De kogel is door de kerk: vlak voor de kerst heeft de regering de intrekkingswet ingediend waarmee ze de Wet Raadgevend Referendum wil afschaffen.

En wat blijkt: de regering kiest een heel discutabele manier om dat te doen. Wij van Meer Democratie, met anderen, kondigden al aan om een referendum over de afschaffing van het referendum te organiseren. Wettelijk gezien is dat namelijk gewoon mogelijk. Maar de regering is zo bang voor zo’n referendum dat ze met zeer aanvechtbare juridische trucs komt om dit te blokkeren.

Zo heeft de regering in de intrekkingswet doodleuk opgenomen dat de Wet Raadgevend Referendum niet van toepassing is op de intrekkingswet. Maar zoals juristen al hebben betoogd, gaat die vlieger niet op. Het referendum over de intrekkingswet moet immers worden aangevraagd nog voordat de intrekkingswet in werking treedt. En op dat moment geldt de Wet Raadgevend Referendum nog. Maar de regering poogt dat te ondervangen door daarna te stellen dat de intrekkingswet met terugwerkende kracht ingaat. Maar de overheid heeft maar heel weinig ruimte om een wet met terugwerkende kracht te laten ingaan. Dit mag alleen in heel bijzondere gevallen.

Dit is schandalig!

In recente peilingen spreekt de grote meerderheid van de Nederlanders zich uit voor het referendum, en voor behoud van de huidige referendumwet. Zij hebben bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen in meerderheid gestemd op politieke partijen die zich in hun verkiezingsprogramma voor het referendum uitspreken; samen bezetten zij 90 van de 150 zetels. En dan komen een handjevol politici in de achterkamertjes op onnavolgbare wijze opeens tot de afschaffing van het referendum en pogen dit door te drukken met behulp van dubieuze juridische trucs.

Wij geven niet op!

Wij gaan volop de strijd aan om het referendum te redden. We hebben een petitie gelanceerd die al door bijna 35.000 Nederlanders is getekend. We lobbyen onder Tweede Kamerleden en senatoren om hen te laten inzien dat dit zo niet kan – alleen om rechtsstatelijke redenen al niet. We kunnen geen namen noemen maar hebben op dit  terrein al enkele successen geboekt. We zijn veel in de media geweest en zoeken overal de publiciteit. We proberen met alle middelen om ervoor te zorgen dat er toch een referendum over de dreigende afschaffing van het referendum georganiseerd kan worden. En voor het geval dit allemaal niet helpt, bekijken we met advocaten de mogelijkheden voor een rechtszaak tegen de Staat.

Alleen met uw hulp…

Wij kunnen dit niet alleen. Voor onze acties zijn we afhankelijk van de steun van mensen als u. We moeten ons aaneensluiten en de politiek laten zien dat de we deze afbraak van de democratie niet accepteren. Help ons het referendum te redden en doe een eenmalige donatie:

www.meerdemocratie.nl/eenmalig

Met een éénmalige donatie draagt u bij aan onze oorlogskas en zorgt u ervoor dat wij met volle kracht vooruit kunnen werken aan de redding van het referendum. **Maar nog beter is het om vriend van Meer Democratie te worden voor een maandbedrag dat u zelf kiest.**Daarmee zorg u ervoor dat we snel en onafhankelijk kunnen reageren, en acties op langere termijn kunnen plannen. Klik hier:

www.meerdemocratie.nl/wordvriend

Meer Democratie is de enige organisatie van zijn soort in Nederland. Wij zijn geen politieke partij en wij zijn politiek neutraal. Wij voeren alleen actie voor verbetering van de democratie als zodanig, en nemen niet allerlei inhoudelijke standpunten in. Wij komen op voor uw democratische rechten, verder niets!

Wij wensen u een goede jaarwisseling!

Met vriendelijke groeten,
namens het hele team van Meer Democratie

Niesco Dubbelboer
Arjen Nijeboer

(hier klikken voor grotere pica)

Hallo redactie,

Ik had gehoopt  met dit simple plaatje een verduidelijking te geven op het wollige taalgebruik van onze heren (dames ook) Tweede Kamerleden. Hun mits…tenzij, als…dan, in het geval van…etc. redeneringen zijn mijns inziens onduidelijk en geven de minister genoeg opties om op een even wollige manier te antwoorden. Het plaatje zou het voor een simpele techneut (ondergetekende) begrijpelijk moeten maken.

Ik doe een poging het te duiden.

Horizontale as is de tijd (van links naar rechts), verticale as de wetten die in de tijd worden aangenomen (hier wet A t/m D). Rondje betekent dat de wet door de Tweede Kamer bekrachtigd is. Driehoekje dat de raadgevend refendum procedure doorlopen is. De golflijn is de periode tussen bekrachtiging Kamer en aflopen raadgevend referendum procedure, de rechte lijn betekent dat de wet van kracht is. Wet A wordt van kracht op tijd t(a), enzovoort.

