VOLT, PvdA, PvdD, BIJ1, GroenLinks en D66 hun gewillige beulen

Extinction Rebellion (XR) bestormde zaterdag vliegveld Eindhoven. De extreemlinkse activisten wisten het platform voor privévliegtuigen te bereiken om vervolgens ingesloten te worden door de Koninklijke Marechaussee.

Een zorgwekkende actie van de demonstranten daar het vliegveld tevens dienst doet als  hoofdkwartier van het Air Mobility Command van de Koninklijke Luchtmacht. Daar staan 24 uur per dag moedige militairen gereed om militair luchttransport voor wereldwijde militaire operaties, humanitaire missies en speciale opdrachten te verzorgen.

Het Capitool en de Tweede Kamer

Het valt daarom niet uit te sluiten dat deze extreemlinkse activisten zonder scrupules ook een keer de Tweede Kamer zullen gaan bestormen. Het is maar een paar stappen van de tunnelbak van de A12 naar de Nationale Vergaderzaal en geestverwanten van de organisatie hebben het al eerder gedaan.

In september 2021 – de bestorming van het Capitool in Washington D.C. eerder dat jaar stond velen nog op het netvlies – belaagden activisten van Greenpeace namelijk het gebouw van de Tweede Kamer en intimideerden daar onder meer medewerkers van de SGP-fractie. Begin dit jaar sprak deze club zijn solidariteit uit met de door de autoriteiten van straat geplukte opruiers van XR.

Waar Sigrid Kaag faalde, slaagt Caroline van der Plas

De overwinning van BBB afgelopen woensdag is bovenal een opsteker voor de vrouwenbeweging. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een Nederlandse politica voor zo’n enorme electorale aardverschuiving heeft gezorgd: in elke provincie heeft Caroline van der Plas haar partij de grootste weten te maken.

Van der Plas en haar zusters zijn door het glazen plafond geknald

Dit natuurlijk zeer tegen de zin van het patriarchaat vertegenwoordigd door types als Arend Jan Boekestijn (die nu topadviseur is bij VOLT, we weten hoe ze daar met vrouwen omgaan. Nilüfer Gündoğan kan er over mee praten) en Bert Wagendorp.

Terwijl Van der Plas en haar zusters (12 van de BBB-lijsttrekkers voor de provincies, water- en hoogheemraadschappen en Eerste Kamer zijn vrouw) gelijk een knallende carbidbus door het glazen plafond zijn geschoten.

Inclusieve BBB-agenda versus D66-polarisatie

Wat ook bijdraagt aan de overwinning is de inclusieve agenda van hoop en optimisme die Van der Plas cum suis uitdraagt: wij sluiten niemand uit, zijn bereid met iedereen te praten. Een hoopgevend uitgangspunt van iemand die in alle provincies uitzicht heeft op regeringsverantwoordelijkheid.

Juist die handreiking van BBB is zo verfrissend In tijden van polarisatie door bijvoorbeeld D66 Kamerlid Tjeerd de Groot die zich met zijn intens pedante optreden lelijk in de vingers heeft gesneden.

Trigger warning!

Omdat staatssecretaris asielzaken Eric van der Burg (VVD) altijd op standje misthoorn spreekt, weet de luisteraar nooit of hij nu boos, blij of verdrietig is. Daarom was het wel handig dat Van der Burg afgelopen woensdag tijdens een debat over vreemdeling- en asielonderwerpen er even bij zei dat hij ‘met lichte ergernis’ vragen van coalitiegenoot Anne-Marijke Podt (D66) beantwoordde.

Van der Burg geeft Podt die middag een interessant college over de praktijk van asielopvang en dat het nu eenmaal niet een ideale wereld is. “We mogen zelfs geen migranten terugsturen naar Griekenland, waar een deel van de Kamer twee keer per jaar ligt te bakken in de zon om bij te komen van de Kamerdebatten.”   

‘Hoe meer asielzoekers hoe beter’

Pikante uitspraak van de man die in een vorig leven als wethouder in Amsterdam de voor een VVD’er legendarische woorden sprak: “Hoe meer asielzoekers hoe beter.” Maar goed, het is campagne en Mark Rutte heeft toch echt beloofd dat hij de asielinstroom zal gaan inperken en het pluche voelt ook zoveel prettiger aan het achterwerk dan het ruwhouten krukje van principes dus dat Van der Burg er wat feller ingaat dan normaal is voorstelbaar.

