"Ondertussen wordt de Nederlandse kippenboer die zich wél houdt aan Europese regelgeving benadeeld. Met de groetjes van Brussel."

“Deze export kan dus inderdaad op basis van de afspraken die in het associatieakkoord met Oekraïne zijn gemaakt. De Europese Commissie heeft aangegeven dat dit gebruik op deze wijze niet  voorzien was en is daarover in overleg met Oekraïne. Nederland blijft hierover in overleg met de Europese Commissie.” Was getekend, staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) afgelopen donderdag in antwoord op Kamervragen van Lammert van Raan (Partij voor de Dieren). 

Hate to say I told you so, schalde het over de partijburelen van de Partij voor de Dieren. Want Marianne Thieme had nog voor het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne op woensdag zes april 2016 hiervoor gewaarschuwd: de Oekraïense kippenkeizer Myronivsky Hliboproduct (MHP) gaat de Europese markt overspoelen met een plofkiptsunami.

En zo geschiedde. MHP heeft een megakippenboerderij in Vinnytsia waar jaarlijks 110 miljoen kippen worden gehouden, geslacht, bevroren en geëxporteerd. Het bedrijf is van plan om tussen 2021- 2022 het totaal aantal kippen op te voeren tot ruim 400 miljoen. Het bedrijf opende een fabriek in Veenendaal waar de kippen verder worden verwerkt. Invoerheffingsvrij. 

NGO’s Accountability Counsel en Central and Eastern European Bankwatch Network hebben inmiddels klachten ingediend bij de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de Wereldbank. De eerste heeft de klacht ontvankelijk verklaard, de tweede komt binnenkort met een uitspraak. 

En het is dus plofkip want het bedrijf voldoet nog niet aan de Europese normen. Staatssecretaris Snel in zijn beantwoording: “In het associatieakkoord is bovendien afgesproken dat Oekraïne zich zal inspannen om zijn wetgeving in overeenstemming te brengen met die van de EU, ook op het terrein van dierenwelzijn en diergezondheid.” Kiev hoopt dit in 2021 op orde te hebben.

Juist ja, een inspanningsverplichting. Ondertussen wordt de Nederlandse kippenboer die zich wél houdt aan Europese regelgeving benadeeld. Met de groetjes van Brussel.

Van Raan noemt de megaproductie en agressieve exportstrategie van MHP ‘een Europa-brede race-to-the- bottom’. En het antwoord van het kabinet is dus zoals hierboven beschreven: “De Europese Commissie heeft aangegeven dat dit gebruik op deze wijze niet  voorzien was en is daarover in overleg met Oekraïne.”  

Hier helpt geen inlegvelletje aan. Het devies luidt derhalve: Koopt allen Hollandse kip.

Nou, Buma. Mogen we het hier nog over hebben of ga je dan ook twijfelen aan onze loyaliteit?

Stef Blok heeft vorige week beloofd dat hij nog een briefje zou schrijven over een vraag over MH17, die al sinds 17 juli 2014 gesteld wordt en die het kabinet al bijna vier jaar lang uit de weg gaat: waarom vloog dat vliegtuig daar? Ieder Oekraïens luik zit al vier jaar potdicht en het kabinet steekt nog steeds geen poot uit om het open te wrikken. En in deze brief geeft Blok aan dat Nederland Oekraïne niet aansprakelijk stelt. Dat is logisch, als je geen bewijs hebt. Blok schrijft ook dat hij GEEN aanvullend onderzoek naar de rol van Oekraïne laat doen. Dat is bizar. Al vier jaar lang is bekend dat Oekraïne de internationale luchtvaartwetten heeft overtreden. Al vier jaar lang is bekend wat er daarna gebeurd is. Al vier jaar lang lopen de Oekraïners te klootviolen.

En dan, op het eind van de brief, komt de aap uit de mouw. Kijk dan, het staat er bijna letterlijk:

"We moeten nu vriendjes blijven met Oekraïne, dus dan kunnen we geen vragen over het luchtruim en dat soort ingewikkelde dingen gebruiken. Die Onderste Steen? Wij halen hem niet naar boven."