De Wet op het raadgevend referendum (wet A) werd direct actief nadat ze door de 2de kamer was bekrachtigd. Alle daaropvolgende wetten zijn onderheving aan deze wet, zoals het OEK verdrag (wet B) dat pas actief werd na de referendum procedure (op t(B)). Het huidige wetsvoorstel tot intrekking van de wet op het raadgevendreferendum (wet C) dient logischerwijze ook te voldoen aan wet A en kan dus pas actief worden nadat de referdum procedure is doorlopen (op t(c)). Op het moment dat de intrekkingswet (wet C) actief wordt,  vervalt de wet op het raadgevend referendum (einde pijl wet A). Alle wetten daarna (hier wet D) zijn nu niet meer onderhevig aan een raadgevend referendum.

De regering betoogt met dat met de terugwerkende kracht van wet C, het referendum op wet C afgedaan kan worden. Echter zolang wet C nog niet actief is heeft wet C ook geen terugwerkende kracht en kan zij dus niets zeggen over het wel dan niet houden van een referendum over wet C. De terugwerkende kracht van wet C kan er wel voor zorgen -nadat een referdum is gehouden en wet C dus actief is- dat eerdere referenda (hier dus de terugwerkende kracht) irrelevant zijn.

Conclusies: 

1. Het niet toestaan van een raadgevend referendum over de intrekkingswet is in strijd met de wet.
2. Het terugwerkende kracht principe van de intrekkingswet kan het eerder gehouden referendum wel irrelevant verklaren.

Ben benieuwd wie deze logica lek kan schieten.

Groeten,

Jasper de Reede

Aanstaande woensdag 20 juni om 9.30 uur in de Rechtbank Den Haag (Prins Clauslaan 60) vindt de openbare rechtszaak plaats van Meer Democratie tegen de Staat wegens de afschaffing van het referendum. De media zijn hierbij van harte welkom. ‘De afschaffing van het referendum is een schande en Nederland onwaardig. Dit is je reinste demofobie. Alleen de DDR heeft ooit het referendum afgeschaft”, zegt Niesco Dubbelboer, woordvoerder van Meer Democratie.

Hoofdeis
“Onze hoofdeis is dat de overheid zich aan de wet moet houden en een referendum over de afschaffing van het referendum moet toestaan, zoals wettelijk verplicht”, zegt Niesco Dubbelboer, woordvoerder van Meer Democratie.  “De uitspraak van de rechter volgt waarschijnlijk binnen enkele weken. Het wordt spannend wat eerder komt, het rechterlijke vonnis of de stemming in de Eerste Kamer.”

**Juridische trucs van kabinet
**Deze zaak werd in maart aangespannen door Meer Democratie, nadat de Afdeling Bestuursrechtsspraak Raad van State zichzelf onbevoegd tot een oordeel had verklaard. Dubbelboer: “Rutte en Ollongren gebruiken uiterst dubieuze en onrechtmatige juridische trucs om een referendum over de afschaffing van het referendum te blokkeren. Via een tijdmachine reist de intrekkingswet na publicatie terug in de tijd om dan het wettelijk nog steeds gegarandeerde recht op het afdwingen van een referendum naar de toekomst uit te schakelen. Een soort back to the future.” 

Kritiek van staatsrechtgeleerden**
**Dubbelboer: “Staatsrechtjurist Wiim Voermans noemde die trucs ‘illegaal’. Want de huidige referendumwet verbiedt de inwerkingtreding zoals de intrekkingswet wil regelen. Ook veel andere staatsrechtsjuristen hebben de handelswijze van de coalitiepartijen scherp bekritiseerd, onder andere tijdens de hoorzitting in de Eerste Kamer op 27 maart jongstleden.”

Waarschuwing: referenda met terugwerkende kracht**
**“Indien de rechter in de bodemprocedure de vordering van Meer Democratie toewijst, dan staat daarmee vast dat de referendum-intrekkingswet nooit in werking is getreden. Dan kunnen burgers met terugwerkende kracht alsnog referenda aanvragen over alle wetten en verdragen die in de tussentijd zonder referendummogelijkheid zijn aangenomen. Onze advocaten hebben de Eerste Kamer-leden daarover per brief geïnformeerd ”, aldus Dubbelboer.

Download de dagvaarding op www.meerdemocratie.nl/dagvaarding

Meer Democratie start een rechtszaak tegen minister Ollongren van Binnenlandse Zaken vanwege de dubieuze manier waarop zij een referendum wil blokkeren over de dreigende afschaffing van de Wet raadgevend referendum. De rechtszaak dient a.s. donderdag 1 februari om 14.00 uur bij de Raad van State (Afdeling bestuursrechtspraak), Kneuterdijk 22, Den Haag. De zitting is openbaar.

“Meer Democratie strijdt voor behoud van het referendum. Omdat dit een verworven democratisch recht van de bevolking is, vinden wij dat de bevolking zich ook moet kunnen uitspreken over het al dan niet afschaffen van het referendum. Een referendum over de afschaffing van het referendum, dus. Minister Ollongren poogt zo’n referendum te blokkeren met juridische trucs die een minister onwaardig zijn en die strijdig zijn met de wet. Daar komen wij met deze zaak tegen op. Ook de minister moet zich aan de wet houden”, aldus Niesco Dubbelboer, woordvoerder van Meer Democratie.

