Geenstijl

19 jaar na Rita Verdonk niets geleerd

19 jaar geleden vaardigde het kabinet na een uitnodiging van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) toenmalig minister van Vreemdelingenzaken en Integratie Rita Verdonk af om te spreken op de Nationale Herdenking Slavernijverleden in Amsterdam. Het roomblanke PvdA-stadsdeelvoorzittertje Martin Verbeet (broer van Gerdi) maakte bezwaar maar het Ninsee hield de rug recht: Verdonk moest en zou op Keti Koti spreken. Dat werd een rumoerige vrijdag in het Oosterpark; spreekkoren weerklonken (sfeerbeeld hierboven) maar IJzeren Rita maakte haar speech af. Wel moest ze daarna door de DKDB in veiligheid worden gebracht, de geplande kranslegging was te gevaarlijk. NiNsee-directeur van toen Glenn Willemsen wilde 1 juli naar het niveau van Dodenherdenking brengen. Ministers hoorden volgens hem daarbij, ook als je het met ze oneens bent. Willemsen destijds over de affaire: “Dat betekent ontegenzeglijk dat je moet accepteren dat er soms iemand komt die niet goed ligt.” Daar denkt het NiNsee van nu dus anders over: het kabinet is welkom, de voorzitter van de Tweede Kamer NIET. Wel de bestuurders, niet de vertegenwoordigers van de burgers.

Daarmee werpt NiNsee bewust een smet op afsluiting van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden dat in het teken staat van de afschaffing 150 jaar geleden. Dit jaar werd voorafgegaan met excuses namens de Staat (dus niet u en ik) van Mark Rutte en daarna de Koning op 1 juli vorig jaar. Ook is er 200 miljoen euro vrijgemaakt voor onderwijsprojecten en een slavernijmuseum (helaas voorbereid door TOTAALIDIOOT John Leerdam). Van herstelbetalingen kan geen sprake zijn, zei Rutte er direct bij. Een belofte die hij voor de verandering niet brak. Het kan niet anders of het kabinet Schoof zal deze lijn voortzetten.

Rutte noemde die excuses voor hem persoonlijk een kwestie van voortschrijdend inzicht en hij is niet de enige. BBB-voorvrouw Caroline van der Plas zei vorig jaar hetzelfde in een debat over de kwestie tegen Sylvana Simons: juist door haar uitwisselingen met de BIJ1-leidster had Van der Plas meer begrip gekregen voor de nazaten van slaven en was ze voorstander van die excuses geworden.

Maar het dossier blijft een precaire kwestie, de uitgestoken handen van Rutte en Van der Plas daarom een belangrijke reach across the aisle. Maar na te zijn opgeruid door Akwasi (nazaat van Ghanese Ashanti-slavenhouders!), de veroordeelde vrouwenrammer Sambo en een petitie met 20.000 handtekeningen op een kleine 18 miljoen Nederlanders, blijkt de NiNsee-ruggengraat gemaakt van bojo. Eerder genoemde Glenn Willemsen wilde de Nationale Herdenking Slavernijverleden dus naar het niveau van de vierde mei brengen. Zijn opvolgers hebben daar nu een stokje voor gestoken, alle vooruitgang van afgelopen decennia tenietgedaan. 

Want een herdenking kan niet nationaal zijn wanneer de Tweede Kamer ontbreekt. Dat bijvoeglijk naamwoord Nationale wordt ook door de Rijksoverheid gebruikt. Maar een organisatie die een deel van de Staten-Generaal uitsluit, moet geen aanspraak op zo’n predicaat kunnen maken. Laat het NiNsee er maar de (Amsterdamse) Herdenking Slavernijverleden van maken. Als ze geen behoefte hebben aan breed maatschappelijk draagvlak voor hun herdenking hoeven ze de belastingbetaler er ook niet mee lastig te vallen, nietwaar? Akwasi, Sambo en de 20.000 ondertekenaars van die petitie zullen ongetwijfeld bereid zijn vanaf nu de kosten (jaarlijks 8 miljoen euro) te betalen.