Transparantie vertrapt onder opvallend gekleurde schoenen

Mooie reconstructie vandaag in de Volkskrant van het moment waarop de beloofde nieuwe bestuurscultuur weer snel plaatsmaakte voor het bekende beleid van verbergen en verzwijgen. Geïnitieerd door de man die niets kan en dat koste wat kost probeert te verdoezelen: Hugo de Jonge. Uit gelekte brieven blijkt dat onze voormalige minister van Volksgezondheid er afgelopen november bij zijn oude ministerie op aandrong om zijn chatverkeer over de coronacrisis ondanks ingediende wob-verzoeken van onder andere deze roze weblog geheim te houden. Die bedelbrief had succes, want niet alleen Hugo's appjes, maar al het chatverkeer van bewindvoerders bleef vervolgens geheim, ondanks dat sommige (oud)ministers al toestemming hadden gegeven voor publicatie. Dat hij eerder al appjes over de Sywert-deal vrijgaf doet er volgens Hugo niet toe. "Dat was wat mij betreft de uitzondering op de regel die er niet toe kan leiden dat dergelijke vertrouwelijke chatwisselingen in het vervolg ook in andere gevallen, zoals bij Woo-verzoeken, openbaar gemaakt worden." Oftewel, de onderste steen van de coronaclusterfuck blijft lekker onderop liggen, ondanks dat de ministeries zich daardoor suf betalen aan dwangsommen en ook Hugo en zijn topambtenaren weten dat dit beleid waarschijnlijk sneuvelt bij de rechter. Het kabinet dat de mond vol had over transparantie en nieuwe bestuursculturen roept het chatverkeer uitn tot een safe space voor al hun geheime communicatie die de gewone burger en de controlerende macht nooit te zien krijgt. U zou bijna denken dat Hugo iets te verbergen heeft...

LNV absolute topscorer

Kijk eens aan. Een overzicht van 44 pagina's met allemaal zaken waarin ministeries de wet hebben overtreden door te openbaarheid van stukken die via de Wob zijn opgevraagd te weigeren en daarna door de rechter op de vingers zijn getikt. Zoals u inmiddels dankzij de sms'jes van Rutte weet: de overheid krijgt dan een boete en betaalt die vervolgens gewoon, want dan hoef je tenminste niks openbaar te maken en het is toch geld van iemand anders (namelijk van de belastingbetaler). De Omtzigtman heeft gevraagd hoeveel van zulke zaken er eigenlijk zijn, en nu hebben we dus een (incompleet, want alleen over de jaren 2019, 2020 en 2021, deze ontbreekt bijvoorbeeld) overzicht. In totaal kregen de ministeries voor meer dan 2 miljoen euro boetes opgelegd, die in vrijwel de meeste gevallen ook echt zijn betaald.

Opvallend is dat de absolute veelpleger niet het ministerie van VWS & Coronaverduistering is, maar het ministerie van Landbouw. Dat pakt met een totaal van meer dan 1,3 miljoen euro aan schimmigheid over fosfaatrechten, melkquota, bezwijkende varkens en nog maar fraais met kop en schouders de eerste plaats, op respectabele afstand gevolgd door Infrastructuur en Waterstaat (280k) en VWS (242k). Ook gek: het ministerie van Veiligheid en Justitie is in twee verschillende Wob-zaken aangaande het huwelijk van minister Grapperhaus op de vingers getikt (dat lijkt ons nou niet echt een omvangrijke zaak), dus bovenop de vrijwillige bijdrages aan het Roder Kruis komen ook nog eens twee boetes van respectievelijk 6300 en 4100 euro. ZELF ZOEKEN DAARRR.

