Een les van Wilders voor Van der Plas

“BBB doet er alles aan om het extraparlementair te laten zijn”, zei Caroline van der Plas maandag na het rumoer over het nachtelijk begrotingsoverleg, de emotionele uitbarstingen van Pieter Omtzigt en de verhouding van de coalitiepartijen tot het kabinet. Ze stelde voor om met PVV, VVD en NSC eens om de tafel te gaan zitten om te bespreken wat dat woord extraparlementair eigenlijk inhoudt. Misschien moet ze voor dat doel een zaaltje afhuren en een gespreksleider in de arm nemen. SER-voorzitter Kim Putters zou bijvoorbeeld een hele goeie zijn voor zoiets [hier het ironieteken].

Van der Plas’ extraparlementaire kant [ook hier een ironieteken] kwam woensdag naar buiten tijdens een stikstofdebat. Ze ontstak in woede toen in haar perceptie een deel van de Kamercommissie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit BBB-minister Femke Wiersma uitlachte. Die uitbarsting was gericht op de smalende geluiden van de vertegenwoordigers van CDA en D66 maar het zal Van der Plas niet ontgaan zijn dat ook coalitiegenoten Thom van Campen (VVD) en Harm Holman (NSC) vooralsnog weinig vertrouwen hebben in de aanpak van Wiersma die tot nu toe vooral bestaat uit het weggooien van oude plannen en 24 miljard euro minder voor de boeren. Een en ander leidde overigens tot een kostelijke hysterische reactie van CDA’er Derk Boswijk, commissievoorzitter Dion Graus probeerde de gemoederen met een stok en gevulde koeken te bedaren.

Wie zich wél als een extraparlementaire vis in het dualistische water lijkt te voelen, is Geert Wilders. Kreeg de PVV-leider begin deze week nog smalende reacties toen hij Dick Schoof aanspoorde om Oekraïne ook eens aan te spreken op de corruptie in het land en wat dies meer zij (Bassiehofs nieuwjaarswens hier), dit weekeinde deed hij het dan maar zelf. Volodymyr Zelensky sprak aan het Comomeer op een jaarlijkse economische conferentie waar Wilders de afgelopen jaren regelmatig te gast is, de rest is geschiedenis. 

Wilders snapt het in Cernobbio beter dan Schoof in Kiev: als je in Nederland draagvlak wilt voor steun aan Oekraïne moet je ook kritisch op het land durven zijn. Een en ander oogt ook heel anders dan bijvoorbeeld Kiev's juichaapje Ruben Brekelmans, nietwaar.   

Maar Wilders’ optreden is ook een les voor Van der Plas: extraparlementair zijn moet je niet over lullen, je moet het doen. Boos worden omdat iemand onaardig tegen je minister is, past slecht in dat plaatje. Of zoals Graus woensdag zegt: “If you can’t stand the heat, stay out of the kitchen.”

Alleen bij Freek de Jonge regende het de hele tijd

Dat was een uitstekende zomer voor het kabinet*. Halverwege augustus hield het de adem in terwijl de linkse oppositie hoopte op donkere wolken maar de CPB-raming viel allerzins mee: economische groei met positieve effecten zoals een stijgende koopkracht ligt in het verschiet. Grote extra bezuinigingen blijven dus uit en dat gaf weer vaart aan de begrotingsonderhandelingen voor 2025 die afgelopen week in de nachtelijk uren werden beklonken (en waar zelfs geld kon worden vrijgemaakt voor wensen van de oppositie). Ook werd een potentiële constitutionele crisis bedwongen én bewees de asielindustrie Marjolein Faber een goede dienst. Wat prikkelt daar nu zo prettig de neus? Jawel, de wilde frisheid van hoop, lef en trots.

