Geenstijl

GeenStijl gaat weer Stemmentellen. Meld je hier aan, al honderden mensen gingen je voor en meer mensen = meer data = betere exitpoll. Maar wat is nou precies de bedoeling? GeenStijl How To Stemmentellen FAQ!

Donderdag 23 mei zijn de verkiezingen voor het Europarlement. Maar helaas: ditmaal geen Dionne Stax die staafjes op een scherm verhaspelt, want de NOS heeft geen uitslagenavond. Sterker nog: helemaal niemand heeft een uitslagenavond. Omdat we van Brussel op 23 mei niet mogen weten wat Nederland op 23 mei gestemd heeft. Dat horen we pas op zijn vroegst op zondag 26 mei na 23:00 uur.

Dat betekent dat de uitslagen vier dagen geheim gehouden worden, in de handen van een (veel te klein) groepje mensen. Dat vinden wij van de GeenStijl principieel ondemocratisch: in Nederland horen we op de verkiezingsdag wat Nederland gestemd heeft. Als je die informatie verzwijgt, breek je deze democratische spelregel en wie aan de spelregels rommelt, morrelt aan het vertrouwen in de democratie. 

Gelukkig is er een geitenpaadje: Kiezers kunnen de uitslag van hun stembureau zelf opvragen nadat de telling is afgerond. "De Kieswet is duidelijk. De uitslag moet openbaar worden voorgelezen, en daar mag eenieder bij aanwezig zijn". Daarom roept GeenStijl heel democratie-minnend Nederland op Stemmenteller te worden. Om je eigen stem, je eigen stembureau en onze democratische spelregels te bewaken . Net als in 2014, toen we dat met bijna 1300 stemmentellers tot een mooi democratisch succes wisten te maken.

We hebben inmiddels honderden aanmeldingen, en krijgen uiteraard ook veel vragen. Voor iedereen die zich al heeft opgegeven, maar ook voor iedereen die het overweegt, of iedereen die nog overtuigd wil worden, hebben we een FAQ opgesteld. Lees je in. En geef je op via het aanmeldformulier voor Stijlloze Stemmentellers! Nog steeds iets onduidelijk? Mail ons!

1a. Leuk stuntje, GeenStijl
Bedankt. Maar het is géén stunt. We hebben deze actie serieus opgepakt en we proberen hem zo oprecht mogelijk in te vullen. We schakelen hulptroepen in, gebruiken wetenschap & statistiek, laden oude uitslagdata in, we hebben onze eigen Statistieskens en we krijgen hulp van onder andere electoraal geograaf Josse de Voogd.

1b. HEEL GOED! IK BEN OOK TEGEN DE EU!!1!
Fijn zo. Vergeet niet rustig te blijven ademen. Maar deze waarnemingsactie is géén actie voor of tegen de Europese Unie, en ook niet vóór euroscepsis of tégen eurofielen. Het is ons maar om 1 ding te doen: eerlijke, open en transparante verkiezingen, waarbij we - zoals bij alle verkiezingen die in het Koninkrijk der Nederlanden gehouden worden - op de dag van de verkiezingen zelf kunnen beschikken over een voorlopige uitslag, en niet pas op een moment dat het Brussel goed uitkomt. Hun Unie, prima. Maar het is nog steeds ons land, met onze verkiezingen. En daar blijf je met je rotpoten vanaf. Stemmentellers bewaken de spelregels.

2. Zo erg is dat toch niet, een paar dagen wachten op de uitslag?
Jawel, dat is wél zo erg, want in die vier dagen zijn er mensen in kartelkelders en die al wél inzage hebben in de uitslagen, en dat werkt de kans op verkiezingsfraude of andere onrechtmatigheden in de hand. Er kan gesjoemeld worden met uitslagen en met opkomstcijfers, of gesleuteld worden aan ongewenste uitkomsten. Bij de verkiezingen van 2004 probeerde de Europese Commissie ook al om het bekend maken van de uitslagen op verkiezingsdag te verbieden, en toen was het officiële Nederlandse standpunt nog dat de openbaarheid van de verkiezingen belangrijker was dan de embargowensen van Brussel. GeenStijl is van mening dat dit standpunt nooit gewijzigd had mogen worden. (Meer info: dit topic.)

