Geenstijl

Ingezonden opinie

Maandenlang moesten we fout op fout aanzien van minister De Jonge, en hoe hij met zijn communicatieve vaardigheden, telkens slim de journalisten wist te ontwijken. Het is nota bene mede-gast Suse van Kleef, die bij Op1 als eerste door de spin prikt. Inmiddels is het hek van de dam en staan de kranten en tv’s vol met de vraag waarom we het vaccineren nog niet geregeld hebben. Hoewel dat heftig nieuws is - deze fout kost misschien tientallen tot honderden extra doden - zouden dat niet de headlines moeten zijn dezer dagen.

We staan misschien aan de vooravond van een nieuw hoofdstuk in de pandemie. In Engeland is afgelopen maanden een mutatie ontstaan, die in veel gebieden de ‘normale’ variant snel heeft gedomineerd. Deze nieuwe variant heet onder de virologen “afstamming B.1.1.7”, maar heeft inmiddels een eigen wiki-pagina onder de naam Variant of Concern.

En zorgwekkend is het volgens mij. Nu is in 2020 niks te gek, maar grenzen sluiten was nooit een optie voor Nederland. Na berichten van de Engelse wetenschappers gebeurde dat binnen een dag, dat zegt wat.

Nee, het vaccin lijkt niet in gevaar (dat zou echt een enorme klap zijn) en nee, er zijn ook geen aanwijzingen dat hij dodelijker is. Toch is dit dramatisch nieuws. De voornaamste eigenschap is dat hij (veel) besmettelijker is dan de normale variant. Hier zijn enkele aanwijzingen voor:

1. Engeland ging een enorme groei door in december. Maar dit kan natuurlijk door tien andere oorzaken komen.

2. De mutant is snel dominant geworden. Dit kan lokaal misschien af en toe gebeuren op basis van toevalligheden, maar als het breed en groot gebeurt moet dit wel aan de besmettelijkheid liggen

Het gaat hier om de “S-gene variant” die in 20 dagen van 30% aandeel naar ruim 60% aandeel ging. (Bron) 

3. Positieve tests met de mutant hebben lagere CT waardes. Dat betekent dat of je hebt een recentere besmetting geconstateerd en/of de besmettelijkheid is hoger, er is namelijk meer virus.

Waarom is dit zorgelijk? De R0 van Corona wordt tussen de 3.28 en 5.7 geschat, dat (R0) is als we totaal geen maatregelen hebben. We hebben een mandje aan mogelijkheden, waarmee we het virus koest kunnen houden. Naïef begonnen we met het stoppen met handen schudden, maar al snel bleek dat er meer nodig was: afstand houden, handen wassen, geef feestjes meer, enz.

Af en toe vonden we daarin een evenwicht, zodat de Rt rond de 1 kwam. In december leek het virus nog hongeriger, wilde meer uit ons mandje. Het kabinet nam het zekere voor het onzekere en gaf een heel duur item: het onderwijs. Het effect van scholen sluiten is wel eens geschat op een verlaging op de R van 0.35. Het is een kostbaar item, maar dus ook een erg effectief item. We zitten waarschijnlijk nu een aardig eindje onder de 1.

Waarom zeg ik dit? (je bent afgelopen jaar, vast al doodgegooid met die R en de waardes er van). De mutant wordt 70% besmettelijker geschat, dat betekent misschien, dat zelfs bij de situatie die we nu hebben: scholen dicht en horeca dicht, we met de nieuwe variant toch nog boven de R van 1 gaan uitkomen. En de ziekenhuizen zitten al dichtbij of in code zwart. We kunnen ons dus geen enkele groei meer veroorloven (tenzij we opa en oma een Midsommar gunnen).

Kort gezegd: als de mutant hier dominant wordt, blijven de scholen en de horeca nog dicht, totdat het vaccin ons als geheel een effectvoordeel geeft. Ik zou er niet op rekenen dat zo’n effect zichtbaar is voor mei/juni. Dit is voor zo’n beetje iedereen klote, dus alles zou uit de kast moeten - als die kans er nog is - om die situatie te voorkomen (en ja, eigenlijk moet dit Europees).

### Waar staan we?

We hebben met 2 dingen geluk: 

1. Groot-Brittannië is een eiland en de grenssluiting is een goede stap geweest
2. We zaten al in lockdown met gesloten scholen

Zonder die 2 factoren waren we waarschijnlijk al kansloos geweest. Stap 1, is om te weten te komen waar we staan in de tijdlijn. Links en rechts zijn enkele gevallen van de mutant ontdekt in Nederland. Dat was te verwachten; de kern is, is hij 0.1% aanwezig of is hij al 5-10% aanwezig. In het eerste geval hebben we nog een kans, in het laatste denk ik gevoelsmatig niet meer. Deze week gaat Erasmus MC samen met zes andere laboratoria 10.000 positief getest monsters opnieuw testen. Op basis daarvan zullen we weten waar we staan.

Als daaruit blijkt dat er nog een kans is om de mutant terug te dringen, moeten kosten noch moeite bespaard worden. Waar in de afgelopen maanden er vaak de discussie was tussen zorg en economie, voor roep om meer of minder maatregelen, is keihard ingrijpen en daarmee dominantie van de mutant voorkomen in ons aller belang.

Jeroen Breen, webdeveloper, twittert de dagelijkse gemeentekaart

UPDATE: Gommers: "Gewoon maandag vaccineren"
UPDATE: Slotje op de comments. Verder reaguren kan bij Diederik & Ernst