Zo was de op Radio 1 jammerende prins Constantijn de laatste druppel voor Dick Schoof. Na het eerste wekelijkse overleg van de minister-president met de moedige vorst maakte prinses Laurentien de pleiterik. Schoof-Oranjes: 1-0. Ook de kwestie van de 11-jarige Armeense Mikael die Frans Timmermans cum suis als stok wilden gebruiken om asielminister Marjolein Faber mee te slaan, werd in het voordeel van de PVV-VVD-NSC-BBB-constellatie beslecht: opeens dook de vader van het kereltje op zodat de zoveelste procedure in dit dossier op de na 14 jaar procederen indrukwekkende stapel gelegd kon worden. Hét bewijs dat het asielsysteem verziekt is en louter gericht lijkt op het vullen van de zakken van de asieladvocatuur. Over migratie gesproken. Na de aanslag in Solingen komt de roodgroenblauwe Bundesregierung met een verscherpt asiel- en veiligheidsbeleid. Als de oosterburen dat van het voor sommigen heilige Brussel mogen, dan Nederland ook nicht währ?

Ambtenaren waarschuwden al

Het is knap dat Holland Casino erin slaagt rode cijfers te draaien omdat de bank in én uit principe nooit verliest. In de basiscursus Hoe run ik een casino u eind jaren negentig vriendelijk aangeboden door PBS en Frank ‘Lefty’ Rosenthal (waar Robert De Niro’s Sam Rothstein uit Casino op gebaseerd is) stelt de in 2008 overleden professioneel gokker dat de uitbater van één pokertafel al onbeperkt geld kan verdienen en de speler altijd verliest (zelfs als die wint): “The general public doesn't understand the strength of gambling, gaming, whether it be a poker table, a slot machine, black jack or craps. It just has such enormous potential, the number is sky high.” Enter Petra ‘Geen bijnaam’ de Ruiter. De Holland Casino-directrice waarschuwt deze week dat het niet goed gaat en dreigt met ‘agressieve campagnes’ om het tij te keren.

Maar eerst: wat levert Holland Casino aan kansspelbelasting op? In 2023 werd volgens het jaarverslag 224,7 miljoen euro gokheffing betaald. Daarnaast maakte het bedrijf 53,8 miljoen euro over van de belastingschuld opgelopen dankzij coronamaatregelen (waardoor er nu nog 194,8 miljoen euro openstaat). Dividend is al jaren niet meer aan de staat, die de eigenaar is, uitgekeerd.

Die kansspelbelasting leverde de staat vorig jaar in totaal een klein miljard euro op, in het Hoofdlijnenakkoord staat dat het nieuwe kabinet de Rien ne va plus-tax gaat verhogen van 30,5 procent naar 37,8 procent. Die ingreep zou de schatkist jaarlijks een extra 202 miljoen euro moeten opleveren.

En zo veegt Henri Bontenbal zijn CDA-straatje schoon

Allereerst een – helaas noodzakelijke – disclaimer. Rusland is Oekraïne binnengevallen. Dat is onacceptabel, Vladimir Poetin moet daar als de bliksem opsodemieteren. Het vrije Westen steunt Oekraïne daarom terecht, zowel financieel als met militair materieel, in het verdrijven van de bezetter. Het alternatief zijn vredesbesprekingen, er is maar één land in de wereld dat bepaalt wanneer dat kan en dat is Oekraïne. Moskou is de bad guy, niet Kiev. Dit voorbehoud is nodig omdat in sommige kringen commentaar op Oekraïne en het bewind van president Volodymyr Zelensky gezien wordt als steun aan Vladimir Poetin en dan heeft Bassie het weer gedaan. Terwijl kritiek op Oekraïne helemaal niet betekent dat je pro-Kremlin bent. Wat ons brengt op Nord Streamgate.

