Geenstijl

\

Met de campagne Hart voor Democratie streeft GeenPeil naar een referendum over de nieuwe donorwet. Deze ‘ja, tenzij’-constructie registreert iedere burger die niets laat horen automatisch onder ‘geen bezwaar’. Hoewel de vrije keuze om je af te melden altijd blijft bestaan, eigent de overheid zich hiermee wel een enorme inspraak op de burger toe. Daarom is deze wet uitstekend geschikt voor een referendum over de zeer persoonlijke vraag: ‘Wat mag de overheid beslissen over ons lichaam?’ Het initiatief daarvoor loopt. Maar: waar blijven de voorstanders?

De nieuwe donorwet raakt aan de grondrechten van alle burgers, zoals het recht op privacy (de vrijheid om niet te hóeven kiezen) en het recht op de onschendbaarheid van het lichaam. Niemand betwist het belang van orgaandonatie of het nastreven van zo veel mogelijk keuzeregistraties. Maar de vraag is wel gerechtvaardigd hoe ver de overheid daarin mag gaan. De wetswijziging telt 1 A4’tje, is voor iedereen begrijpelijk en vereist geen diepere dossierkennis zoals bij, ik noem maar wat, een associatieverdrag met Oekraïne.

D66 fractieleider Alexander Pechtold zegt dat hij een referendum over de nieuwe donorwet met vertrouwen tegemoet ziet. Een meerderheid van de kiezers stemt voor, zo weet hij zeker, en gezien de positieve houding van Nederlanders ten aanzien van orgaandonatie (bijna 60% van de geregistreerden geeft toestemming) is dat geen gekke gedachte. Maar: waarom laten deze voorstanders zich niet horen in de aanloop naar een eventueel referendum over dit onderwerp?

Op Radio 1 vroeg columnist Pieter Derks zich af waar de voorstanders blijven. “Waarom staat Pia Dijkstra niet in een D66-regenjas snoephartjes uit te doneren aan winkelend publiek? Waarom heeft Alexander Pechtold geen tourbus geregeld met ‘D66 zegt JA’ op de zijkant, om iedereen op te roepen dit referendum mogelijk te maken en vóór deze wet te stemmen.” Met hem vraag ik me hetzelfde af.

Vanuit GeenPeil hebben we contact gezocht met diverse organisaties en lobbygroepen die zich met orgaandonorschap bezig houden en vóór deze wet zijn, met de vraag of ze met ons in gesprek willen voor een serie podcasts rond het onderwerp. Daarin zouden zij kunnen uitleggen waarom deze actieve registratie er wél moet komen. Helaas: allen houden zich op de vlakte. ‘Misschien nádat er een referendum is gehaald’, is de standaardreactie.

Het is een begrijpelijke tactiek, maar ook een riskante: bij alle voorgaande referenda (EU Grondwet, Oekraïneverdrag, Sleepwet) kwamen de vóór-campagnes te laat en tevens te lafhartig op gang, waardoor het tegenkamp steeds met grote voorsprong aan de strijd om stemmers begon. Gaan de voorstanders dat wéér laten gebeuren? Dat zou jammer zijn. Niet alleen zou Pechtolds zelfverzekerdheid over zijn winkansen daarmee een flinke deuk kunnen oplopen, het is vooral zonde van de kans om een inhoudelijk debat over een belangrijk onderwerp te voeren: donorregistratie, en de manier waarop wij daar als land mee om willen gaan.

Voorstanders van deze donorwet, denk je eens in hoe gelukkig je Pia Dijkstra kan maken als een meerderheid van Nederland straks instemt met haar donorwet, waarmee het draagvlak voor actieve donorregistratie definitief in de wet wordt verankerd? Wacht niet af wat er gebeuren gaat. Teken ook voor een referendum op hartvoordemocratie.nl, en geef een slinger aan het grote donordebat.