ondertussen tikt de klok door, want de gezonken duiker had voor maximaal slechts 96 uur aan zuurstof bij zich. Zelfs als de machine zelfstandig de oppervlakte bereikt, zit de bemanning gevangen, want de duiker is van buiten afgesloten met dikke bouten en kan alleen door een externe crew worden geopend. De kans op een gelukkig einde is klein, maar als het de toeristen om een authentieke Titanic-ervaring gaat, krijgt u het niet realistischer dan dit.

En voorlopig blijven we oude meuk oplappen

Wie de illusie heeft dat met het vergroten van het defensiebudget de problemen direct zijn opgelost moet eens naar het onderzeebotendossier kijken. Dat laat zien dat zelfs als het geld beschikbaar is, de angstcultuur en het daardoor Ruttiaans indekken bij de betrokken partijen de complete bureaucratische molen tot stilstand weet te brengen. Minister Hennis onderschreef in 2013 al de officiële intentie om onze huidige vier onderzeeërs van de Walrusklasse te vervangen, maar nu negen jaar later is nog helemaal geen ene zak gebeurd. Ja, we babbelden wat met buitenlandse werven, maar wilden geen specifieke eisen op tafel leggen, waardoor de werven (die ondertussen smerige spelletjes speelden) geen offerte en tijdlijn konden bevestigen en ondertussen tikte de klok langzaam door en werden onze huidige Walrussen ouder en ouder. Normaal gesproken gaat een onderzeeboot 25 jaar mee, maar dat zou betekenen dat de eerste Walrus al in 2015 met pensioen had gemoeten, dus Nederland probeert hun werkzame periode nog even te rekken. Iedere keer een beetje verder. Want waar de nieuwe boten eerst nog in 2028 in dienst moesten treden, blijkt dat doel nu volledig onhaalbaar en verwacht staatssecretaris Van der Maat dat de eerste twee nieuwe duikers pas tussen 2035 en 2038 in Den Helder aankomen. Om die tijd te overbruggen met de huidige Walrussen wordt de helft van de vloot uit de vaart gehaald (de eerste dit jaar al) om de andere helft van reserveonderdelen te voorzien en zelfs dan bestaat de kans dat we vanaf 2035 een tijdje compleet zonder onderzeeboten zitten. Een reëel risico, want de nieuwe agenda wordt alleen gehaald als de betrokken ambtenaren eindelijk eens stappen zetten en hoewel de staatssecretaris vooruitgang predikt loopt zijn Kamerbrief over van de "risicoprofielactualiseringen", "planningsprocessen", "voortgangsrapporten" en "analyses" wat betekent dat er nog heel veel geluld gaat worden in eindeloze vergaderingen met lunch van de zaak. En zelfs als we eindelijk een werf kiezen en de orders plaatsen bestaat er nog een aanzienlijke kans op vertraging door extra moeilijkheden bij de ontwikkeling en de bouw. Dergelijke miljardenprojecten (Hennis sprak over 3,5 miljard euro, maar dat is inmiddels al achterhaald) lopen tenslotte zelden volgens planning of budget, waardoor zelfs 2035 al een ambitieus doel is voor onze nieuwe waterbuisjes. En de pensioendatum van de Walrussen is nu losgekoppeld van de nieuwe snorkels, dus die huidige generatie gaat er sowieso uit, of er nu vervanging is of niet. Dat betekent niet dat we verwachten dat Poetin direct binnenvalt zodra wij geen onderzeeboten meer hebben, maar zo'n pauze zorgt wel voor een verlies aan kennis en ervaring onder het personeel en dat in een tijd dat we ons leger juist proberen te versterken in plaats van te verslappen. Extra geld is een goede eerste stap, maar het moet wel juist terecht komen en niet stranden in de ministeriële vergaderzalen. In een tijd van toegenomen dreigingen aan de Europese oostgrens ziet iedereen zich als de heldhaftige Oekraïense trekkerboer, maar kijkend naar ons ambtelijk defensieapparaat lijken we meer op die logge Russische pantserwagens die vaststaan in de modder.

Sampai Jumpa - Tot ziens

Zo dan. De bemanningsleden van de Indonesische onderzeeër KRI Nanggala 402, in drie stukken gevonden op de bodem van de Balizee, hebben even voor hun rampzalige reis nog een afscheidslied gezongen. Een lied dat nu, vanwege de trieste gebeurtenissen met de 402, viral gaat in de sociale media. Het is kennelijk een bekend lied in Indonesië, van ene Endank Soekamti, die het gebeuren op Instagram heeft gekwakt -  en men zingt zoiets als 'Not ready to miss you, not ready to be without you'. Toch wel indrukwekkend. Deze mannen gingen naar zee. En daar bleven ze.