Geenstijl

Het land is te klein en de problemen te groot voor zijn internationale ambities

Het enige écht goede nieuws van afgelopen week is dat Sigrid Kaag Nederland dit najaar vaarwel gaat zeggen. Opgelucht zal ze na de verkiezingen de voordeur achter zich dichttrekken en terug naar huis gaan, waar dat ook moge zijn. Ze wordt 62 dit jaar dus heeft nog wat productieve jaren voor de boeg (in de wereld van de internationale diplomatie is ze nog een jonkie, Henry Kissinger is actief in dezelfde business en die is inmiddels 100 jaar oud). Haar hart ligt bij het opruimen van chemische wapens in Syrië en het voorkomen van oorlog tussen Israël en Libanon en in dat opzicht is er altijd wel wat te doen bij de VN.

Wel verdrietig voor de resterende D66'ers dat ze haar partij achterlaat gelijk Aleppo in de slechtste dagen: een rokende puinhoop. Een voortdurend tapijtbombardement van schandalen en affairettes werd door haar eigen toedoen - want geen interesse in het reilen en zeilen van haar partij - over D66 uitgestort: de Van Drimmelen-affaire, Sidney Smeets en de klachten van jonge heren, een totaal verziekte D66-delegatie in het Europees Parlement die nu uiteen is gevallen, een losgeslagen Sjoerd Sjoerdsma die eerst de alom gerespecteerde Johan Remkes door het slijk haalde met een vuige drankroddel om vervolgens voortdurend vingerwapperend vergaderingen al dan niet met EU-vlag te ontregelen en last but zeker not least Tjeerd de Groot die met werkelijk iedereen ruzie maakt en wiens gedrag zelfs zo gierend uit de hand liep dat hij een tik op de vingers kreeg van het Openbaar Ministerie. 

En dat allemaal terwijl Kaag alleen maar (met gewillige hulp van de NPO en andere media) de eerste vrouwelijke minister-president wilde worden. Maar toen dat premierschap werkelijk binnen handbereik lag, liet ze het lopen door in de nacht van 1 op 2 april 2021 niet de motie van wantrouwen van Geert Wilders te steunen maar samen met Wopke Hoekstra een motie van afkeuring tegen Mark Rutte in te dienen waardoor de VVD het initiatief in de formatie behield en kijk waar die keuze het land nu gebracht heeft.

Het valt niet louter D66 aan te rekenen maar feit is dat er inmiddels een hele generatie is opgegroeid onder minister-president Mark Rutte. Honderdduizenden kinderen en jongvolwassenen die niet anders weten dan dat het land geleid wordt door een ogenschijnlijke grapjurk met een WEF-tasje vol met appeltjes, vaasjes en mobiele telefoons die zich dan weer lopend, dan weer fietsend of zoals de laatste tijd in een ondergescheten oude Saab verplaatst. Dat is voor niemand gezond en al helemaal niet voor de democratie die er na al die jaren Rutte slecht aan toe is. 

Alles en iedereen in zijn omgeving laat zich corrumperen en komt er aan het einde van de rit slechter uit. Daar helpt geen krokodillentraan van Eric van der Burg aan, noch de weigering van de dames Bikker/Schouten om nog langer Marks grote meloenen door te slikken. Vergis u niet; de ChristenUnie hult zich nu in de geur van heiligheid maar ze waren sinds 2017 overal bij, bij elke stap die gezet werd in corona-, asiel-, Groningen-, armoede-, stikstof- of toeslagenschandaaldossier.

Maar het probleem is en blijft Mark Rutte. Zolang er geen opstand binnen de VVD uitbreekt blijft hij en wint ook in november weer de verkiezingen. Het zal wat spannender worden dan vorige keren wegens Caroline van der Plas en haar BBB als enige serieuze uitdager maar alle seinen staan op groen voor Rutte V, helemaal nu Van der Plas regeringsdeelname heeft uitgesloten zolang Rutte de VVD leidt. BBB heeft 0,0 bestuurlijke ervaring dus in het stemhokje is de keuze dan snel gemaakt bij een tweestrijd Rutte/Van der Plas.

Terwijl Nederland smacht naar betrokken leiderschap. Van toeslagenouder tot boer, middenstander tot inwoner van Ter Apel: ze willen een minister-president die er voor hen is. Een premier die minder de oren laat hangen naar Europese asielregels, een volgevreten klimaatpaus of stikstofdrammers die het hele land hebben platgelegd. Eentje die niet knuffelt met de Oekraïense president en een mini NAVO-top organiseert op het Catshuis maar iets doet voor zijn eigen bevolking. Er moeten VVD’ers zijn waar het schuurt. Hun partij is – net zoals de rest van het land – louter een vehikel geworden voor Mark Rutte om zijn hobby te botvieren: politiek maken. En Europa volgt. Waar Rutte eerst nog een gezonde distantie hield van Brusselse EU- en NAVO-wandelgangen is hij inmiddels de elder statesman in het internationale gezelschap. Een rol waar hij zichtbaar plezier in heeft. Terwijl het land te klein is en de problemen te groot en urgent voor de internationale ambities van Mark Rutte.

Wat als Klaas Dijkhoff nou eens niet zou gaan podcasten (laat dat toch aan de pro’s over, ongelukkige) maar zich opwerpt als uitdager van Rutte. Of dat Dilan Yesiglöz uitspreekt de eerste liberale vrouwelijke premier van kleur met een vluchtelingenachtergrond te willen worden. Want een VVD zonder Mark Rutte schept ongekende mogelijkheden. Een centrumrechts kabinet met in ieder geval VVD en BBB, eventueel aangevuld of met steun van partijen als CDA, PVV en JA21, rollen voor Mona Keijzer en Pieter Omtzigt in kabinet en Kamer. Voor het nodige parlementaire tegenwicht krijg je ook nog eens een alleraardigste oppositie met D66 en CU in de gelederen. Het kan niet anders of na deze harde reset zal de geur van hoop en optimisme zich vanuit de Nationale Vergaderzaal door het hele land verspreiden.  

Maar zolang Mark Rutte de VVD leidt, verandert er niets. En wordt het allemaal waarschijnlijk alleen nog maar erger.