Geenstijl

Wat is het geheim?

Amerika, het land van onbegrensde mogelijkheden, zowel in positieve als negatieve zin. Dit land zit vol eigenaardigheden, vriendelijkheden (Nord Stream 2), en economische mysteries. Nee, dit wordt geen column over Jekyll Island in 1913; het zal gaan over twee economische mysteries die nu spelen. En hoewel de mogelijke verklaringen niet per se geheel dekkend zijn, is het in ieder geval een mooie grondslag voor een discussie voor de reaguurders.  

Het eerste mysterie is hoe het kan zijn dat de werkgelegenheid zo goed blijft liggen terwijl er zwaar weer is voorspeld. De rentes op hypotheken zijn omhooggeschoten net als de huren; huisvesting is dus flink duurder geworden. Daarnaast heeft de inflatie, in met name voedsel en energie, een verdere aanslag gepleegd op de Amerikaanse consument. Ook zijn de spaartegoeden flink geslonken en lijkt consumentenkrediet nu steeds minder beschikbaar te zijn. Daarnaast hebben bedrijven zoals Amazon, Google, Yahoo, veel ontslagen aangekondigd. Verder zijn de voorraden van duurzame goederen erg hoog wat weinig goeds voorspelt. Maar toch blijft de werkloosheid laag; hoe kan dat nou?

Een mogelijke (deel)verklaring is dat de cijfers die gehanteerd worden niet kloppen of dan wel achterblijven. Zo wordt er geen onderscheid gemaakt tussen full- en parttime, worden mensen die het zoeken naar een baan hebben opgegeven niet meegerekend, langdurig afwezigen (denk aan long covid) worden nog steeds als werkzaam genoteerd, en nog meer van zulks. Dit kan wat verklaren, maar niet alles, want het absolute aantal gewerkte uren is gestegen (weliswaar niet met veel, maar toch), alhoewel ook hier weer wat valt te zeggen over hoe deze cijfers worden vastgesteld.

En andere mogelijke verklaring kan zijn dat bedrijven hun les hebben geleerd tijdens Corona; er werden toen veel mensen ontslagen (of zegden op omdat niks doen meer opleverde…), die in het herstel na de lockdowns niet of erg moeilijk terug kwamen. Hierdoor wachten bedrijven veel langer met het ontslaan van werknemers dan normaliter het geval zou zijn. Tevens zou het IRA (Inflation Reduction Act) van Biden tot een enorme groene banenvraag kunnen leiden, waar bedrijven op voorsorteren en dus hun capaciteit nu op peil houden ondanks dat de vooruitzichten op de korte termijn niet goed zijn.

Maar Google, Amazon en die andere bedrijven die mensen bij de vleet ontslaan dan? Dat zijn vaak nou net de bedrijven die gedurende de lockdowns het erg goed deden en dus veel personeel hebben aangenomen in die periode. Nu alles wat normaliseert, blijkt dat er geen behoefte is aan deze extra capaciteit en dus volgen ontslagen, aldus sommige experts.

Maar dan is er het tweede mysterie: waarom blijft de loongroei in de VS dan zo achter? Immers, als werkloosheid zo laag is (met andere woorden een zeer krappe arbeidsmarkt) en de inflatie zo hoog, zou men hoge loongroei verwachten. Zoals de staafdiagram laat zien, is er wel degelijk een flinke loongroei geweest, maar deze is nu hard aan het afkomen. Maar belangrijker, is dat gecorrigeerd voor inflatie, het gemiddelde loon per uur nog niet terug is op het niveau van eind 2021. Met andere woorden, reëel zijn de Amerikaanse werknemers erop achteruit gegaan, ondanks dat er nu een grote schaarste heerst aan werknemers. Hoe kan dit nou zo zijn? [OPKLIK]

Een mogelijke verklaring is dat het rekenkundig kan zijn; als er in de slechte sectoren veel ontslagen vallen in de categorie met hoge salarissen, dan kan dat een disproportionele impact hebben op het gemiddelde. Verder kan het ook zo zijn dat de enquête toch niet representatief is geweest.

Tevens, kan het zijn dat mensen wellicht een tweede baan hebben moeten nemen om rond te kunnen komen en dat die baan minder goed betaald wordt, waardoor het gemiddelde gedrukt wordt. Dit zou tevens een verklaring kunnen zijn dat het aantal gewerkte uren omhoog is gegaan. Een andere plausibele redenering is dat werknemers het slechte weer ook zien aankomen en inbinden met hun looneisen. Zelfde zou natuurlijk ook kunnen gelden voor de bedrijven, die door deze slechte vooruitzichten zich gesterkt voelen om niet nog meer loonsverhogingen te geven. Deze laatste twee kunnen (tevens) ook gelden met betrekking tot de inflatieverwachtingen; als werkgevers en werknemers van mening zijn dat de inflatie nu flink zal afkomen, dan zal hetzelfde gelden voor de loongroei.

Hoe je het ook wendt of keert, veel experts vinden het nu extra moeilijk om te voorspellen waar de Amerikaanse economie nu wel of niet op afstevent. El-Erian waarschuwt dat het gevecht met inflatie niet voorbij is, en Larry Summers heeft soortgelijke uitlatingen gedaan. Michael Bury, waar de film The Big Short deels op gebaseerd is, stelt dat ons groot onheil staat te wachten. Ook Mark Spitznagel (en Taleb) en Grantham zien het somber in. Aan de ander kant van het spectrum is er Jim Cramer en die vindt alles mega bullish. Wie o wie heeft er gelijk? U mag het zeggen.