De primeurs van Nieuwsuur eerder en nu The Wall Street Journal wijzen onderbouwd in de richting van Oekraïne. Zelensky zou zelf toestemming hebben gegeven voor de aanslag maar deze later hebben ingetrokken. Zijn legerleider Valeri Zaloezjny zette de sabotageactie desondanks door. De generaal is nu overigens ambassadeur in Londen waardoor hij beschikt over diplomatieke onschendbaarheid (Jules Deelder: “Toeval? Ja, onze hond, díe had vroeger last van toevallen.”). Oekraïne blijft betrokkenheid ontkennen, Duitsland zet het onderzoek voort en het is wachten op de volgende onvermijdelijke onthulling.

Prinsessengedrag

Na de kerkelijke inzegening van haar huwelijk op zaterdag 19 mei 2001 stapte prinses Laurentien na het verlaten van de Grote Kerk in Den Haag als eerste in de gereedstaande koets. Voor het oog van de natie (minuut 3:20 via Frank Buis vzmh) sloeg de bruid de handen ineen en hield ze naast haar hoofd. Er kon geen twijfel meer over bestaan: Petra Brinkhorst was nu Hare Koninklijke Hoogheid Laurentien, Prinses der Nederlanden. Het was het overwinningsgebaar van een burgermeisje dat hoopte ooit koningin te worden, concludeerde prinses Margarita later in een interview.

Het is dan ook niet verbazingwekkend dat De T. op gezag van kabinetsbronnen weet te melden dat Laurentien zich tegenwoordig door de telefoon identificeert middels een luid en duidelijk ‘MET DE PRINSES!' wat zelfs bij Oranjegezinden tot opgetrokken wenkbrauwen leidt. Dergelijk gedrag was nog wel geinig met prins Bernhard – kostelijk voorbeeld uit 2004; de prins is woedend op zijn motorescorte en ontbiedt het zooitje op Soestdijk – maar van andere tijden.

Plus: Er is iets raars aan de petitie voor het jochie

Terecht schreef Femke Halsema vrijdag: "Als burgemeester heb ik een zorgplicht voor mijn inwoners en ik zou geen knip voor mijn neus waard zijn als ik geen aandacht vraag voor de tragische omstandigheden van deze jonge Amsterdammer." Het is inderdaad een triest verhaal dat er toe heeft geleid dat de 11-jarige Mikael en zijn moeder Gohar, deo volente, binnenkort naar Armenië worden uitgezet. Het ventje werd in Nederland geboren, enkele jaren nádat zijn moeder in 2010 na haar afgewezen asielaanvraag weigerde het land te verlaten. Armeense asielzoekers staan bekend om hun sluwheid: ze laten zich nauwelijks uitzetten, concludeerde de NOS tijdens de Howick en Lili-affaire. Het Armeense duo bewees destijds dat drammen werkt.

Momentum!

Toen het die zomer duidelijk werd dat de CDA-top tijdens de onderhandelingen over Rutte I niet afkerig was van een gedoogconstructie met de PVV kwamen bezorgde leden op donderdag 12 augustus 2010 met een manifest: partijleider Maxime Verhagen moest uit de onderhandelingen stappen. Leden werden opgeroepen de verklaring te ondertekenen; een week later boden de initiatiefnemers de handtekeningen aan partijvoorzitter Henk Bleker aan. Slechts 1000 CDA’ers bleken te hebben getekend. Een gekscherende tegenpetitie vóór samenwerking genaamd Wij staan achter het CDA haalde net zoveel handtekeningen op. De tegenstanders zeiden er op een congres op terug te zullen komen. Dat werd die epische Poolse landdag in de Rijnhal in Arnhem waar uiteindelijk een ruime meerderheid vóór de samenwerking stemde.

Dat waren andere tijden, terug naar de onze. Stukje in de courant zaterdagavond: de petitie van bezorgde VVD’ers tegen samenwerking met de PVV is ‘meer dan duizend keer’ ondertekend. Waar ontevreden CDA’ers 14 jaar eerder in een week tijd 1000 handtekeningen ophaalden, doet de liberale evenknie er drie weken over.