Het Wiv-referendum was een groot succes. Soepel verloop, een hoge opkomst (52%) en vooral: veel informatie, discussie en debat op alle niveaus over de (on)wenselijkheid van een sleepnet in de inlichtingenwet. Oefening baart democratie!

Referendums werken, kunnen we na drie pogingen wel zeggen. De opkomst bij het Grondwetreferendum in 2005 was torenhoog (70%, vijftien procent hoger dan GR18 en twee keer zo hoog als EU2014), die bij het Oekraïnerefendum voldeed met met 32 procent nipt aan de opkomstdrempel en bij het referendum van woensdag klokte de opkomst bijna 52%.

Het Oekraïnereferendum was met de kennis van nu meer een generale repetitie voor de referendumwet dan een soepele première. Voor- en tegenstanders van het referendum waren drukker met elkaar dan met het onderwerp, de "intelligentsia" in pers, politieke en publieke opinie trokken hun neus op voor de initiatiefnemers en inspraak voor de "ongeïnformeerde" Gewone Nederlander, en wij waren met GeenPeil vooral gefocust op het halen van de opkomst. Uiteindelijk maakten de demofobe krachten in het kabinet dankbaar gebruik van die schuring om een intrekkingswet aan te nemen, zonder al te veel publieke weerstand in de pers.

Achteraf kunnen we echter wel duidelijk constateren dat we nu veel meer weten over Europese verdragen, de totstandkoming daarvan en de specifieke mitsen en maren van het Oekraïneverdrag. Bovendien is er zelfs bij een stoffig verdrag dat door velen zuchtend 'het verkeerde onderwerp' werd genoemd een opkomst van 32% gehaald - meer dan vier miljoen Nederlandse kiezers wilden er voor naar de stembus, meer dan bij sommige verkiezingen voor het Europees Parlement. Dát zijn de burgers die mee willen doen, en die mensen moet je faciliteren in hun bereidheid om de democratie te laten leven en ademen.

Een soepel Sleepwetreferendum voor slimme mensen
Het Sleepwetreferendum van deze week ging in vergelijking met het vorige al een heel stuk soepeler. We snappen het middel nu beter, de kritieke problemen met de nieuwe inlichtingenwet waren duidelijk aan te wijzen en werden in een genuanceerde context besproken (als in: niemand is tegen goede, bij wet geregelde opsporingsmiddelen voor de inlichtingendiensten, maar er zijn wel problemen met specifieke onderdelen van de nieuwe wet) en onder die zogenaamde "intelligentsia" waren nu ineens heel veel mensen kritisch op (delen van de) inlichtingenwet, waardoor ze nu ineens bereid waren om zich in het debat over het onderwerp te mengen in plaats van de initiatiefnemers en de critici zwart te maken.

Het referendum is plotseling geen 'reactief speeltje van tokkies en raddraaiers' meer, maar een belangrijk wapen in handen van betrokken burgers. Dankzij al die BN'ers, NPO'ers en dode bomen die in 2016 de burger niet in staat achtten om over ingewikkelde zaken hun mening te geven, maar in 2018 ineens wel overtuigd zijn van het stemgewicht van de goed geïnformeerde, kritische kiezer: zijzelf. En dat de meerderheid zich achter hun tegenstem schaarde bewijst natuurlijk dat het referendum een goed middel voor correctie van kabinetsbeleid is. Enerzijds is dat natuurlijk doorzichtig opportunisme. Anderzijds: "Tel je zegeningen", aldus een van de vaders van de referendumwet - en dat doen we ook. Het referendum heeft ineens een heleboel nieuwe friends in high places.