**Juridische achtergrond
**Dubbelboer: “Een referendum over de afschaffing van het referendum is wettelijk gewoon mogelijk. De regering wil zo’n referendum echter voorkomen. In de intrekkingswet die minister Ollongren op 20 december bij de Tweede Kamer indiende, heeft ze daarom opgenomen dat de Wet raadgevend referendum niet van toepassing is op de intrekkingswet. Maar dat is juridisch niet effectief, omdat een referendum over de intrekkingswet moet worden aangevraagd op het moment dat deze nog niet in werking is getreden. Dus is op dat moment ook de bepaling dat de Wet raadgevend referendum niet van toepassing is, nog niet van kracht.

Om dat te ondervangen komt Ollongren met een tweede truc: zij wil de intrekkingswet met terugwerkende kracht in werking laten treden. Op die manier probeert zij te ontkomen aan haar verplichting op grond van de Wet raadgevend referendum om voordat de intrekkingswet in werking treedt een besluit te nemen over de mogelijkheid over die wet een referendum te houden. Dat besluit zou op grond van de Wet raadgevend referendum alleen maar kunnen luiden dat de intrekkingswet referendabel is. De minister heeft echter verklaard dat zij niet van plan is dat besluit te nemen. Door de terugwerkende kracht dreigen wij bovendien te worden beperkt in onze gang naar de rechter, en dat is in strijd met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM).”

Meer Democratie wordt bijgestaan door advocaat mr. Jan van der Grinten van het Amsterdamse kantoor Kennedy Van der Laan. [bron]

Meer Democratie stapt opnieuw naar de rechter om de mogelijkheid te openen voor een referendum over de intrekkingswet waarmee het raadgevend referendum wordt afgeschaft. Deze nieuwe zaak zal dienen voor de civiele rechter in Den Haag. “Ons doel is dat wij als Nederlanders in een referendum kunnen aangeven of wij het referendum willen behouden of afschaffen”, zegt Niesco Dubbelboer, woordvoerder van Meer Democratie. “Staatsrechtjuristen achten onze zaak kansrijk.”

“Elke Nederlandse staatsburger heeft recht op en belang bij het voortbestaan van het referendum. Het is noodzakelijk dat de echte democraten zich aaneensluiten en gezamenlijk actie ondernemen voor de goede zaak. Wij roepen daarom zoveel mogelijk Nederlanders op om medestander van de rechtszaak te worden. Mensen kunnen op www.meerdemocratie.nl hun namen als medestander toevoegen in een bijlage aan de dagvaarding”, zegt Niesco Dubbelboer.

**Voltallige oppositie kraakt juridische trucs
**Vanmiddag stemde de Tweede Kamer met een zeer krappe meerderheid voor afschaffing van het referendum. Dubbelboer: “De voltallige oppositie heeft grote kritiek op de juridische constructie die het kabinet toepast om een referendum over het referendum te voorkomen, zoals de truc van het met terugwerkende kracht in werking laten treden van de intrekkingswet. Zelfs de geharnaste referendumtegenstanders van de SGP steunden daarom een amendement van GroenLinks om de truc van de terugwerkende kracht uit de intrekkingswet te halen en zo een referendum over de afschaffing van het referendum mogelijk te maken.”

**Vorderingen tegen de staat
**Het kabinet plaatst zich boven de wet door een wet terzijde te willen schuiven die juist regelt dat dit niet zo maar kan. Daarmee ondermijnt het de rechtszekerheid uit politiek belang. De wet raadgevend referendum verbiedt de inwerkingtredingsbepaling met terugwerkende kracht.

“Onze dagvaarding bevat meerdere eisen die in een structuur zijn geplaatst van primaire, subsidiaire en meer subsidiaire vorderingen. Als de rechter de primaire eis afwijst komen we aan de subsidiaire toe en daarna de meer subsidiaire. We zullen erop aansturen in ieder geval een uitspraak van de rechter te krijgen voordat de minister de wet in werking wil laten treden, desnoods  vooruitlopend op de uitkomst van de bodemprocedure. Als de rechter één van  onze eisen toewijst, dan kan de intrekkingswet niet in werking treden en blijft het referendum bestaan”,  aldus Dubbelboer.

**Juristen achten zaak kansrijk
**Diverse staatsrechtjuristen achten deze nieuwe zaak van Meer Democratie kansrijk. Tijdens de hoorzitting over het raadgevend referendum in de Tweede Kamer  op 13 februari j.l. noemde  hoogleraar staatsrecht Wim Voermans de constructie van de intrekkingswet “illegaal” en stelde dat een rechtszaak hiertegen kansrijk is.

**Eerdere uitspraak van de rechter
**Op 2 februari j.l. deed de Afdeling bestuursrechtspraak van de  Raad van State uitspraak in een eerste procedure van Meer Democratie tegen de afschaffing van het referendum.  Deze instantie verklaarde zich toen niet bevoegd tot het doen van een uitspraak. “Dat hadden wij wel verwacht. Maar we moesten wel eerst  naar de Raad van State gaan omdat een rechtszaak bij de civiele rechter pas mogelijk is als vaststaat dat  er geen weg openstaat naar de bestuursrechter”, aldus Dubbelboer.

Meer Democratie wordt bijgestaan door de advocaten mr. Jan van der Grinten en mr. Jutta Wijmans van het Amsterdamse kantoor Kennedy Van der Laan.