In een andere juichende DPG-krant zegt oud-VVD Kamerlid Pim van Strien tevreden te zijn met zijn initiatief: “We hebben nu momentum, en dat moeten we wel houden. Als leden houden wij onze eigen regie en tempo.”

Deze ochtend om 10.00 uur is de petitie dankzij de gratis reclame in de Vlaams-Nederlandse kranten inmiddels 1344 keer getekend. Maar dat zijn lang niet allemaal VVD’ers. Want ondertekenaars moeten – en dat is best eerlijk van Van Strien cum suis – aangeven of ze (oud) VVD-lid zijn. En dan blijkt het om slechts 834 VVD’ers te gaan waarvan een deel dus niet meer lid is.

Da’s 3,7 procent van de ruim 22.000 leden die de VVD rijk is.

Met je momentum.

Wellicht omdat hij zo’n hekel aan Geert Wilders heeft

Heel goed dat minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) onmiddellijk zijn Jordaanse collega Ayman Safadi even belde nadat die van woede uit z’n keffiyeh was geknapt over de opmerkingen van PVV-leider Geert Wilders. De woestijnmonarchie kent bepaaldelijk geen democratische traditie. Volgens de meest recente Democracy Index van The Economist staat het land op plek 122 wegens autoritair regime met bedroevende scores qua verkiezingen, burgerlijke vrijheden en eigenlijk alles wat het democratische vrije westen zo superieur maakt. Ter vergelijking: Nederland neemt de negende plaats op de lijst in, zelfs Pakistan, Rwanda en Kirgizië zijn democratischer dan het Hasjemitische Koninkrijk Jordanië.

Men kan ook niet van Amman verwachten dat ze de huidige Nederlandse extraparlementaire constructie tot in de details doorgrondt. Logisch, het land wordt bestuurd door een verlichte maar autoritaire koning en zijn deels door hemzelf aangewezen nepparlement. Overigens hebben de Jordaniërs wel degelijk ervaring met Wilders: 14 jaar geleden zei hij exact hetzelfde over Jordanië als het eigenlijke Palestina en ook toen werden ze boos.

Femke Halsema heeft de oplossing

Het Openbaar Ministerie (OM) gaat minister van Volkshuisvesting en viceminister-president Mona Keijzer niet vervolgen omdat ze heeft gezegd: “Jodenhaat is bijna onderdeel van de islamitische cultuur.” De magistraten seponeerden vrijdag de aangiftes van groepsbelediging tegen de BBB’ster. Dat klinkt leuk en aardig maar is het niet. Want het OM smeert Keijzer ondertussen wel mooi een strafblad aan, ontdekte EW. Volgens het OM heeft Keijzer ‘onvoldoende verantwoordelijkheid genomen om te voorkomen dat haar uitingen die zij in de talkshow Sophie & Jeroen heeft gedaan zouden aanzetten tot onverdraagzaamheid’. Wat Keijzer rest is een artikel 12-procedure beginnen of een klacht indienen, de vraag is of ze dat gaat doen. Een en ander leidt alleen maar af van bouwen, bouwen, bouwen, nietwaar. Een overweging die het toch al zo sluwe OM ongetwijfeld van tevoren heeft ingeschat.

Mijn Leidse makker Bart Collard heeft al eerder betoogd dat de aantijgingen aan het adres van Keijzer belachelijk zijn en dat de oorzaak van de ophef in het onfatsoen van Sophie Hilbrand en Arnon Grunberg gezocht moet worden. Bovendien heeft Keijzer gelijk, moeten ze zelfs bij NRC schoorvoetend toegeven.