Landbouw, Natuur en Visserij €1.315.412 (74 zaken)
Infrastructuur en Waterstaat €280.450 (28 zaken)
Volksgezondheid, Welzijn en Sport €242.200 (19 zaken)
Financiën €57.700 (8 zaken)
Justitie en Veiligheid €53.300 (21 zaken)
Economische Zaken en Klimaat €41.700 (5 zaken)   
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties €31.000 (5 zaken)   
Buitenlandse Zaken €1600 (2 zaken)

**Totaal: €2.023.362 (162 zaken)       **

Dat wordt lekker dwangsommetjes beuren voor de Volkskrant

Maar dat is gek. Toen Hugo de Jonge wilde dat 'het gezeik' een keertje ophield, kon het ministerie van VWS binnen een paar dagen verschillende appgesprekken (kennelijk zonder zienswijze van Sywert van Lienden, die boos reageerde) aan de Kamer sturen. Maar nu de hele Kamer (nou ja, de hele Kamer behalve het CDA) om álle appjes over de monkapjesdeal vraagt, regent het opeens smoesjes (hele Kamerbrief daarrr). Het is heel veel informatie, er zijn ook een hoop andere Wob-verzoeken, de hond heeft het huiswerk van Hugo de Jonge opgegeten, er moet eerst worden gewacht op de zienswijze van derden, de brug stond open, en het is wel echt heel veel informatie. Dat is nogal ongeloofwaardig, omdat het ministerie van VWS nu net doet alsof het van goede wil is bij het naar buiten brengen van informatie waar burgers recht op hebben. Maar het niet delen van stukken is vanaf het begin van de coronacrisis (zie dit topic van 21 april 2020) bewust beleid dat het ministerie van VWS blijft verdedigen. En het negeren van uitspraken en betalen van dwangsommen is ook al jaren staande praktijk. Onze bestuurders vinden Kamerleden, journalisten en andere burgers die willen weten wat ze aan het doen zijn GEZEIK. Letterlijk.

Met zulke ministeries heb je geen wappies meer nodig

Goed nieuws voor iedereen die zich nog steeds heel erg bezig houdt met corona, omdat hij of zij graag zelf onderzoek doet en van nature een beetje kritisch is. Het ministerie van VWS is er namelijk eindelijk achter waar een document vandaan komt, dat drie weken geleden opdook in een draadje van twitteraars die graag zelf onderzoek doen en van nature een beetje kritisch zijn. Een van hen las een document in een Wob-verzoek, waaruit zou blijken dat hydroxychloroquine (bekend van tv) hartstikke goed werkt tegen corona, plakte daar de kop van een ander document uit hetzelfde verzoek op, zodat het net leek alsof het RIVM in oktober 2020 nog dacht dat hydroxychloroquine werkte tegen corona. Kan gebeuren natuurlijk, als je graag zelf onderzoek doet en van nature een beetje kritisch bent.

Omroep Ongehoord Nederland, waar ze graag zelf onderzoek doen en van nature een beetje kritisch zijn, zag zijn kans schoon en nodigde Flapuit Paskwil van Blckbx uit om het document te duiden. Omdat Flavidinges Pasquivive graag zelf onderzoek doet en van nature een beetje kritisch is, trok hij de conclusie dat Hugo de Jonge bloed aan zijn handen heeft, omdat we in Nederland mensen met corona niet met hydroxychloroquine behandelen. Wybren van Haga, die graag zelf onderzoek doet en van nature een beetje kritisch is, stelde er Kamervragen over en schreef, al voordat hij antwoord kreeg, op zijn site: *"Hiermee maakt VWS zich schuldig aan misleiding en dood door schuld." *

Wat iedereen die graag zelf onderzoek doet en van nature een beetje kritisch is dan weer over het hoofd ziet, is dat er helemaal geen bewijs is dat hydroxychloroquine werkt. En dat het dus wel een beetje gek zou zijn als deze unieke kennis over een virus waar de hele wereld last van heeft, alleen te vinden zou zijn in een document in een Wob-verzoek dat je alleen op waarde kunt schatten met de specifieke kennis van mensen die graag zelf onderzoek doen en van nature een beetje kritisch zijn. Tenminste, alleen als je graag zelf onderzoek doet, van nature een beetje kritisch bent en denkt dat dat ene document waarin uitgelegd wordt dat hydroxychloroquine werkt, echt door het RIVM is geschreven. 

Maar dat klopt niet. 