Meer Democratie heeft vandaag de Eerste Kamer per brief geïnformeerd over de juridische consequenties van de dagvaarding van de Staat die Meer Democratie vandaag heeft uitgebracht. "Indien de rechter in de  bodemprocedure de vordering van Meer Democratie toewijst, dan staat  daarmee vast dat de intrekkingswet waarmee het referendum wordt afgeschaft nooit in werking is getreden. Dan kunnen burgers met  terugwerkende kracht alsnog referenda aanvragen over alle wetten en  verdragen die in de tussentijd zonder referendummogelijkheid zijn  aangenomen. Daarom roept Meer Democratie de Eerste Kamer op om de  stemming over de intrekkingswet uit te stellen", zegt Niesco Dubbelboer, woordvoerder van Meer Democratie. 

Morgenmiddag  stelt de Eerste Kamer de procedure vast voor de behandeling van de intrekkingswet waarmee het raadgevend referendum wordt afgeschaft zonder  de mogelijkheid daarover een referendum aan te vragen. Vandaag is de dagvaarding met een brief van de advocaten van Meer Democratie, mr. Jan  van der Grinten en mr. Jutta Wijmans van het Amsterdamse kantoor Kennedy  Van der Laan, bezorgd bij de Eerste Kamer.

Download de brief aan de Eerste Kamer.
Download de dagvaarding.

Drie vorderingen
"Onze dagvaarding  bevat meerdere eisen die in een structuur zijn geplaatst van primaire,  subsidiaire en meer subsidiaire vorderingen. Als de rechter de primaire  eis afwijst komen we aan de subsidiaire toe en daarna de meer  subsidiaire. We sturen erop aan in ieder geval een uitspraak van de  rechter te krijgen voordat de minister de intrekkingswet in werking wil  laten treden, desnoods vooruitlopend op de uitkomst van de  bodemprocedure. Als de rechter één van onze eisen toewijst, dan kan de  intrekkingswet niet in werking treden en blijft de mogelijkheid daarover  een referendum te houden bestaan", aldus woordvoerder Niesco  Dubbelboer.

Gecrowdfunde rechtszaak mede namens ruim 2.600 burgers
"De rechtszaak is  gefinancierd via crowdfunding onder de achterban van Meer Democratie. In korte tijd meldden ruim 2.600 burgers zich als medestander van de  rechtszaak. Hun namen hebben we toegevoegd in een bijlage aan de  dagvaarding",  aldus Niesco Dubbelboer. "Er waren ook mensen die doneerden maar niet hun naam als medestander aan de dagvaarding wilden  toevoegen, en andersom."

We kunnen dus nog altijd meer hoop putten uit de rechtszaak van Meer Democratie van gisteren, tegen Ollongren en de intrekking van het raadgevend referendum. De rechters vroegen of de minister de stemming over die wet even on hold kon zetten, in afwachting van de uitspraak. 'NEEN', was het antwoord van de landsadvocaat. Contempt of court, zou je dat kunnen noemen, want nu kan het zijn dat de rechter pas uitspraak doet ná de stemming in de Senaat en daarmee snijdt Ollongren de rechtsstaat de pas af. NIET ZO NETJES, in een Fatsoenlijke Democratie. De stichting Meer Democratie schat hun eigen kansen derhalve op 50/50. Hier hun verslag van The People vs Ollongren. Want die staatscommissie Remkes, met zijn fopvoorstellen, is alleen maar bezig om Ollongren een nieuw smoesje aan te reiken voor de intrekking van het referendum. Vergeet niet: Remkes is een vvd'er, en de vvd regeert, dus die commissie schrijft alleen wat de vvd-premier wil horen. Dit land is lek.

Vandaag heeft Meer Democratie een nieuwe en laatste rechtszaak aanhangig gemaakt vanwege de afschaffing van het referendum, dit maal voor de Raad van State. “Wij eisen een referendum over de afschaffing van het referendum. We staan in ons recht”, aldus woordvoerder Niesco Dubbelboer. “Deze keer kan de rechter niet meer duiken. We verwachten de uitspraak nog in de eerste helft van augustus.”

“Bij onze eerste twee rechtszaken doken de rechters. Ze verklaarden zichzelf onbevoegd en verwezen naar elkaar. We zijn van het kastje naar de muur gestuurd”, aldus Dubbelboer. “Deze keer is dat niet meer mogelijk. We krijgen hoe dan ook een inhoudelijke uitspraak over de vraag of de intrekkingswet geldig is of niet.”

De rechtsgrond
“Ons standpunt is steeds geweest dat de intrekkingswet, waarmee het referendum is afgeschaft, niet in werking kan treden omdat de wet dat verbiedt. Als dat juist is, zou minister Ollongren nu wettelijk gezien een referendum over de afschaffing van het referendum moeten toestaan. Dat weigert zij. De wet geeft ons het recht hiertegen in beroep te gaan bij de bestuursrechter, de Afdeling bestuursrechtsspraak van de Raad van State”, zegt Dubbelboer. 

De intrekkingswet werd eerder bekritiseerd door vele toonaangevende staatsrechtsgeleerden, waaronder prof. Roel Schutgens (“een draak van een wet”), dr. Geerten Boogaard (“alsof je inbreekt in je eigen huis”) en prof. Wim Voermans (“de intrekkingswet is illegaal”). Geen enkele wetenschapper van naam heeft de handelswijze van het kabinet verdedigd. 