Het OM is ondertussen dubbelhartig door in zijn perscommuniqué te zeggen dat Keijzer haar uitingen deed in de hoedanigheid van volksvertegenwoordiger (“Zij moet in dat kader voldoende ruimte krijgen om deze plannen uit te leggen, zonder de strafrechtelijke gevolgen te vrezen”) MAAR dat ‘de uitingen in beginsel strafbaar zijn’. Bij het starten van een strafrechtelijke procedure voor een uitingsdelict moet volgens het OM altijd rekening worden gehouden met de kans op een zogenoemd chilling effect: het sanctioneren van een uiting kan anderen ervan weerhouden om hun mening te uiten. “Dat geldt bij uitstek voor politici.” De inmiddels bewindsvrouwe dan alsnog strafbaar noemen en een strafblad aansmeren getuigt van een ongekende schijnheilige tweeslachtigheid.

Lachen met Roborob in Lahlahland

Debatteren over hoofddoeken is een sleetse herhaling van zetten (net zoals krijsen als een viswijf over Zwarte Piet, looking at you Laurens Dassen). Alle argumenten zijn al eens gewisseld en hoe de verhoudingen in de Tweede Kamer liggen weet een kind (wie echter uit een ei komt, wende zich voor een sessie inhoudelijke standpuntbepaling tot de Grote Drie Mosterd, Gül en Halsema of de zuiderbuurvrouwen Kanko & Safai). Daarom was het zo knap dat D66-leider Rob Jetten tijdens het debat over de regeringsverklaring niet één maar tweemaal een nieuwe draai aan de vermolmde discussie wist te geven. Dat hij daar twee vrouwelijke PvdAGroenLinks-politici voor gebruikte, maakte het alleen maar bewonderenswaardiger. Frans Timmermans had het nakijken.

Aanleiding voor een en ander waren verschillende uitspraken en tweets van Marjolein Faber en Fleur Agema. Faber had gezegd dat ze weinig met hoofddoeken heeft en nog iets geretweet (!) over Esmah Lahlah, Agema had tijdens haar hoorzitting al Femke Halsema geciteerd over hoofddoeken en bij die gelegenheid ook gezegd dat ze niets tegen hoofddoekjes in de zorg heeft. Het had allemaal weinig om het lijf wat de exercitie van Jetten alleen maar bewonderenswaardiger maakt.   

De heilige hoofddoek (eerder een soort muts, zelf noemt ze het een hijab) van Lahlah bleek donderdag niet bestand tegen de begerige blikken van de D66’er. Zelf beschikt hij niet meer over tot sluiergemaakten. Jetten had kort na zijn aantreden met de enige van de D66-fractie korte metten gemaakt. Fonda Sahla – zus van de veroordeelde Hofstadgroepterroriste Soumaya – was niet het scherpste mes in de besteklade en daarom samen met Glittertje op een onverkiesbare plaats gezet.  

Bij gebrek aan moslima’s in eigen fractie wierp hij dus Lahlah als een stuk rood halalvlees met mutsje de politieke arena in. Dat werd een kostelijk spektakel; de blik in de ogen van Lahlah gelijk een konijn in de koplampen als ze doorheeft waar Jetten mee bezig is onbetaalbaar. Dat hij later die dag Dick Schoof ook nog tot een schorsing wist te dwingen over De Tweet van Agema (wat was ze denkende, waarom niet ff laten versturen door iemand uit je 37-koppige fractie?) was historisch. De facto de eerste kabinetscrisis voor Schoof en dat nota bene tijdens zijn regeringsverklaring. 

Daarmee had Jetten – met 16 zetels minder - Frans Timmermans effectief op een zijspoor gezet. Niemand had het meer over de moties van wantrouwen van de getormenteerde PvdAGroenLinks-leider (waar hij zo later bleek niets eens de volledige oppositie achter wist te krijgen, ook waren er bij de hoofdelijke stemming geen NSC-dissidenten te bespeuren). Sterker: Jetten had goede sier weten te maken door Lahlah en La Halsema te instrumentaliseren voor eigen gewin. Het was fascinerend, smullen en van een ongekende maar onweerstaanbare wreedheid.

Wellicht is dat de reden dat zijn interventie nergens op de D66-socials is terug te vinden, bij PvdAGroenLinks hebben ze hem er ook maar afgeknipt. Jammer hoor.