Het document is afkomstig uit een mailwisseling tussen iemand, die kennelijk ook zelf graag onderzoek doet en van nature een beetje kritisch is, en het RIVM. Dat weten wij, omdat wij drie weken geleden aan het ministerie van VWS hebben gevraagd waar dat document vandaan kwam. Maar omdat transparantie en netjes omgaan met de Wob bij het ministerie niet bepaald bovenaan de agenda staan (tip: misschien niet de hele dag het internet overtypen, maar die ambtenaren aan het werk zetten om daadwerkelijk informatie vrij te geven), kregen we gisteren pas antwoord. 

HIER het oorspronkelijke document, dat in het Wob verzoek contextloos als 'corona cijfers in perspectief.pdf' werd verstrekt, HIER de mailwisseling waar het document naar nu blijkt een bijlage bij was, en hier de uitleg van VWS: *"Het stuk van de inzender is dus tussen adviezen van het RIVM terechtgekomen, dat had niet moeten gebeuren. Het uitzoeken van de WOB documenten is voor een groot deel mensenwerk en daar is dit waarschijnlijk per ongeluk misgegaan." *

Premier Mark "Beltegoed" Rutte had te weinig opslagruimte

Weinig verbazingwekkende berichtgeving in de Volkskrant vandaag over onze Grote Geheimzinnige Leider Mark Rutte. De premier zonder actieve herinneringen en de premier van de vergaderingen zonder notulen blijkt jarenlang zijn rijkstelefoon dagelijks te hebben opgeschoond door sms-berichten te verwijderen. Smoes van dienst: het was een hele oude domme smartphone uit 1956 waar maar 20 sms-berichten op konden. Wat best wel bijzonder is voor een premier die voornamelijk per SMS communiceert. Het wordt nog uitgezocht of de PM in strijd handelde met de Archiefwet, maar verantwoording afleggen is niet iets wat Mark R. onder een sneltoets heeft zitten. Het is verder onduidelijk of we ooit dit SMS-bericht terugzien in de WOB-verslagen: GVD MONA WAPPIETRUT @#$%^&!!!1!, JE BENT ONTSLAGEN. Zie ook: #Ruttedoctrine
Persalarm: Rutte: wissen sms'jes was conform afspraken, nooit bewust belangrijke zaken achtergehouden

Geslotenheid van bestuur en zwarte stiften-censuur = plek 22 op de persvrijheidslijst

Vandaag was Tom Staal voor GeenStijl in Den Haag en in Den Haag was de Afghanistan-wob van GeenStijl onderwerp in het Vragenuurtje. Jasper van Dijk van de SP wilde namelijk weten waarom het kabinet twee vonnissen die om snellere openbaring verzoeken zomaar naast zich neerlegt. Sigrid Kaag moest aftreden om Afghanistan, Ank Bijleveld ook en Ankie Broekpak-Bingozaal zagen we eveneens niet terug. Maar ook: talloze mensen die voor Nederland werkten, vielen ten prooi aan de Taliban. Logisch dus dat Mark Rutte meerdere vonnissen (waarvan eentje in een zaak die Rutte zelf tegen ons had aangespannen) liever keihard negeert. De ministeries in kwestie namen wat deelbesluiten (waaronder de whatsappjes van Rutte), maar vertellen doodleuk dat we pas in juli de bulk krijgen, omdat het 'te veel stukken' zijn om sneller te openbaren (lees: er moet heel veel weggelakt worden). Zo iedereen tijdens de val van Kabul op vakantie & niet alert was, zo zijn ze dat nu dus kennelijk nog steeds - de ministeries hebben EEN JAAR nodig om documenten te leveren waar in de wet acht weken (!) voor staan om te openbaren. Persvrijheid - waarover het ook op hoge toon ging in de Kamer vandaag - is óók: een controlerende positie van de pers bewaken middels bestuurlijke openbaarheid. Nou, niet in Dit Land. Evacueren wanneer?