Onafhankelijke rechter**
**“De Afdeling bestuursrechtsspraak zal nu moeten laten zien dat zij recht spreekt onafhankelijk van de Afdeling advisering van de Raad van State en van de politiek. Er is vaak kritiek op de dubbele rol van de Raad van State, als zowel adviseur van de regering als onafhankelijke rechter”, zegt Dubbelboer. “Wij hopen dat de Afdeling bestuursrechtspraak zich een eigen, onafhankelijk oordeel zal vormen.” 

Representatie en documentatie**
**Evenals de vorige rechtszaken is deze rechtszaak gefinancierd vanuit de achterban van Meer Democratie. Wij worden bijgestaan door de advocaten mr Jan van der Grinten en mr Jutta Wijmans van het Amsterdamse kantoor Kennedy Van der Laan. Download hier het vandaag ingestuurde beroepschrift (pdf).

DOEKOE DONEREN VOOR DURE BEFTOGA'S: HIERRR.

Daar heb je dus helemaal niks aan. Huize Donner stond vooraan om het raadgevend referendum af te zeiken & tot gevaarlijk burgergedrag te bestempelen, maar op het moment dat ze er een raadstatelijke uitspraak over moeten doen (dus zónder hun persoonlijke mening), houden ze hun klep en leggen ze het terug bij de Kamer. Wij weten wel waarom: omdat er een coalitiemeerderheid is die het raadgevend referendum stilletjes kan laten sterven, dus als Boze Ome Donner gewoon z'n laffe waffel houdt, verdwijnt die wet vanzelf. Niet geheel toevallig (zeg maar: helemaal niet toevallig) duikt de behandeling van die intrekkingswet voor de Wet raadgevend referendum ook ineens op in de Kamerplanning. In de week van 13 - 15 februari wordt een aan de burgers gegund democratisch recht weer uit ons democratische bestel geamputeerd. Dit land komt echt ernstig democratische donoren te kort nu D66 helemaal Dr. Doom is gegaan.

Ollongren dacht er met haar politieke meerderheid makkelijk doorheen te dédaindreinen, maar Baudet en Van Raak ontdekten juridische tekortkomingen in het Raad van State-advies en eisten aanvullende informatie. Coalitie wilde door met debat (en had meerderheid), maar toen Baudet dreigde met hoofdelijke stemming (= alle 150 terugkomen), bonden ze in. Debat geschorst, volgende week verder, nadat de RvS om toelichting is gevraagd, Het referendum is nog niet dood!

Niesco Dubbelboer stond als PvdA-Kamerlid mede aan de basis van de Wet raadgevend referendum. Nu strijdt hij met zijn Stichting Meer Democratie voor het behoud er van. Onderstaande mailde hij vandaag aan de D'66-fractie (linkjes en tussenkopjes door GS):

Met deze mail roep ik jullie op om de koninklijke weg te volgen bij de procedure om het referendum af te schaffen. Natuurlijk wil ik ook proberen jullie in dit late stadium te overtuigen om de wet raadgevend referendum in zijn geheel te laten voortbestaan, met hart en ziel zelfs, maar ik realiseer me dat de afschaffing van dit democratisch recht vastgebeiteld zit in het regeerakkoord. 

Maar wat ik onbegrijpelijk vind, is waarom de bevolking zich hierover niet mag uitspreken van D66? In de eerste plaats hebben jullie je in het coalitieakkoord hier niet op vastgelegd en zijn jullie dus vrij om hierover zelf - los van de coalitiepartners - een afweging te maken. In de tweede plaats is de juridische constructie die het Kabinet heeft bedacht rechtstatelijk zeer bedenkelijk (prof. Wim Voermans noemt het zelfs illegaal) en voedt het wantrouwen en cynisme in de politiek. 

Indien het Kabinet dit doorzet, zullen wij zeker naar de civiele rechter stappen om dit tegen te houden, met alle schadelijke gevolgen voor het wetgevingsproces an sich.

Noodrem om de wetgever te corrigeren
Ik begrijp werkelijk niet waarom het maatschappelijke debat hierover niet gevoerd mag worden van jullie en waarom burgers hierover geen advies over zou mogen geven in de context van een raadgevend referendum? Ik kan het niet treffender zeggen dan dat Alexander Pechtold deed: *"Het [referendum geeft] de bevolking een noodrem om de wetgever te corrigeren of tussentijds bij te sturen, als die bevolking het in groten getale oneens is met de volksvertegenwoordiging die bijvoorbeeld door compromissen en coalities is afgedreven van de kiezersuitspraak.” *Laat dat nou exact het geval zijn bij dit wetsvoorstel om het referendum af te schaffen!

Zoals prof. Tom van der Meer in de hoorzitting van eergisteren zei, blijkt uit verschillende onderzoeken dat de steun voor het referendum onverminderd hoog is, namelijk gemiddeld net boven de 70% (SCP 2017, NKO 2017). Alleen onder de groep hoogst opgeleiden (WO) is de steun gezakt tot onder de 50%, overduidelijk naar aanleiding van het Oekraine-referendum. Als je kijkt naar de verkiezingsprogramma's  van de partijen die pro raadgevend referendum waren, bezetten deze partijen 90 zetels in de Tweede Kamer. 

