Honderdzevenenvijftig procent!

De zoveelste reden dat uw portemonnee vrijwel leeg is: de energieprijzen. Die zijn het afgelopen jaar niet een beetje gestegen, maar ronduit geëxplodeerd. Dat Oekraïense akkefietje is natuurlijk de aanleiding voor de meest recente piek, maar daarvoor kropen de energiekosten al maanden omhoog, waardoor we alles bij elkaar opgeteld de afgelopen maand 157 procent meer betaalden voor energie dan in maart 2021 en dat maakt alles duurder. Voetbal kijken op die grote flatscreen? Duurder! Laptop aan de oplader? Duurder! Wakker worden? Duurder! Elektrisch rijden om het klimaat te redden? Heel veel duurder! Herinvoering van de doodstraf? Onbetaalbaar! 157 procent! En dat zorgt er samen met onder meer de brandstofprijzen (ook een vorm van energie) en de prijzen van de terrasbiertjes (ook een vorm van een energie) voor dat de inflatie in maart uitkwam op 9,7 procent (of 11,9 procent afhankelijk van de rekenmethode). In een jaar tijd zo'n beetje een tiende van uw koopkracht door het putje en verbetering is nog niet in zicht. Succes de komende tijd!

Whoooooa

Zo. Dat is veel. Heel veel. "De inflatie in Nederland volgens de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP) was in maart 11,9 procent, meldt het CBS" meldt het CBS. ELF. KOMMA. NEGEN. PROCENT. Dat is meer dan alle mega-inflatie in de jaren '70 en '80 ever ooit, en toen rekenden ze de inflatie nog uit in guldens. Kun je nagaan. Zoals u weet is alles al heel lang heel veel duurder aan het worden, maar nu blijkt dus dat alles nog heel veel duurder is geworden. Straks komt er een nieuwe tulpenbollenmanie, omdat tulpenbollen het enige betaalbare eten zijn geworden. Denkt u daar maar vast aan als u feestend naar het tankstation rijdt voor de """goedkope""" peut. Sterkte.

"Ahgrmoede"

Bovenstaand: Joop den Uyl in 1986 over de aanstaande tweedeling tussen UberEats-bestellers- en bezorgers, kopers en huurders, Netflix-abonnees en login-lifters.

Alles was al niet wel te betalen en wel niet te betalen. Het CPB kwam gisteren met het recessie-doemscenario van een inflatie van "bijna 8% in 2022". Nou, houd mijn bier, dacht De Nederlandse Bank vandaag. Want in hun "sombere scenario" waarin energieprijzen blijven stijgen en Poetin de Sovjetunie blijft herstellen "loopt de inflatie volgens DNB zelfs op tot 9,5 procent dit jaar om pas in 2023 terug te zakken tot 3,4 procent. Nederland komt in dat scenario in een korte recessie terecht."

Maar, geen zorgen, oplossingen zat volgens DNB-president Klaas Knot. "Er is nog steeds winst te behalen door energiebesparing. Veel bedrijven worden nog op 22 graden verwarmd. Ook thuis kan de verwarming wel een halve of hele graad lager." En aan de souplesse van z'n metaforen zal het ook niet liggen! "We halen nu de voet versneld van het gaspedaal en daarmee zetten we de voet boven het rempedaal zodat we dat pedaal kunnen indrukken mocht dat nodig zijn."

Nog even en we zijn allemaal Lotte.

De pandemie is voorbij!

Alles wordt wel duurder, maar tenminste niet zo extreem veel duurder als in januari. De inflatie in Nederland volgens de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP, of "haaikepie" voor de insiders) was in februari 7,2 procent en dat is 0,4 procentpunt minder dan een maand eerder. Ideaal feitje voor als u zin hebt om ruzie te trappen met iedereen bij de koffieautomaat en/of de voedselbank. Als er iemand begint te zeuren over dure dingen zoals shag, bier, friet en Liuk-ijsjes, dan zegt u gewoon: "Nou ik heb de mega-inflatie van januari 2022 meegemaakt, die was pas erg, waar zeuren jullie nou over met zijn allen!?" En als dat niet werkt kunt altijd nog vragen of iemand de laatste aflevering van Ongehoord Nieuws heeft gezien. Hoe dan ook: wij zijn alvast loten kopen.