Ja, die kop kun je inderdaad op meerdere manieren lezen

Het voordeel van de Wob is dat je documenten op kunt vragen bij de overheid. Het nadeel van de Wob is dat documenten op zichzelf niks betekenen zonder interpretatie van de inhoud. Dat is al lastig genoeg als je wél documenten krijgt (het is vaak lastig lezen tussen het lakken door) maar het wordt nog moeilijker als er geen documenten bestaan. Zoals hierboven, ontkent onze overheid hier nou het bestaan van chemtrails? Zogenaamd "geen documenten aangetroffen", JA HOOR TUURLIJK. Nou, daar gaat de leukste complottheorie uit de tijd dat complottheorieën nog leuk waren. Of... Betekent de afwezigheid van vergunningen voor chemtrails niet dat er geen chemtrails zijn? Doen ze het gewoon zonder vergunning? Is het uitbesteed aan private partijen? Zonder documenten zullen we nooit weten hoe het echt zit. Dan maar weer zelf onderzoek doen...

Ja toch nog even hoor

Corona is voorbij (hoewel, wat gebeurt er in Shanghai?), de regels zijn opgeheven en het woord 'vaccinatieplicht' hoor je gelukkig alleen nog in de context van '[naam land] ziet af van...' Toch gaan we nog even terug naar 2G want we hadden nog een Wobje lopen op het kritische rapport van de Raad voor de Rechtspraak dat Hugo de Jonge vijf weken en drie debatten lang verstopt hield voor de Kamer. "Gewoon een foutje" noemde hij dat, maar we hebben het over de man die vorige week nog weg kwam met het woordspelletje “Ik was niet betrokken bij de deal, maar ik heb wel betrokkenheid gehad”. We hebben destijds een Wobje gestuurd aan VWS en VenJ over hoe dat is gegaan, van die laatste hebben we antwoord gekregen. Van VWS nog steeds niet, wat op zichzelf al een reden is voor een topic. De andere reden is een klein detail, maar laat het maar aan ons om over kleinigheidjes te zaniken. Vooral als die kleinigheidjes dingetjes als grondrechten zijn. Zoals je misschien nog weet, maar hierboven ook in de planning kunt zien, moest het coronatoegangsbewijs op de werkvloer en de 2G-maatregel met stoom en kokend water worden uitgebreid in november. 

Lastig voor Hugo & Co is dat zulke wetten verplicht langs de gerechten moesten, via clubjes als het College voor de Rechten van de Mens  en de Raad voor de Rechtspraak, voor advisering. Die adviezen kwamen, maar die van de RvdR was dermate negatief dat ie maar even niet meteen naar de Kamer is gegaan. De planning hierboven wel, voorzien van een begeleidend zinnetje: het proces (CTB uitbreiden naar de werkvloer en 2G invoeren) was belangrijker dan 'in gaan op detailvragen', die bijvoorbeeld hadden kunnen luiden: "Zijn deze wetten eigenlijk wel deugdelijk geschreven en grondrechtelijk onderbouwd?" (Antwoord: Neen.) Uiteindelijk gooide de Omikron-paniek roet in het eten (en daarna dook het rapport alsnog op), maar de mentaliteit was ook aan het einde van de pandemie duidelijk: beleid maken om te kunnen handhaven is belangrijker dan het borgen van individuele burgerrechten. Dat zijn vervelende 'detailvragen'...
Wobstukken: Begeleidende brief hierrr (pdf), documenten daarrr (PDF, 59 kantjes, 13 MB)

Wet openbaarheid van bestuur met voeten getreden door draaideurcriminelen Rutte IV