Schitteren door afwezigheid
Jullie programma is het allerduidelijkste van alle partijen: “Wanneer er voor het eerst gebruik gemaakt wordt van een nieuw instrument als het raadgevend referendum, dan omarmen we dat en leren we ervan. Wij staan niet als de andere partijen -die tijdens de campagne schitterden in afwezigheid- vooraan om te pleiten voor het afdanken van deze vernieuwing.”

Het verwijt dat D66 krijgt van ‘leeg leiderschap’ door tegenover de afschaffing werkelijk niets substantieels aan andere inspraakmogelijkheden te zetten, of met nieuwe wetgeving te komen waarin de bezwaren die er leven tegen de huidige wet (adviserend, drempel en internationale verdragen) te ondervangen, is zeer terecht. Het lijkt of D66 zich er bij neerlegt dat we in Nederland nu eenmaal in een bestuurdersdemocratie leven waarbij bevolking terecht op afstand staat. Maar laat de strijd tegen de bestuurdersdemocratie nu juist net de reden zijn geweest voor de oprichting van D66, namelijk om dat te veranderen, ‘op te blazen’ zelfs! 

Het stoort mij natuurlijk mateloos dat er met oneigenlijke argumenten en onwaarheden en daardoor met een gemakzuchtige, niet kritische houding beargumenteerd wordt waarom de wet raadgevend referendum afgeschaft zou moeten worden. Een van de grootse onwaarheden betreft het argument dat nu het bindende referendum het niet gehaald heeft in de tweede lezing, de wet raadgevend referendum ook niet meer hoeft 'want het was slechts een opstap naar het bindende referendum'.

Moeizame democratische vernieuwing
Van deze redenering gaan mijn haren recht overeind staan, vanwege de overduidelijke onjuistheid ervan. Ik hoor het Thom de Graaf in de Eerste Kamer nog samenvatten toen wij de wet aldaar verdedigden: “*D66 begrijpt dat de initiatiefnemers dit raadgevend referendum als losstaand instrument zien, niet gerelateerd aan het decisief referendum waarvoor nu een grondwetswijziging voorligt. Dat de initiatiefnemers voor twee ankers willen gaan liggen is begrijpelijk: als onverhoopt de grondwetswijziging niet tot stand komt, is er altijd nog het raadgevend referendum waarvoor een grondwettelijke regeling niet noodzakelijk is". *En zo is het van het begin af aan geweest. We weten toch hoe moeizaam democratische vernieuwing is? D66 is er voor opgericht!

Ik vind dat jullie je moeten aantrekken dat het cynisme en wantrouwen in de politiek verder gevoed wordt door het afschaffen van het referendum. Het is niet te begrijpen dat het juist D66 is, met de democratische vernieuwing in jullie DNA, dit nu met zoveel gemakzucht laat gebeuren. 

Ik ben zelf Kamerlid geweest en weet dat je soms tegen je zin moet meestemmen met voorstellen. Ik neem aan dat dit ten aanzien van het afschaffen van het referendum zo’n punt is. Maar wat ik niet snap is dat jullie los van het regeerakoord, niet gaan staan voor je volksvertegenwoordigende plicht om in ieder geval de bevolking zeggenschap te geven op het afschaffen ervan. 

Volg de koninklijke weg: geef de kiezer de kans
Ik roep jullie daarom op om de koninklijke weg te volgen en de kiezers in dit land in een vrij debat de kans te geven een zwaarwegende, adviserende uitspraak te doen over het afschaffen van dit zo belangrijke democratisch recht. 

Speciaal voor jullie hebben we "Tien redenen voor behoud van het referendum" geschreven. Lees deze hier: 

https://www.meerdemocratie.nl/10redenen

Democratie is macht en tegenmacht. Tegenmacht is altijd ongemakkelijk, maar als de mogelijkheden voor die tegenmacht worden beperkt, ondermijnt het uiteindelijk de democratie.

Niesco Dubbelboer
Meer Democratie

Sommige van zijn progressieve vrienden haten ons een beetje, zei Niesco, een van de geestelijk vaders van de referendumwet. Want dat Oekraïnereferendum, dat viel niet lekker. Dat is natuurlijk een van de redenen waarom het zo leuk was, en waarom het zo'n succes werd: omdat die progressieven er niet tegen kunnen als hun EU-pese Ideaal ter discussie wordt gesteld, en omdat GeenPeil eindelijk eens een stukkie tegengas tegen dat ideaal orkestreerde. Tuurlijk, het was ook best een rommelig referendum, met een heleboel chaos en jij-bakken en malle verwijten van Poetinvriendschap door politici van een bepaalde Pechtoldpartij die privévluchtjes naar Oligarchistan maakten om door handjes te schudden met lokale chocoprins Poroshenko het karretje van de voorstemmers nog verder in de poep te rijden. 

Maar: we hebben óók veel geleerd. 