Duur duur duur

Laten we eerlijk zijn: deze zagen we al aankomen. Volgens de Europese rekenmethode (dat is altijd duurder, want bij invoering van de euro werd alles ook duurder) was de inflatie in januari 7,6% en gisteren hoorden we dat zelfs de bloemen duurder zijn geworden. Maar nu is het dus officieel want ook volgens de Nederlandse (ook bekend als: de beste) methode was de inflatie in januari, zoals ze dat in de statistiek met een technische term zeggen: moeilijk hoog. Met 6,4% zelfs de hoogste inflatie sinds 1982. Dat betekent dat alles, wat trouwens al best duur was, nog veel duurder wordt. Eerst had je bijvoorbeeld iets en dat kostte dan 3 euro, maar dat kost nu 3 euro en 19 cents. Slecht nieuws dus voor de portemonnee van de hardwerkende Nederlander, maar goed nieuws voor de portemonnee van iedereen die heel veel schulden heeft. Die zijn binnenkort namelijk ook niks meer waard!

Walgelijk

Nu is de inflatie echt te ver gegaan. Als zelfs een stukje betaalbare romantiek al niet meer betaalbaar is, waarom zou je dan nog iedere morgen voor dag en dauw je nest uitkomen om als hardwerkende Nederlander hard aan het werk te gaan? Nou dan. "Het valentijnsboeketje wordt dit jaar duur betaald. Als er al een boeket te bemachtigen valt." schrijft correspondent Liefde & Genegenheid Peet Vogels in het AD. ""Normaal kost een rode roos met lange steel 1,95 euro. Met Valentijn is dat 3,50 euro. Maar dit jaar kosten ze 5 euro’’, zegt Edwin van Arkel, directeur van bloemenbezorgservice Topbloemen.nl. ,,De vanafprijs voor een valentijnsboeket is 15,95 euro."" Topbloemen? Eerder Tob-bloemen, met zulke prijzen! Helaas dames, dit jaar geen boeketje van ons. We sturen wel iets anders.

Steeds meer burgers worden vanaf de onderkant omhoog uitgevinkt

Nederland heeft de duurste benzine ter wereld, terwijl we vanuit de Rotterdamse havengebieden ook de goedkopere landen om ons heen van benzine voorzien. De adviesprijs stijgt naar boven de 2,15 euro. Op Grindpad FM zat iemand van de Staatsomroep Gelddesk te verklaren dat energieprijzen het gevolg zijn van een "energiecrisis" en geopolitieke spanningen (lees: Oekraïne), maar wij denken: belasting belasting belasting, het is allemaal belasting. En beleid: overheden die een "klimaattransitie" proberen af te dwingen, zorgen voor onzekerheid over welke systemen (gas? Wind? Nucleair?) burgers kunnen of mogen gebruiken en die volatiliteit maakt markten wiebelig. Maar laten we niet pretenderen de oorzaken goed te begrijpen, we zien vooral de gevolgen: stijgende inflatie en stijgende energieprijzen maken het leven duurder en hoe hoger de prijzen, des te meer mensen in de kou komen te zitten. Letterlijk.

Ondertussen, zie tweets na de breek, is stikstofman Johan Vollenbroek op kruistocht tegen de vrije individuele mobiliteit (over de rug van iemand die net een vervelende aanrijding heeft gehad, sjiek) en zit een NRC-predikant vliegtuigjes te turven onder de verzuchting dat "we" minder zouden gaan vliegen na corona en dat maakt samen met dat radiofragmentje het plaatje wel compleet: klimaatdrammers jagen met hun particuliere strijd mensen op kosten, de Staatsomroep zegt "schuld van Rusland" en van de kranten hebben alleen mensen die Sander of Joris heten nog voldoende vinkjes om te mogen vliegen. Want dat is waar het heen gaat: steeds meer mensen die niet meer mee kunnen doen, omdat bovenmodale ideologen die zelf de prijsstijgingen minder voelen niet meer naast Jan met den Pet en Mien met den Blauwe Kraag in de file willen staan, of bij de bagageband willen tegenkomen. Mensen beperken in hun vrije beweging en besteding is een middel naar een doel. Allemaal uit naam van het klimaat, natuurlijk. Klachten gaarne per kerende post naar Vlad in Moskou. En nu aan het werk, kleinburger! Die benzine betaalt zichzelf niet!