Politici zijn en blijven het probleem
Niet in Den Haag, overigens. De enigen die er wederom een potje van maken, zijn de coalitiepolitici. Waar na het Oekraïnereferendum een heel stellig kabinet beweerde precies te weten wat de bezwaren van de tegenstemmers tegen het verdrag waren (en dus hoe ze het associatieverdrag, dat in zijn geheel werd weggestemd, konden 'repareren'), hoorden we nu Kafka Ollongren zeggen dat 'waarom de kiezer precies voor of tegen heeft gestemd, een hele persoonlijke afweging is'. Dit zegt ze in reactie op een kritische Rob Trip (kijktip), die duidelijk aangeeft waar volgens critici de pijnpunten van de Wiv liggen: massatappen via het sleepnet, de lange bewaartermijnen van data of de onbevredigende manier waarop het toezicht is geregeld.

Kortom, de polletiek is zich wederom in Keesverhoeviaanse bochten aan het wringen om zich straks onder de uitslag uit te kunnen wurmen en de kiezer weer in de kou te laten staan. Terwijl dit referendum, evenals het vorige, brede coalities in de samenleving opleverde. GeenStijl in hetzelfde kamp als Amnesty International, de SP en de Partij voor de Dieren naast de Piratenpartij en GroenLinks, privacywaakhonden zij aan zij met bewakers van de persvrijheid en ordes van advocaten. Het referendum als brug over de kloof - precies zoals het in landen met een levende referendumcultuur ook werkt.

Hallo jonge, linkse, hoogopgeleide vrouwen
Uit die maatschappelijke coalities kwam debat en discussie over de wet, het belang daarvan en de problemen die er mee zijn. De kranten vulden zich met hoor en wederhoor, context en klikdingessen en feiten en factchecks. Bijna nergens werd daarbij ruzie gemaakt of werd er over 'leugens van het tegenkamp' of van 'obstructie door het voorkamp' gesproken. Op een enkele columnist die neer keek op de kiezer na, roerden velen zich inhoudelijk over het onderwerp, al dan niet voorzien van stemadvies.

En het heeft gewerkt: de geïnteresseerde kiezer liet zich informeren en maakte een keuze, waarbij de statistieken hele duidelijke data verschaffen over wie waarvoor koos. Waar het Oekraïneverdrag in 2016 zowel op links als op rechts verworpen werd, blijkt de tegenstand tegen de sleepwet nu, kort door de bocht, vooral een overtuiging van jonge linkse hoogopgeleide vrouwen. Interesting!

Het Sleepwetreferendum was al met al en ondanks de zwarte schaduw van de dreigende afschaffing van het referendum die boven de stembusgang hing een feest van de democratie waar goed op te dansen viel.

Nog eentje dan?
Wij staan dus niet, zoals '66, vooraan om te pleiten voor de afdanking van deze vernieuwing, die zich langzaam maar duidelijk aan het verfijnen is. Het referendum is verfrissend, het doet het debat over ingewikkelde onderwerpen opleven en het geeft de kiezer een instrument in handen om het kabinet aan te zetten tot heroverweging van (onderdelen van) ingrijpende wetten. Een instrument waar nu al drie keer dankbaar gebruik van is gemaakt en waarmee we als kiezers en als democratie steeds beter bedreven raken. Laten we, zoals '66 in het verkiezingsprogramma schreef dat ze na het veroveren van hun kabinetspositie meteen in de fik staken, het referendum omarmen en er van leren. 

Zullen we d'r nog ééntje proberen misschien? Dat zou qua tijdspad nog nét haalbaar kunnen zijn voordat de referendumwet sterft in de Senaat...

Hee nu we toch dat hele verhaal over corruptie in Oekraïne weer opgerakeld zagen door de neppe nepnieuwsbestrijders van de EU, hoe staat het eigenlijk met die roofkunst van het Westfries museum? Het korte antwoord: slecht!