We zijn inmiddels twee referenda verder en we beginnen met ons allen als land een beetje te snappen hoe het dan wel moet, zo'n keurig stukje burgerinspraak goed organiseren & netjes uitvoeren. Dus veranderen die pipo's van dezelfde Pechtoldpartij tijdens het spelen plotseling de regels. Erger nog, ze schaffen het hele spel zelfs af. Ja, dan is alles vergeten & vergeven van dat Oekraïnereferendum, dan draaien de tafels, herschikken de pionnen op het bord en worden de kaarten opnieuw geschud. Niks game over. Met zijn Stichting Meer Democratie steunt Niesco nu de Hart voor Democratie-campagne voor een donorreferendum (en wij helpen hen ook regelmatig een handje), en met deze fijne vent is het, samen met Alptekin Akdogan, ook nog eens uitstekend ouwehoeren over democratie, referenda en de strijd tegen wat hij 'de demofobe bestuurdersdemocratie' noemt en wat wij gewoon Het Partijkartel noemen. Of de Arrogante Elite, maar dat mogen we dan eigenlijk weer niet zeggen van Ome Niesco. Nuance, mensen. Nuance. Maar wel met grote slagen. “Een referendum moet je leren winnen.”

Kafka Orwellogren maakt de verkiezingen onveilig met verouderde en lekkende stemsoftware. De jonkvrouw die wel altijd achter iedere boom een boosaardige Rus ziet, trekt zich geen reedt aan van de risico's van die troep. Tijd dus, om als burgers zelf maar weer in actie te komen voor een eerlijke democratie want van '66 moeten we dat niet meer hebben. Uit 2014 weten we dat er ook bij goedwillende stembureau-vrijwilligers wel eens wat mis gaat bij het tellen, en ook diverse anekdotes over PVV-stemmen die "per ongeluk" op de verkeerde stapel komen, zijn ons bekend. En niet alleen bij ons: zie de site van platform Eerlijke Verkiezingen voor diverse voorbeelden uit de media. Daarom doen ook zij de oproep om je aan te melden bij je gemeente stemmen te tellen woensdag. Ook Stichting Meer Democratie sluit zich er bij aan, en in Amsterdam doet Forum voor Democratie dezelfde oproep. (In een stad waar veel van hun posters beklad of vernield worden, zou het ons inderdaad niet verbazen als er stemmen op FvD "kwijt raken" omdat er nou eenmaal stembureauvrijwilligers zijn die beter weten wat iemand zou moeten stemmen, dan de kiezer zelf. Vooral als landelijke leiders Baudet als Halve Rus blijven afschilderen, zoals Asscher doet.)

Stemmen tellen. HOE DAN?
Elke kiesgerechtigde burger kan zich bij een stembureau melden om aanwezig te zijn bij het stemmen tellen (vertrouw ons niet op onze roze ogen, bekijk hier een oud filmpje van Voorheen Ome Roon die dat op camera beaamt). Als de stemmen geteld zijn, is de voorzitter van het kieslokaal volgens Artikel N9, punt 1 van de Kieswet (link) VERPLICHT om de uitslag van dat kieslokaal hardop voor te lezen aan de aanwezige kiezers. Tijdens het tellen, kun je observeren of het correct gebeurt. Let wel: in stilte en beschaving, want het is hier op papier nog altijd een keurige democratie natuurlijk.

Verkiezingen waarnemen. WAAR DAN?
Je gewoon kan naar je eigen stemlokaal gaan om te observeren, maar je kan ook via meld.eerlijkeverkiezingen.nl aanmelden om een nog niet 'gedekt' bureau toegewezen te krijgen. Met het doorgeven van de uitslag in jouw bureau, of met eventuele ongeregeldheden bij de tellingen, help je de landelijke controle op het eerlijke verloop van de verkiezingen. Zorg wel dat je vóór 21u binnen bent, want na het sluiten van het stembureau kom je er niet meer in. En nogmaals: gedraag je. Je bent immers geen politicus.

Kamerlid Sneller D66 lanceert vandaag een voorstel om burgers de mogelijkheid te geven wijzigingen voor te stellen op wetsvoorstellen die aanhangig zijn. Het wordt verkocht als het redelijke alternatief op een referendum waar je alleen maar ‘ja’ of ‘nee’ op zou kunnen zeggen. Een extra inspraakmogelijkheid, zoals de D66 woordvoerder in Trouw te kennen geeft. Om een dergelijk burgeramendement in te kunnen dienen moeten er 70.000 steunbetuigingen zijn, die digitaal kunnen worden verzameld. De indiener mag dan ook het woord voeren over zijn of haar amendement in de Tweede Kamer.

Doekje voor het bloeden, fopspeen en sigaar uit eigen doos tegelijkertijd. Ten eerste staat de Grondwet niet toe dat een ander dan de (leden van de) Tweede Kamer of de regering wijzigingen – amendementen – op wetsvoorstellen tijdens de Kamerbehandeling indienen. Als je dat wilt, moet je de Grondwet herzien – een lange, lastige procedure. Ten tweede, als dat niet je plan is, dan is er met dit voorstel niets nieuws onder de zon: een brief schrijven aan de Kamer kan altijd – we hebben het recht van petitie zegt artikel 5 van diezelfde Grondwet – en daar wordt ook veel gebruik van gemaakt. In onze polder weten lobbyorganisaties en belangengroeperingen van oudsher heel goed hun weg naar Tweede Kamerfracties te vinden. En nogal eens doen ze bij hun inbreng hele concrete voorstellen om wetsvoorstellen aan te passen – met amendement en al. En dan heb ik het nog niet eens over de inmiddels goed ontwikkelde praktijk van internetconsultatie van wetsvoorstellen, waarbij wetsvoorstellen voor de Kamerbehandeling al worden gepubliceerd en burgers, bedrijven en organisaties los mogen op die voorstellen.