Peop raakt de ventilator

Nou, het is zo ver. Zoals eerder beschreven op dit blog had de Fed een dilemma op haar bord over hoe om te gaan met de stijgende inflatie. Wat toen nog theoretisch was, wordt nu in de praktijk uitgevoerd: de Fed heeft besloten sneller de rente te verhogen en QE af te bouwen. Maar dit heeft, zoals verwacht, tot heftige reacties geleid op de beurs. Blijft de Fed bij haar gekozen koers, of niet?

Het inflatieprobleem is vooral veroorzaakt door de problemen in de aanvoerlijnen. De lockups (het plotseling simultaan open gaan van de economie) hebben voor een plotselinge toename van de vraag en verstoppingen bij het aanbod gezorgd. Veelal daarom zijn de prijzen van goederen omhoog gegaan. 

Nu was het oude verhaal van de Fed dat deze inflatie maar tijdelijk is, want zodra de aanvoerlijnen weer op orde zijn, zullen de prijzen normaliseren. An sich begrijpelijk dus dat de Fed eerst niks wilde horen van monetair op de rem trappen; een renteverhoging lost immers de aanvoerlijnproblemen niet op. Maar waar inflatie eerst begint als een symptoom, kan het een eigen leven gaan leiden: het wordt zelf de oorzaak van meer inflatie. Eerst passen de prijzen zich aan de geregistreerde inflatie aan (no worries), maar als deze periode te lang duurt dan passen de prijzen zich aan de verwachte prijsstijgingen (sh*t hits the fan).

$6 biljoen per jaar (!) investeren om de targets van 2030 te halen.

Centrale banken zijn vaak niet te volgen, maar dat doen zij bewust. Het is een soort good cop bad cop routine waarin de doves en de hawks elkaar afwisselen met het oog om marktpartijen op hun tenen te houden. Impliciet is het ook een bedreiging aan het adres van deze marktpartijen, want voor je het weet kan een opmerking van een centrale bank directeur je positie om zeep helpen. Maar soms komen ze ook met onzinnige uitspraken. Zo kwam mevrouw Schnabel onlangs met de opmerking dat de groene omwenteling wel eens inflatoir zou kunnen  zijn. Nu is deze opmerking verre van onzinnig, maar de oplossingen die zij aandraagt zijn dat wel.

Maar eerst moet het inflatoire effect van de groene omwenteling beschreven worden. Alleen politici en de milieuclubs kunnen zo eendimensionaal denken dat hun gewenste omwenteling in a vacuüm plaatsvindt en dat er geen secundaire , tertiaire (enz.) effecten zijn. Gehele industrieën moeten op een andere leest worden gezet, zo niet worden gesloten. Werknemers moet worden omgeschoold, infrastructuur moet worden gelegd, stroomcapaciteit moet worden uitgebreid en zo verder.

De wereld moet dus $6 biljoen per jaar (!) investeren om de targets van 2030 te halen. Dat is geen klein bier. De projecties van IEA liegen er niet om. Zo zal de consumptie van lithium, kobalt, koper en nikkel enorm gaan toenemen, iets wat de prijzen van deze grondstoffen niet onberoerd zal laten gezien het aanbod maar langzaam kan worden uitgebreid. Dit zal zeker inflatoir werken.

Is toch niet te doen. Gelukkig zit Kaag er bovenop!

Ja dat komt toch ineens wel heel dicht in de buurt bij die 8% geprojecteerd door het Centraal Bureau van Tendentieuze Statistiek. In november 2021 was het leven nog 5,9% duurder dan november 2020, en afgelopen december was dus 6,4% duurder dan de december daarvoor. Die stijging in november was al een record dat sinds 1982 niet aangetikt was natuurlijk al een record, maar daar gaat december dus rammend overheen. Vooral energie steeg ondoenlijk en was ruim 53% duurder dan een jaar eerder. En Nederlandse benzine was met meer dan 2 euro per liter  de op een na duurste ter wereld. Volgende week dinsdag maakt het CBS bekend welke goederen er vooral in prijs stegen, in november was het kleding en voedsel. Ondertussen was de CAO-loonstijging in 2021 slechts 2,1%. Was er nou maar een digitale valuta met een maximale omloop zodat er geen inflatie plaats kan vinden en zat deze munt nou maar in moeilijke dip zodat u hem goedkoop aan kon schaffen.