3. OK, fine. Maar wat moet ik nou eigenlijk precies doen?
Het is niet zo ingewikkeld. De bedoeling is dat je op 23 mei voor sluitingstijd (21:00 uur) aanwezig bent in je stemlokaal, om getuige te zijn van het tellen van de daar uitgebrachte stemmen, en om de uitslag daarvan  aan ons door te geven. 

3b. Hoe kom ik aan de uitslag van mijn stembureau?
Als de stemmen geteld zijn, is de voorzitter van het kieslokaal volgens Artikel N9, punt 1 van de Kieswet (link) VERPLICHT om de uitslag van dat kieslokaal hardop voor te lezen aan de aanwezige kiezers. Dat is de informatie die het GeenPeil Science Team graag wil hebben. Schrijf mee, neem het op, of nog beter: film het voorlezen van de stemuitslag of verzoek of je het uitslagformulier mag fotograferen, zodat je zelf de data rustig kunt overschijven op ons invulformulier.

Je hoeft dus niet zelf de stemmen te tellen (al mag dat wel, je kunt je daarvoor opgeven bij de gemeente), en je hoeft ook niet aan ons door te geven wat je zélf gestemd hebt. Het gaat om de totale uitslag van het hele stembureau.

MEER VRAGEN/ANTWOORDEN NA DE BREEK! ALLES ZAL DUIDELIJK WORDEN! GEEN IDEE WAAROM WE ZO SCHREEUWEN!

4. Welke uitslag-informatie wil GeenStijl precies weten?
De uitslag van het stembureau, zoals hieronder beschreven. Vooral punt 1a en 1b zijn belangrijk (het aantal stemmen per partij, en het totaal aantal stemmen dat op het stembureau is uitgebracht). Maar ook punten 2a, 2b en 3 zijn relevant en willen we graag van je horen.

Voorgelezen worden:
1a. het aantal op iedere partij uitgebrachte stemmen;
1b. de som van de aantallen stemmen, bedoeld onder a.
Daarnaast stelt het stembureau vast:
2a. het aantal blanco stemmen;
2b. het aantal ongeldige stemmen.
3. Ook wordt de som van alle op partijen uitgebrachte stemmen, blanco stemmen en ongeldige stemmen bekend gemaakt.
(Bron: Kieswet Artikel N6 - link) 

5. Hoe geef ik die uitslag aan GeenStijl door?
Wij regelen een webformulier om de uitslag online in te kunnen vullen. Verstandig is wel om eerst op pen en papier mee te schrijven als de uitslag wordt voorgelezen, en daarna pas het invulformulier te gebruiken om de uitslag aan GeenStijl door te geven. Nog beter: maak audio- of video-opnames of fotografeer het uitslagenformulier als de voorzitter dat goed vindt. Filmen is sowieso toegestaan; zie punt 11. We zorgen vóór de 23e dat alle deelnemers glasheldere instructies krijgen hierover.  

6. OK. Inderdaad niet moeilijk&wel leuk. Ik doe mee. Waar moet ik zijn?
Meld je aan via dit formulier. Vul het zo nauwkeurig mogelijk in. Zorg dat je op 23 mei 's avonds vóór sluitingstijd (21:00 uur) in het stembureau dat je opgeeft aanwezig bent. Het makkelijkste is om naar je 'eigen' stembureau te gaan, op het adres dat op je stempas staat. Maar je mag als kiesgerechtigde overal in Nederland bij het tellen van de stemmen aanwezig zijn. Nogmaals: zorg wel dat je naar het stembureau gaat op het adres dat je bij ons hebt opgegeven. Daarmee help je ons om de uitslagen zuiver te houden. Als meerdere tellers zich op hetzelfde bureau aanmelden, zullen we hen benaderen om te kijken of iemand naar een ander stembureau in de buurt kan gaan.

**7. Hoe laat moet ik aanwezig zijn?
**Uiterlijk op het moment dat het stembureau sluit. Dat is om 21:00 uur. Daarna kun je buiten de deur gehouden worden, dus zorg dat je bijtijds binnen staat. Een stemlokaal is een publieke ruimte, dus je mag niet geweigerd worden als je op tijd binnen bent. Je moet je uiteraard wel gedragen volgens de regels van de openbare orde. Maar dat hoeven we u niet uit te leggen, toch?