Het lange antwoord: Er zijn nog altijd 19 Nederlandse museumstukken, eigendom van het Westfries Museum, vermist in Oekraïne. In het hondscorrupte land was de geheime dienst van de regering betrokken bij de roof, of in ieder geval de handel in de vaderlandse kunstschatten (plaatjes) die in 2005 zijn gestolen. Temidden van alle nepnieuwsophef staat er vandaag een verhaal in het Noord-Hollands Dagblad over hoe een oud-baas van de geheime dienst het museum nu probeert te helpen die stukken terug te krijgen. Alleen: de vrienden van Rutte, Pechtold en Juncker in Kiev werken nog steeds niet mee. Bewijsstuk A: hierboven hebben we quite an emotional photograph with no place for an alternative point of view, waarop Petro Poroshenko, de chocogarch van Oekraine, te zien is in een joviale begroeting met een paar mensen, waaronder Borys Humeniuk, een rebellenleider, kunstrover en hoofdverdachte van wie het Westfries museum vijf schilderijen met veel pijn, moeite en tegenwerking door Kiev heeft weten terug te bemachtigen. In de video hieronder is een stukje restauratie te zien, want  die Karpaten hebben natuurlijk geen idee hoe je kunst moet behandelen. En of de rest ooit terugkomt? Zolang Marketing Rutte en Alexander Penthouse hun chocoprins te vriend willen houden, zouden we nergens op rekenen. "Ze wachten schaamteloos af tot het allemaal overwaait", lezen we in het NHD. (Foto via kunstrechercheur Arthur Brand)
UPDATE: Ohjee toch nepnieuws. We hadden de verkeerde een pijl naar 'kunstrover' gegeven. Foto veranderd, hierboven een zin aangepast, toelichting in deze tegel. Waarvoor dank.

Newsflash. Er worden er een paar wakker. Oekraïne blijkt kutland. Hadden we maar een manier gehad om hen dat eerder te vertellen...

Hee wist u dit al? Het blijkt dat Oekraïne een land in oorlog is, dat door corruptie, politieke schimmenspellen en een oligarchische kloodtzak in Kiev uit elkaar getrokken wordt. Waar enerzijds onschuldige doden vallen terwijl anderzijds de neonazi's door de straten marcheren. Waar radarbeelden begraven worden naast de sniperlijken van de Maidan. Waar plofkippen en fipronileieren vandaan komen, waar stalbranden het nieuws niet eens meer halen en waar iedereen die met een bruine envelop zwaait zichzelf kan verrijken aan andermans ellende, van de vrindjes van Handelaar ten Broeke tot Guy Verhofnar aan toe. En eindelijk lijken onze leiders het ook in te gaan zien. Oh jongens, hadden we maar een manier gehad om als burgers te waarschuwen, pak 'm beet anderhalf jaar geleden, voor de onwenselijkheid van een associatie met dit naargeestige land tussen Krim en corruptie en tussen oligarchie en overheersingsstrijd. Een referendum of zo, of iets waar we onze leiders mee konden uitleggen wat zij zelf, verblind door hun belangen, wel eens over het hoofd zien. Och hadden we maar...................

A) Linkse activiste wil Francisco van Jole met gelijke munt terugbetalen
B) Deelneemster halve finale vrije slag is badpak kwijt
C) Reclamemaker sportschoenen vertelt model dat hij bij nader inzien toch voor andere kandidaat heeft gekozen
D) Geen idee maar ik ga in ieder geval niet op 'Lees verder' klikken
E) Anders, namelijk...

\

Reden miljoenmiljard waarom u massaal tegen het Oekraïneverdrag heeft gestemd en de Hoge Heren in Den Haag (in het sm-tuigje van de Hoge Heren in Brussel) wel stapelgek moeten zijn om desondanks Oekraïne toch aan opengrenzië toe te voegen: het land is een open inrichting voor tuberculoselijers met AIDS. Corruptie, oorlog en een kliniekensysteem uit de 19e eeuw houden allerlei interessante nieuwe, multiresistente varianten van TBC op de been en aangezien Oekraïne op een migration corridor ligt het gevaar voor verdere verspreiding westwaards op de loer. Oekraïners gaan niet alleen zelf hier een beetje lopen aspergesteken en badkamers slopen, maar worden zelf in eigen land weer vervangen door migranten uit Klein- en Centraal-Azië. Zo reizen de ziektes mee op de ruggetjes van de massamigratie - nu extra vlug en zonder moeilijke visa. Lekker bezig, EU, zomaar derdewereldhygiène binnen de Reichsgrenzen halen!