‘Een sociaal veilige debatcultuur’

Interessanter is de opmerking van D66-backbencher Hülya Kat die de vergadering voorzit. Als Van der Burg zijn betoog wil hervatten, zegt het kersverse Kamerlid met een air alsof ze er al jaren zit: “Voordat u dat doet: even over irritaties en emoties gesproken. We zijn allemaal verantwoordelijk voor een sociaal veilige debatcultuur. Ook hier in de commissie tijdens de vergadering. Dus laten we allemaal onze verantwoordelijkheid daarin nemen.”

De politieke junk herinnert zich wellicht dat de Kamer deze maand een jaar geleden debatteerde over de omgangsvormen in het parlement, maar de term ‘een sociaal veilige debatcultuur’ werd daar niet in gebezigd. Wel werd er gesproken over de gevolgen voor de fysieke veiligheid van politici, journalisten, wetenschappers enzovoorts naar aanleiding van de soms felle debatten die in de Nationale Vergaderzaal worden gevoerd. De woorden ‘sociaal veilige debatcultuur’ komen toch echt helemaal op het conto van Kat. Zelfs partijgenote Vera Bergkamp die niet vies is van een potje zweefteven had het er in haar notitie ‘Gedrag en omgangsvormen tijdens de debatten in de Tweede Kamer’ niet over.

Het is jammer dat Van der Burg niet even aan Kat vroeg wat ze eigenlijk bedoelde. Was ze ontstemd door zijn stemgeluid, vond ze het niet kunnen dat hij haar fractiegenote Podt van repliek diende, we zullen het nooit weten. De opmerking van Kat heeft in ieder geval veel weg van het gejammer van millennials de het graag mogen hebben over safe spaces en trigger warnings.

Plus: Zijn alle dames in nood gelijk maar sommige gelijker dan andere?

Het was met recht de week van geweld en intimidatie. Het startschot valt zondag met het fakkelincident in Diepenheim met D66-leidster Sigrid Kaag én het nieuws dat GroenLinks Kamerlid Suzanne Kröger mee zou doen aan een debat in Amsterdam over het toepassen van geweld als onderdeel van klimaatactivisme. Zóu, omdat ze die dag toch maar afziet van deelname omdat ze naar eigen zeggen niet wist wat het onderwerp precies inhield.

Na Kaag besluit Extinction Rebellion VVD'ers te gaan intimideren

De extreemlinkse klimaatactivisten van Extincition Rebellion voelen de wind in de rug en organiseren maandag een intimidatieactie tegen de VVD; het rapaille plakt zich vast aan de deur van het partijbureau van de liberalen in Den Haag en houdt het voorbijgaand verkeer tegen door zich aan het wegdek te verankeren en op motorkappen te gaan liggen.

Dinsdag blijkt dat Kröger heeft gelogen. Organisator Progressief Café (waar Extinction Rebellion-uithangbord Hannah Prins in de redactie zit) laat weten dat het groenlinkse Kamerlid wel degelijk op de hoogte was van het onderwerp was en de insteek van het debat zelfs ‘spannend’ vond.

GroenLinks partijleider Jesse Klaver houdt zich die dag verborgen voor de pers (en is zelfs niet aanwezig bij de stemmingen die dag, wat toch de core business van een Kamerlid is, zou je zeggen).

Draagvlak is belangrijk, 3 voorbeelden

SGP’er Chris Stoffer diende woensdag tijdens een debat over de Europese klimaatwet een motie in waarin hij het kabinet oproept te onderzoeken of het ook wat minder kan met allerlei belangenclubs zoals Urgenda die naar de rechter stappen en daarmee enorme invloed op het landsbeleid uitoefenen. Dat kan volgens de SGP’er door bijvoorbeeld eisen te stellen aan wie zij precies vertegenwoordigen, hoe groot hun achterban is.  

Interessant punt van de mannenbroeder. Want hoe staat het met de representativiteit van bijvoorbeeld Urgenda? De originele Urgenda-zaak werd in 2013 met een kleine 900 mede-eisers aangespannen (Ter vergelijking: in 2021 stemden 215.249 kiezers op de SGP). Grootste geldschieter is de dubieuze Postcodeloterij die de afgelopen jaren 8,8 miljoen euro naar Urgenda heeft overgeboekt.

