Geenstijl

Rijxman wilde "bevriende journalist" inschakelen

Kijkt u eens. Een appje van de privé-woordvoerder van Shula Rijxman aan een ambtenaar van de gemeente Amsterdam. Afkomstig uit WOO-stukken die de gemeente, tot onvrede van Ton F. van Dijk, gisteren zomaar online zette, nadat ze eerst om 'politieke redenen' geheim werden gehouden. Hier even een pauze in dit topic om heel hard HULDE TON F. VAN DIJK te schreeuwen, voor al zijn spit- en graafwerk in deze kwestie. HULDE TON F. VAN DIJK! Maar goed. Wat is nou de kwestie en waarom is dit zo'n opvallend appje? Het draait allemaal om de integriteit van oud-bestuursvoorzitter van de NPO Shula Rijxman, die tegenwoordig wethouder is in Amsterdam namens D66.

Rijxman ('een bestuurlijke drammer met een imposant netwerk') is zo'n beetje met half bestuurlijk Nederland bevriend. Dat vindt Shula Rijxman zelf volkomen normaal en daarom vindt ze de ophef over haar adviezen aan Sigrid Kaag, haar privévakantie met Sander Dekker en haar vriendschappelijke band met een hoge ambtenaar die een klokkenluider in de kou zette, alleen maar strontvervelend. En over die laatste kwestie, de vriendschap met de klokkenluider, draait dit appje. De vragen van Ton F. van Dijk daarover veroorzaakten namelijk extreem veel ongemak bij het ambtelijk apparaat in Amsterdam. Maar volgens Rijxman zelf is ze juist uitstekend in staat werk en privé gescheiden te houden.

Tenminste, behalve als ze probeert werk en privé te vermengen en een bevriende journalist in te schakelen om haar te helpen als ze op haar werk in de problemen is gekomen, natuurlijk. Uitgebreide reconstructie op basis van de Woo-stukken (met nogmaals HULDE aan Ton F. van Dijk) na de breek.

Toen de zaak over de klokkenluider die door een goede vriendin van Rijxman in de kou is gezet begin juni voor het eerst in de openbaarheid kwam, wilde Rijxman zelf naar buiten komen met een agressief statement waarin ze de kwestie afdoet als "nepnieuws en polarisatie" en de zaak "strontvervelend" (kennelijk een woord dat Rijxman graag gebruikt, red.) noemt. Het hoofd bestuursvoorlichting en de woordvoerder van Rijxman, die in dienst zijn van de gemeente, snappen echter dat zoiets alleen maar averechts werkt en willen de kwestie 'reactief' benaderen. Ze stellen voor dat politiek leider van D66 Amsterdam Reinier van Dantzig (tevens wethouder en loco-burgemeester) Rijxman opbelt om haar daarvan te overtuigen. Dat lukt.

Maar daarmee is de kwestie nog niet voorbij. Er worden Kamervragen gesteld en op 9 juni meldt BNR dat ook de NPO zich afvraagt of Rijxman niet in strijd met de gedragscode handelde. Terwijl de ambtelijke woordvoerders de kwestie graag zo klein mogelijk willen houden, vraagt Rijxman opnieuw om pro-actief een statement naar buiten te brengen. Daar hebben de ambtelijke woordvoerders geen zin in, dus opnieuw proberen ze Rijxman te bewegen om zich rustig te houden. Dat gaat goed, maar op 10 juni appt een ambtenaar (vermoedelijk het hoofd bestuursvoorlichting) met gemeentesecretaris Peter Teesink dat de wensen van Rijxman wat haar betreft te gortig worden.* "Ze vraagt nu aan woordvoerder dingen te doen. Dat willen we niet meer."*

Vervolgens wordt besloten om D66-raadslid (!) Rob Hofland de rest van de voorlichting over deze affaire te laten doen. Er is nog enige onderlinge verwarring bij de woordvoerder van Rijxman en het hoofd bestuursvoorlichting over het feit dat er nu een raadslid, dat de wethouder zou moeten controleren, namens de wethouder contact opneemt met de media, maar de ambtenaren lijken vooral opgelucht over het feit dat zij niet meer aan de affaire hoeven te werken ("Succes Rob"). 

Uiteraard zorgt het feit dat dit raadslid de woordvoering doet voor opschudding en zegt D66 achteraf dat dat zo niet had gemoeten. Ton F. van Dijk en Mark Koster worden vervolgens van alle kastjes naar alle muren gestuurd, omdat eigenlijk niemand zich aan deze kwestie wil branden. Uiteindelijk huurt Rijxman een persoonlijke woordvoerder in (ene 'Femke', niet te verwarren met burgemeester Femke Halsema, die in het verleden ook door Rijxman werd ingehuurd om speeches voor de NPO te schrijven), maar alles wat die Femke en zij onderling uitwisselen valt NIET onder de Woo. Handig hoor.

Maar! Deze 'Femke' (niet Halsema) communiceert natuurlijk wel met ambtenaren, in dit geval met de door de gemeente betaalde woordvoerder van Shula Rijxman. En in dat appverkeer dus de tekst over de bevriende journalist te voorschijn. Er zijn dus journalisten bevriend met Shula Rijxman (niet zo gek als je jarenlang de baas bent geweest bij de NPO trouwens) en Rijxman schroomt niet die in te zetten als ze een beetje in de problemen komt. Wij weten niet welke journalist het uiteindelijk geworden is (en óf er nog journalisten zijn die het voor Rijxman op willen nemen) maar mocht u binnenkort een mooi invoelend portret van 'de hele mens' Shula Rijxman tegenkomen, kijkt u dan maar even goed wie de maker is.

De verdediging van Rijxman dat ze werk en privé altijd goed scheidt, wordt extra ongeloofwaardig als we de passief-agressieve toon van Rijxman tegen journalist Ton F. van Dijk (die een verleden heeft als NPO-bobo) bekijken. Ze wil in een eerste reactie ook nog diens podcastcollega Mark Koster besmeuren (tekst werd overigens uiteindelijk niet gestuurd: "Maar dat heb ik eerder van [hier staat 'Mark' denken wij, GS] gezien. Neem gewoon aan wat je hoort of een ander schrijft en neem het over als waarheid.") en probeert met berichten als "je weet dat je belangrijk voor me bent", "nu vraag ik me af wat eigenlijk je bedoeling is",  "Zo ken ik je niet", "Wie weet spreek ik je weer in [zwartgemaakt]" juist ook haar band met Van Dijk in te zetten in deze kwestie.

Grappig, zo'n wethouder die met iedereen bevriend is behalve met haar eigen ambtenaren. Wij zijn benieuwd of de strategie "niets doen, overwaaien en in kamer laten" ook deze keer gaat werken.