TERUGKIJKEN. Zo loog Defensie de Kamer voor over burgerdoden bij bombardement Hawija
Kamer juist informeren, best belangrijk in een rechtsstaat
U bent het misschien alweer vergeten (dat overkwam meer mensen), maar een Nederlands bombardement in Irak heeft in 2015 70 burgerdoden veroorzaakt. Wie dat in ieder geval niet zijn vergeten, zijn nabestaanden van die doden. Die hebben een rechtszaak tegen de Nederlandse staat aangespannen, en vandaag heeft de rechter bepaald dat het ministerie van Defensie meer informatie moet leveren over wat van tevoren bekend was over de risico's van dat bombardement. In die uitspraak (hierrr) staat een nogal opvallende zin.
"Verder is tijdens de mondelinge behandeling duidelijk geworden dat voorafgaand aan het bombardement op de VBIED-faciliteit in Hawija, anders dan op grond van het namens Defensie tijdens de technische briefing van de vaste Kamercommissie voor Defensie op 13 mei 2020 verklaarde zou kunnen worden opgemaakt, geen secundaire explosie-modellen over het doel zijn “heengelegd”."
Nu denkt u misschien: wat doen die secundaire explosie-modellen ertoe, maar dat is dus de kern van de hele Hawija-kwestie. Door die secundaire explosies (de munitie die in de fabriek lag, ontplofte, dat heb je met munitiefabrieken) vielen er zoveel doden. En over die secundaire explosies heeft Defensie altijd gezegd: die hebben we keurig meegewogen voordat we aan het bombardement begonnen. Maar later bleek Defensie wel degelijk door de Amerikanen te zijn gewaarschuwd.
En toen dat bleek, toen vond er dus een technische briefing plaats, alhier op GeenStijl tot 'Technische lieging' gebombardeerd. Nou, die briefing hebben wij net even teruggekeken. En nu snappen wij wel waarom uit het verklaarde 'zou kunnen worden opgemaakt' dat er door Defensie wel secundaire explosie-modellen over het doel zijn gelegd. Dat zegt kolonel Peter 'Wobble' Tankink (een totale kampioen die als enige Nederlandse F-16 piloot ooit een MiG-29 uit de lucht schoot, maar tijdens de briefing toch behoorlijk vaak loopt te hakkelen en te slikken) namelijk zelf. "Die effecten, die grotere effecten, zijn vanuit de planning ook met aanwezigheid van de red card holder, zijn ook bij Hawija over het gebouw heen gelegd". En later zegt Tankink het nog eens. En nog eens. En de huidige Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim zat ernaast, en zag dat het goed was.