Stak Stoffer een emmer kittens in brand?

Of zoals Stoffer het zegt: “Wij controleren het kabinet en niet clubs als Urgenda, gesponsord en gesubsidieerd door de Postcodeloterij.” Met name Suzanne Kröger (GroenLinks) en Joris Thijssen (PvdA) reageerden alsof Stoffer zojuist voor hun ogen een emmer kittens in brand had gestoken. Hun volstrekt hysterische reactie moet u maar even terugkijken.

En daar komt het onderwerp van deze kolom om de hoek kijken: draagvlak. Niks mis mee dat het kabinet wordt gedwongen aan de door zichzelf gestelde klimaatdoelen te voldoen maar dat is aan de Tweede Kamer. En niet aan Marjan Minnesma van Urgenda (met haar opruiende Willem Engel-gedrag).

Patriots, tanks en F16’s voor Kiev

Een GroenLinkser en een PvdA’er die wel het belang van draagvlak inzien zijn Kati Piri en Tom van der Lee, bleek donderdag tijdens een overleg met minister van Defensie Kajsa Ollongren (D66) over de Nederlandse wapenleveranties aan Oekraïne. Het roodgroene duo wees de minister er op ‘dat mensen thuis geen idee meer hebben van wat Nederland nastreeft met de steun in deze oorlog’.

Piri en Van der Lee hekelden het feit dat de coalitie nogal op de troepen vooruitloopt. Zo zei premier Mark Rutte bij een persconferentie in Washington dat Nederland Patriot-raketten zou gaan leveren. Ollongren vertelde op tv bij Nieuwsuur (en Rutte in een Duitse krant) over de mogelijke levering van tanks. En D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma laat voortdurend in de media weten dat Nederland zo snel mogelijk F-16’s moet leveren. Maar die eenzijdige benadering werkt dus niet in het publieke- en politieke debat. Resultaat: PvdA en GroenLinks die tot nu toe het Oekraïnebeleid steunden trappen op de rem.

Dat was niet gebeurd als de coalitie wat meer oog had gehad voor draagvlak. Wat bovendien niet meehelpt qua draagvlak is dat het er op lijkt dat Ollongren donderdag diezelfde Tweede Kamer heeft voorgelogen (of de Duitsers liegen, dat kan ook. Qua draagvlak maakt dat niet uit).

Kersvers ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker voelde woensdag tijdens het coronadebat als enige de aandrang om haar ambtsgenoot Thierry Baudet (FvD) te interrumperen. Dat deed ze niet uit interesse maar om zichzelf te profileren. Want wat ze nou precies van haar collega-fractievoorzitter wilde weten bleef onduidelijk. Uiteindelijk verweet ze Baudet te weinig respect voor IC-medewerkers te hebben terwijl hij dat helemaal niet had gezegd. Daarna droop Bikker af, Baudet een filmpje rijker.

D66 had in november al ondervonden dat een aanval op FvD in eigen gezicht kan ontploffen toen het voorstel om de partij te verbieden door de eigen minister werd afgeschoten. Het is eerder in deze kolom geconcludeerd: de Tweede Kamer maakt Thierry Baudet zo groot als zij het wil. En dat gaan we komende week ook weer zien.

Morgen dag des oordeels voor FvD en BVNL

Want er is gedonder binnen de commissie die de parlementaire enquête over de aanpak van het coronavirus moet voorbereiden. Stenen des aanstoots zijn Wybren van Haga en FvD’er Pepijn van Houwelingen. Ze zouden zich niet aan gemaakte afspraken houden en maandag zal hen gevraagd worden uit de commissie te stappen.

Maar daar is binnen die commissie ook weer onenigheid over omdat niet alle leden vinden dat het duo de commissie moet verlaten, bovendien is het nog maar de vraag of dat überhaupt technisch mogelijk is. En dat er gelekt is over de kwestie is ook al tegen het zere been van enkele leden. Er bestaat dus een kans dat de commissie – die met het plotselinge vertrek van voorzitter Khadija Arib (PvdA) toch al geen geluk heeft – de opdracht teruggeeft. En dat betekent vertraging daar de parlementaire enquête eigenlijk eind dit jaar of begin 2024 van start zou gaan.