Droevig staatje over de droevige feiten omtrent de droevige staat van de droevige openbaarheid van ons droevige bestuur. De Nederlandse overheid overtreedt massaal de wet openbaarheid van bestuur. Dat wisten we eigenlijk al dondersgoed, maar vaak kon je dan uit ambtelijke kringen horen: 'ja maar er wordt ook zoveel gevraagd van die arme wob-ambtenaren'. Alhier de kille feiten in antwoord op Kamervragen van wandelende Wob Pieter Omtzigt. De Nederlandse media wobben helemaal niet zo super vaak, maar wat wel heel vaak gebeurt is dat de Nederlandse overheid veel te lang doet over het antwoord. Zoals ze bij de Groene Amsterdammer en Trouw zouden zeggen: wij hebben diepgravende onderzoeksjournalistiek (digitaal bierviltje daarrr) gepleegd en komen tot de volgende conclusies: in 2020 werden 87 van de 317 Wob-verzoeken op tijd behandeld. 230 antwoorden (76%) kwamen dus te laat. In 2021 was dit gedaald tot 189 van de 273 Wob-antwoorden te laat gegeven, nog altijd een beschamende 69% (ghe). Dit is nog exclusief de stelselmatige wetsovertredingen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Naar Binnen Pissen ivm corona. Dieptepuntje: het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (destijds onder leiding van Cora 'lobby' van Nieuwenhuizen) beantwoordde nul van de dertig bezoeken op tijd. Nul. Tip van ons, voor iedereen die de transparantie alsook rechtsstatelijkheid van ons bestuur ter harte gaat: die fuckers gewoon helemaal de moeder SUEN.

Wel heb je OOIT...

Om ene Guy Verhofstadt op het Maidanplein te citeren: "WE HAVE WON". Een dubbelslag, zelfs: De rechter heeft gevonnist dat het verzet dat de Staat via de landsadvocaat had ingediend tegen openbaarmaking van Afghanistan-documenten, ongegrond is verklaard. Hij zegt dus dat de Staat onderhand eens op moet schieten met die openbaarmaking. Daarnaast wijst de rechter een kort geding van de Staat af, waarin ze de procedure wilden opschorten omdat het allemaal "moeilijk moeilijk" zou zijn om op tijd te openbaren. De drammerigheid van een overheid die zich niet aan de wet houdt en dat wil blijven doen, trok hij niet en daarmee heeft de rechter dus tweemaal NJET gezegd tegen de Rutte Doctrine. Tot dusver kregen we van de ministeries alleen deelbesluiten (u las eerder vandaag de meest recente van J&V), maar de rechtbank is nu glashelder: opschieten met de rest.

Het woord is aan onze Wobjurist, Victor Loonstein: "Het is niet eerder voorgekomen dat een minister zoveel juridisch geschut inzet in een WOB-procedure, tot de landsadvocaat en korte gedingen aan toe. De uitspraak kan in ieder geval als zeer belangwekkend worden beschouwd voor de gehele WOB-industrie. De rechtbank straft het getreuzel namelijk af en geeft een duidelijk signaal: ‘minister, hou je gewoon aan de wettelijke beslistermijnen’. Ik denk dat er ook een algemene boodschap van deze uitspraken richting bestuursorganen moet uitgaan: ‘Stop met het kapotprocederen van WOB-verzoekers en handel WOB-verzoeken gewoon op tijd af’. De ministers hadden het belastinggeld dat ze in deze procedure hebben verkwist beter kunnen spenderen aan een paar nieuwe WOB-juristen."

Dit is een hele fijne overwinning, enerzijds omdat wij ons journalistieke werk moeten kunnen doen en daarbij moeten kunnen vertrouwen op een overheid die zich aan de eigen wetten houdt, anderzijds omdat het een beetje proeft alsof de schaduwen van het toeslagenschandaal ook op andere terreinen terecht tot groeiende argwaan van de rechterlijke macht jegens de Rijksoverheid leiden. Waarom we dan in de openingszin van dit victorietekstje verwijzen naar Verhofstadt*, die helemaal niet won op het Maidanplein? Omdat dit fijne vonnis de overheid weliswaar dwingt om vaart te maken, maar we nog steeds weken, zo niet maanden verwijderd zijn van verdere openbaarmaking. Maar om dan ook de Taliban maar te parafraseren*: de ambtenaren hebben de wobstiften, maar wij hebben de tijd - en met deze uitspraken tegen MinDef, MinBuZa en MinJenV dus ook het recht aan onze zijde. 

Met speciale dank ook aan iedereen die het Wobfonds heeft gesteund, deze procedures kosten behoorlijk wat tijd en geld.