**8. Hoe lang duurt het tellen van de stemmen?
**Dat hangt sterk van de opkomst af. Een gemiddeld stemlokaal is bedoeld voor ongeveer 1500 kiezers. Aangezien er doorgaans maar een opkomst rond de 35% is bij EU-verkiezingen, zijn dat dus zo'n 500 uitgebrachte stemmen. Het tellen daarvan hoeft niet lang te duren, maar hou er rekening mee dat je niet om tien over negen al weer buiten staat. In het ergste geval sta je tot middernacht in het stemlokaal voordat de uitslag voor dat bureau bekend is en wordt voorgelezen. Neem een tijdschrift, puzzelboekje of goed opgeladen telefoon mee en hang in daar! 

Er gaat een prachtige geruststelling in de bejaarde traagheid van ons democratische gezelschapsspel, dus het is een prima avond om eens lekker te onthaasten. Echt spannend wordt het natuurlijk nooit, het is geen Game of Thrones. In 2014 lieten heel veel Stemmentellers ons achteraf wel weten dat ze het een leuke en leerzame ervaring vonden, en dat het vaak nog best gezellig is op zo'n stembureau na sluitingstijd.

**9. Hoe brengt GeenStijl de uitslagen naar buiten?
**Op 23 mei willen we een live verkiezingsavond organiseren van GeenStijl.TV. Daarin zullen we de uitslagen presenteren. We zijn in overleg met een paar partijen over een locatie (we hebben zelf geen studio meer in onze blogkelder), en willen proberen om zowel interessante gasten als vette visuals te gaan fixen. We durven het bijna niet te vragen omdat we dat al zo vaak doen tegenwoordig, maar: een bijdrage in de campagne- en productiekosten is zeer welkom en kan hierrr deze bunq-link of gewoon daarrr op onze reguliere donatiepagina. We hebben al een paar duizend euro opgehaald, waarvoor grote dank!

**10. Wat als de stembureauvoorzitter de uitslagen niet hardop voorleest?
**Daar gaan we niet van uit, in 2014 ging dat op een paar incidentjes na vlekkeloos en in vriendelijke samenspraak. Het stembureau is bovendien volgens de Kieswet verplicht de uitslagen voor te lezen aan aanwezige kiezers. Mensen die kiesbureaus bemannen zijn bovendien vaak zeer betrokken bij een goed, open, eerlijk en transparant verloop van de verkiezingen. We zijn in Nederland immers geen bananenrepubliek. Toch een weigering? Dan kun je een officiële klacht laten opnemen in het proces-verbaal dat het stemlokaal over het verloop van de verkiezingsdag moet opstellen.  

**11. Mag ik filmen in het stembureau tijdens het voorlezen van de uitslagen?
**Goeie vraag! Kort antwoord: Ja, dat mag. Het stemlokaal is immers een publieke ruimte. Lang antwoord, via een reaguurder die het in 2014 bij de Kiesraad heeft nagevraagd: "Als hoofdregel geldt dat een stemming rustig en ordelijk verloopt en dat kiezers niet worden belemmerd of gehinderd in het uitbrengen van hun stem. Zo dient het filmen en fotograferen binnen het stemlokaal altijd met toestemming van de voorzitter van het stembureau te gebeuren. Daarnaast mogen kiezers niet zonder hun toestemming gefilmd of gefotografeerd worden in het stemlokaal. Het gebruik van foto- en/of filmapparatuur in het stemlokaal mag er namelijk niet toe leiden dat het stemgeheim van andere kiezers niet (meer) is gewaarborgd." 

Uit de stembureau-instructies van 2014 uit Utrecht (pdf) halen we tevens de volgende quote: "Filmen in het stemlokaal Als hoofdregel geldt dat een stemming rustig en ordelijk verloopt en dat kiezers niet worden belemmerd of gehinderd in het uitbrengen van hun (geheime) stem." 

Kortom: het mag, mits je niemand tot last bent. Het is sowieso NIET verboden bij wet. We moedigen het op video vastleggen van het voorlezen van de uitslag aan, want het voorkomt vergissingen in het noteren van de uitslag, en het is meteen bewijs voor de buitenwereld dat je de correcte uitslag hebt geregistreerd. Je kan je filmpje vervolgens rustig overschrijven in het online invulformulier dat we alle Stemmentellers toesturen op 23 mei.