De coronacrisis is de grootste ramp die Nederland is overkomen sinds de Tweede Wereldoorlog. De parlementaire enquêtecommissie zal zich gaan buigen over zaken als de verhouding tussen Kamer en kabinet en sowieso de rol van het parlement. Ook de omgang met grondrechten en de juridische basis voor de getroffen maatregelen zal aan bod komen.

Dan volgen nu de weer- en scheepvaartberichten

Toen het eerste en naar later zou blijken laatste kabinet van PvdA’er Joop den Uyl in maart 1977 ten val kwam, was Juliana nog koningin, kostte een vaasje tussen de twee en drie guldenkwartjes en had Markje Rutte koud een maand eerder zijn tiende verjaardag gevierd. Voor een man die niet eens voor de geest kan halen wat hij gisteren tijdens de lunch kreeg geserveerd, is de kans klein dat de VVD-leider nog actieve herinneringen heeft aan de hoogtijdagen van Den Uyl. Het “Wij moeten in Nederland niet terug naar de dagen van Joop den Uyl”, zaterdag in De T. is daarom potsierlijk.

Bovendien lijkt Rutte de kiezer voor Malle Pietje (dit is een Swiebertje-referentie, kinderserie ten tijde van Den Uyl) aan te zien met het angstbeeld dat hij van de sociaal-democraten in de krant schetst. Het enige kabinet Rutte dat de rit volledig heeft uitgezeten was dat met de PvdA waarmee de premier nauw samenwerkte. En in zijn huidige kabinet werkt Rutte ook al samen met PvdA en GroenLinks om het regeringsbeleid in de Eerste Kamer te schragen waar de coalitie geen meerderheid heeft en ook niet zal krijgen.  

Dat Rutte in de Telegraaf de PVV van welke samenwerking dan ook uitsluit is geen verrassing maar hij desavoueert ook de in opmars zijnde nieuwkomers BBB en JA21. Een blik op de peilingen leert dat de VVD en het kersverse PvdA-GroenLinks blok gelijk op gaan dus Rutte en zijn campagneadviseurs gaan voor veilig: eerst zorgen dat de VVD de grootste wordt.

Dat bij de PvdA-GroenLinks kongsi zaterdag de champagne werd ontkurkt – de roodgroenen gaan ook baat hebben bij het door Rutte opgeroepen zeer eenvoudige vijandbeeld – neemt Rutte op de koop toe. Want een deel van de BBB- en JA21-kiezer (en CDA’ers voor zover die er nog zijn, Hugo de Jonge doet het al in de broek) zal op veilig willen spelen en daarom alsnog de stem aan de VVD geven.

En aan het eind van de rit – dinsdag 30 mei, dag van de Eerste Kamerverkiezingen – slaat Rutte alsnog linksaf. Want Rubberen Rutte heeft inmiddels bewezen toch het liefst over bakboord te gaan gezien zijn intensieve samenwerking met PvdA, GroenLinks en D66.

Die linkse wolk is het probleem niet, Ruttes mistbank is gevaarlijker. Beter dat de kiezer daar omheen laveert.

Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers (D66) wilde dat de Eerste Kamer zou terugkeren van het Kerstreces om zijn coronawet met spoed te behandelen. Want anders zou de bewindsman naar eigen zeggen geen reisrestricties voor reizigers uit China kunnen instellen. Onzin, vond de senaat unaniem. Ook zonder die wet kan een negatieve coronatest worden geëist van tot Chinareiziger gemaakten. En zo geschiedde.    

Die commissievergadering waar de senaat zich uitsprak werd vrijdag via Zoom gevoerd. Wat een genot is om te zien. VVD-senator professor Jan Keunen zit in een koffietent, andere bezoekers zijn op de achtergrond scherp in beeld waardoor de liberale senator ongetwijfeld een of meerdere privacyregels overtreedt. Professor Maarten Verkerk (ChristenUnie) moet zo hard gapen dat zijn amandelen zichtbaar zijn. SGP-fractievoorzitter Peter Schalk doet mee aan de vergadering vanaf de bijrijdersstoel van zijn auto op een parkeerplaats. Naarmate de bijeenkomst vordert gaat hij de weg weer op (rijdt zijn vrouw?). Professor Peter Nicolaï (oud-advocaat van prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn) van de Partij voor de Dieren neemt deel aan de vergadering vanuit een chalet gehuld in skipak. Alleen Forum voor Democratie en de OSF schitteren door afwezigheid.

