Geenstijl

De ECB kan nooit terug naar een gedegen monetair beleid; de geldprinters zullen brrrr brrrr moeten blijven doen.

Afgelopen donderdag gaf de ECB een persconferentie over het door haar te voeren beleid. De vraag was of de ECB zou beslissen om het tempo van de opkopen (simpel gezegd: geld printen en daarmee staatsobligaties kopen) zou verminderen. Deze zogenaamde taper is waar het echt om ging voor de marktvorsers en zij werden in ieder geval niet verrast; er komt een kleine taper, alhoewel Lagarde het geen taper vindt maar een recalibration. Yeah right. Het geeft in ieder geval goed aan wat de ECB al jaren probeert te doen: het piramidespel zo lang mogelijk rekken.

Hoe rekt de ECB (en met haar de andere centrale banken)? Toen na de kredietcrisis de eurocrisis losbarstte, moest de ECB ingrijpen door de geldprinter te laten draaien. Iets wat voor de kredietcrisis als een doodzonde werd gezien. Gezien de urgentie (de financiële wereld stond in vuur en vlam en de euro stond op omvallen) werd het onorthodoxe monetaire beleid verwelkomd. Na een tijdje echter kwamen er steeds meer morrende experts; zij vonden dat het tijd was om de monetaire steun af te bouwen. Om deze groep enigszins in toom te houden, kwam de ECB met beloftes over toekomstig dichtdraaien van de monetaire kraan.

De liquiditeitsjunkies kregen daardoor hun zin: ruim monetair beleid voor de nabije toekomst, terwijl de haviken (zo worden de experts genoemd die een zeer conservatief monetair beleid willen) hun zin in het vooruitzicht kregen. Everybody happy, just a timing difference.

De haviken hadden en hebben wel een punt, want slap monetair beleid kan tot het wegebben van vertrouwen in de munt leiden en gezien vertrouwen te voet komt en te paard gaat, heeft de ECB een hele kluif aan het managen van de divergerende belangen en meningen. Woorden doen er dus toe. Dit gaat zelfs zo ver dat bepaalde termen die in de centrale bank persberichten staan worden geteld en vergeleken met vorige berichten, om zo de “verborgen” boodschap te kunnen ontcijferen.

Maar alle boodschappen kunnen zo de prullenbak in want de ECB kan niet terug. Toen de ECB enkele jaren terug het opkoopprogramma limiteerde tot doorrollen (dus de gelden die vrijkwamen doordat een deel van de opgekochte obligaties werden afgelost, werden weer gebruikt om obligaties te kopen, maar er werd dus geen “nieuw geld” meer gebruikt om staatsobligaties op te kopen), ging men ervan uit dat de ECB daarna het programma zou terugschroeven; dus de totale hoeveelheid opgekochte obligaties op de ECB balans zou dan gaan krimpen. Echter, eind 2019 (nog voor Corona) werden de persen alweer aangezet! Dit terwijl de economie er nog OK voorstond.

Het gaf aan dat er achter de schermen genoeg rommelde en dat een weg terug naar een normaal monetair beleid niet meer tot de mogelijkheden behoorde. Gelukkig kwam Corona, waardoor de ECB helemaal kon uitpakken zonder dat de haviken daar bezwaar tegen maakten (het was crisis!).

Nu loopt de economie (niet op alle cilinders overigens) en vinden de haviken dus dat de ECB een stap terug moet zetten, maar de ECB krijgt ook signalen dat als ze dit zou doen, het hele riedeltje in elkaar zou kunnen storten. Dus wederom de balanceer-act van de ECB. Nu is het “recalibration” (Lagarde maakte een verwijzing naar Thatcher: “this lady is not for tapering” waarmee de haviken en de liquiditeitsjunkies hun eigen cognitieve dissonantie konden voeden; Thatcher voor de haviken en no taper voor de anderen). Verder is alles “flexibel” en is de ECB wel “data driven” maar geen ”slave to data”. Nogmaals, allemaal uitspraken om beide kampen zoet te houden.

Maar voor de realisten is het nu toch wel overduidelijk: de ECB kan nooit terug naar een gedegen monetair beleid; de geldprinters zullen brrrr brrrr moeten blijven doen. De beslissing van donderdag is dus gewoon blabla voor de bühne. Weliswaar worden overheden aangespoord om flink fiscaal te stimuleren (verlicht wat druk van de ECB), maar de persen zullen weer aan moeten in de nabije toekomst. Vraag is alleen welk excuus de ECB dan gaat gebruiken. De Green New Deal? Corona delta/ypsilon etc? Want zonder excuus, ziet iedereen dat de ECB geen kleren aan heeft.