**12. Hoe betrouwbaar is de uitslag die GeenStijl gaat publiceren?
**Laten we het zo zeggen: we gaan ons uiterste best doen om de uitslag zo eerlijk mogelijk te presenteren. Niemand heeft iets te winnen bij het hoaxen van een verkiezingsuitslag. We zullen samen met diverse experts en ervaringsdeskundigen allerlei wegingsfactoren en statistiek loslaten op de data die we binnen krijgen, om zo tot een zo volledig en betrouwbaar mogelijke voorlopige uitslag cq prognose cq zetelverdeling cq EUxitpoll te komen.

**13. Mag ik de uitslag ook zelf bekend maken?
**Ja natuurlijk. Dat is precies ons punt: de verkiezingsuitslag moet openbaar zijn. Dus Twitter, Facebook of Snapchat die shit. Het enige wat GS vraagt, is om ons óók op de hoogte te brengen, zodat wij een zo volledig mogelijk landelijk plaatje kunnen samenstellen.  

**14. Valt er in al deze ernstige poepsaaie bloedserieuze toestanden ook nog wat te trollen?
**Nee, eigenlijk niet. We zijn echt op zoek naar gortdroge maar goudeerlijke uitslagcijfers. Omdat we het belachelijk vinden dat Brussel onze democratie in een euroblauw kussen smoort, en dat verantwoordelijk MinBiZa Ollongren daar nog aan meewerkt ook.  

OK, vooruit. Wie per se de opstandige burger uit wil hangen, kan een klacht laten opnemen in het proces verbaal van je stembureau over het feit dat de uitslagen niet op de verkiezingsavond wordt gepubliceerd. Dat soort dingen moeten centraal worden geïnventariseerd, dus als zo veel mogelijk mensen deze klacht laten optekenen, komt het als gezamenlijk signaal binnen in Den Haag. LET OP: ook kiezers die niet meedoen aan het Stijlloze Stemmentellen, kunnen hier aan meedoen.  

**15. Kan ik nog meer doen behalve stemmen tellen?
**Natuurlijk. Je kan andere mensen in je omgeving aanmoedigen om mee te doen. Je voetbalteam, kroegmaatjes, collega's, vrienden en/of buren. Verdeel de stembureaus - we hebben al mensen die hebben laten weten dat ze dit met een groepje bekenden onderling van plan zijn. Werk je met een eigen groepje? Wel allemaal ff apart aanmelden als Stemmenteller svp!

I6. Ik blijf toch wel anoniem hè?
Jazeker! Wij maken alleen uitslagen bekend, zonder daar je naam aan te koppelen. Extra info (naam, mail, telefoon) is louter en alleen voor onze administratie, en wordt ná bekendwording van de officiële uitslag allemaal in het grote ronde archief geflikkerd. We slaan niets op, geven niets aan derden en zullen al helemaal niets publiceren. 

17. OK. Nog 1 keer. Waarom roept GeenStijl op tot deze actie?
De Europese verkiezingen zijn van 23 tot en met 26 mei. Dat komt omdat niet alle landen op dezelfde dag stemmen. Nederland en Engeland zijn het eerste aan de beurt, op donderdag 23 mei, maar bijna alle andere EU lidstaten stemmen op zondag de 26e. Wij niet, want Bible Belt. Maar nu heeft de Europese Commissie ons land dus VERBODEN om de nationale uitslag op 23 mei al bekend te maken. GeenStijl vindt dat dit indruist tegen alles waar een open democratie voor staat, dat het wantrouwen kan opwekken en dat het niet volgens onze democratische spelregels is, en roept daarom zo veel mogelijk kiezers op om aanwezig te zijn in zo veel mogelijk stembureaus, om getuige te zijn van het oplezen van de uitslagen op 23 mei. 

En omdat de NOS het verzuimt, zullen we zelf een live uitslagenavond opzetten en presenteren. Zodat Nederland gewoon op donderdagavond 23 mei weet van nul naar hoeveel Forum is gegroeid, of de PVV echt zo veel verliest als de peilingen voorspellen, of mensen toch gewoon vvd en D'66 blijven stemmen, en hoe groot de Groenen worden na hun spectaculaire zendtijd Politieke Partijen.

En kijk nou toch hoeveel roze stippen op de Hollandse horizon we al verzameld hebben:

Enfin. Duidelijk? Meld je aan als Stemmenteller, het wordt een prachtige democratische lente-avond!