Als u een uurtje overheeft moet u die vergadering maar even terugkijken. Met name het laatste gedeelte is interessant, ik heb het voor u geknipt hieronder. Want als alles in kannen en kruiken lijkt, doet commissievoorzitter Margreet de Boer (GroenLinks) een voorstel om de datum waarop de wet behandeld wordt alsnog naar voren te halen. Klaarblijkelijk om de minister enigszins tegemoet te komen.

wie o wie

Wie een blik werpt op de lijst uit 2021 ziet dat er dit politieke jaar in grote lijnen weinig veranderd is. Wel is Thierry Baudet nog dieper het konijnenhol ingedoken, raaskalt hij inmiddels over reptielen en in scène gezette maanlandingen maar is de voormalig jeune premier voor de derde keer op rij ’t Loden Dalertje. In de peilingen is qua FvD ook geen positieve beweging waarneembaar. Al weet fractiegenoot en “geheelonthouder” Gideon van Meijeren zich in de kijker te spelen door onder meer op drie wielen dronken door de Hofstad te rijden alvorens gearresteerd te worden.

Kamervoorzitter Vera Bergkamp prolongeert ook haar John Leerdam-beker voor meest nutteloze politicus. Vergaderingen zijn onder haar nog steeds een puinhoop, verschil met vorig jaar is dat haar griffier en managementteam zijn opgestapt evenals voorgangster Khadija Arib. Hell, het gehele kabinet liep tijdens de Algemene Beschouwingen zelfs naar buiten!

De Eikel is nog steeds D66’er Sjoerd ‘Dubya’ Sjoerdsma ware het niet dat hij nu zijn titel zal moeten delen met de nepnieuws verspreidende en fascisten-roepende Tjeerd de Groot. En natuurlijk met partijleidster Sigrid Kaag die de MeToo-affaire van Frans van Drimmelen volledig uit de klauw liet lopen. Dram66 maakt zich bovendien met het onwelriekende zusje VOLT hard om hele partijen te gaan verbieden wat bepaaldelijk ook niet bijdraagt aan de populariteit van de partij.

Farid Azarkan en Sylvana Simons zijn net zoals vorig jaar de best geklede Kamerleden, Geert Wilders wordt nog steeds bedreigd en Pieter Omtzigt blijft Pieter Omtzigtdingen doen. Noemenswaardig zijn wellicht de voormalig tassendraagster Sophie Hermans die als VVD-fractievoorzitter overduidelijk het verkeerde vak heeft gekozen en Caroline van der Plas die virtueel het CDA aan het leegeten is. Maar verder is er weinig verandering op de lijst, Mark Rutte is nog steeds de eerste onder zijn gelijken alleen nóg vergeetachtiger.

Het komt alleen (jaren) te laat

Slaaf-technisch is het een heftig kwartaal. Begin september lekte via de internationale pers uit dat de Nederlandse regering voornemens was excuses aan te bieden voor het slavernijverleden en dat dit gepaard zou gaan met een fonds van 200 miljoen euro voor onderwijs en bewustwording over deze zwarte geschiedenis. Twee maanden later kreeg de kwestie nationale tractie dankzij RTL Nieuws.

Daarna was de trein niet meer te stoppen. Een datum lekte uit, een rechtszaak over dat tijdstip volgde, eisen voor herstelbetalingen en welke minister waar wat zou zeggen, verhitte gesprekken op het Catshuis en Sigrid Kaag moest naar Paramaribo.

Een verhit dossier kortom in een toch al roerig jaar waarin de natie - nog maar net herstellende van de coronapandemie - gebukt gaat onder een energie-, stikstof-, asiel- en wooncrisis én een algeheel onbehagen van de burger in een met veel bombarie aangekondigde nieuwe bestuurscultuur. 

Van die cultuuromslag is niets terecht gekomen gezien de recente populariteitscijfers. Na een bijna volledig kalenderjaar te hebben geregeerd is nog steeds een ruime meerderheid van de kiezers (72 procent) ontevreden over de prestaties van het kabinet-Rutte IV.