Betaalmuur van 70.000 handtekeningen
Het enige wat het D66-sigaar-uit-eigen-doos-voorstel hier doet is maar liefst een drempel van 70.000 handtekeningen opwerpen. Wat je voorheen allang mocht – brieven schrijven, inbreng hebben – wordt bemoeilijkt met een betaalmuur van 70.000 handtekeningen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

D66-er Sneller schermt met de 40.000 handtekeningen die ook nodig zijn voor het burgerinitiatief. Daarmee kan je als groep van burgers iets op de Kameragenda plaatsen. De parallel die Sneller trekt tussen zijn voorstel en het burgerinitiatief klopt echter niet. Bij dat burgerinitiatief gaat het niet om een grondwettelijk recht maar om een eigen bevoegdheid van de Tweede Kamer (die gaat zelf in het eigen reglement over de eigen agenda). Ten tweede: waarom dan ineens 30.000 handtekeningen meer. Met dat burgerinitiatief kon je allang om een wijziging van een wetsvoorstel vragen. Waarom wil Sneller dat nu ineens zoveel moeilijker maken. Ik snap er niks van.

En oh ja, natuurlijk, zo voegt Sneller aan het einde van het interview nog toe, natuurlijk is D66 eigenlijk voor een bindend correctief referendum. Tja, geloof je het zelf, joh?

**Wim Voermans

Bron: met toestemming overgenomen van zijn eigen blog
Na de breek: de reactie van de vrienden van Meer Democratie.

De Hofstad is gered. Terwijl het partijkartel achter gesloten deuren op zoek is naar een opvolger van de door een vuurtje weggeblazen Pauline Krikke, stelt De Burgemeester Van Het Volk Richard de Mos zich in het openbaar, zoals het hoort, kandidaat. Niks geen schimmige achterkamertjes, maar met open vizier zoals we van Ries gewend zijn. En ach, dat corruptiegedoe, dat was allemaal KARAKTERMOORD *"om mij en mijn partij 'kalt te stellen'. 5 Maanden geleden ben ik van mijn bed gelicht, en heb sindsdien niets meer gehoord. Volgens mij ben ik onschuldig tot het tegendeel bewezen is." * Volgens ons ook Ries. Kom maar op met dat referendum!

Dan schakelen we nu over naar de Eerste Kamer, die trouwens kapot moet, waar ze al de hele dag (inclusief extreem cringe maiden speeches) aan het vergaderen zijn, en wel over het referendum. Nu denkt u misschien: de Eerste Kamer heeft het referendum toch de nek omgedraaid? Nou dat is ook zo. Maar een idee vermoorden, dat gaat zomaar niet. Renske Leijten blies het referendum nieuw leven in, haalde in de eerste ronde een meerderheid in de Tweede Kamer en nu staan Lilian Marijnissen en Nicole Temmink in de Senaat (SP, déjà vu) om het voorstel een stapje verder te laten zetten in de Lange Mars door de Nederlandse Grondwetswijzingsprocedure. En het leuke is, dat lijkt nog te lukken ook. In de Eerste Kamer is er opeens tweederde meerderheid en als dat na 22 november ook in de Tweede Kamer lukt, dan ZIJN WE HELEMAAL TERUG. Hup hup referendum! LIVESTREAM. Stemming (eerste lezing, simpele meerderheid nodig) is volgende week.

Nee, nee, driewerf nee dat is geen optie, en daarom is er een petitie van Meer Democratie, de stichting van één van de oervaders van de referendumwet.  Nee, niet meewarig zuchten danwel schreeuwen om fakkels & hooivorken. Van zuchten ga je pedant uit je straatje stinken, en de tijd voor fakkels & hooivorken komt weliswaar ras dichterbij maar zo ver is het echt nog niet. Luister ff. Een petitie is op dit moment nog steeds een goed idee. Trutje Trollongren blaast namelijk nogal hoog van haar ivoren toren over hoe er geen referendum over de intrekking van het raadgevend referendum gehouden kan worden, maar zij gaat daar helemaal niet over. Althans niet in d'r eentje & niet zomaar. Er zijn wetten en regels en staatsraden die daar op zien, niet de surrogaatguusje van dienst op Binnenlandse Demofobische Zaken. Zie voor meer achtergrond bijvoorbeeld deze oud-BiZa (!) ambtenaar. Met de petitie kan druk worden gezet, en het zorgt er ook voor dat er alvast boeren, burgers & buitenlui gemobiliseerd worden om hun demos te verdedigen tegen DDR66, mocht er toch een #RefRef komen straks. Dus: niet zuchten, ook niet wanhopen, hou de hooivorken nog even in het vet, en teken voor de goede strijd. KICK OUT KAJSA OLLONGRON! #KOKO