Geenstijl

Het CPB heeft een ei gelegd om de kiezer te helpen. 375 pagina's. Teveel voor een gemiddelde kiezer om te behappen. Ook media komen er niet doorheen, bijna alle nieuwsitems meldden informatie uit de eerste tabel. Meer banen, economische groei en zo verder. Iets wat al volgt uit het basispad, binnenlands gestegen bestedingen en buitenlandse golfbewegingen. Het document is lastig op waarde te schatten. Het begint met een samenvatting van de resultaten uit het model, gevolgd door een gedetailleerde uitzetting per partij. De bijlages bevatten de input die de partijen gegeven hebben. Uiteindelijk definieert het CPB nog aannames en afkortingen. Daarmee wordt het document een zwart doosje. Je ziet wat erin gaat, je ziet wat eruit komt, maar je ziet niet wat er binnenin gebeurd. Dat levert een enorm voordeel aan zittende partijen die dat wel weten. Die kunnen antwoorden bijsturen die een beetje de vrije loop nemen met hun ideologie, verkiezingsprogramma en keuzes uit hun verleden.

Net zoals bij de vele stemwijzers is de verleiding enorm groot om hier punten te scoren met een gemanipuleerde input. Natuurlijk niet van je geloof afvallen zodat het opvalt, maar gewoon her en der een procentje of miljardje meer, om te komen tot een programma wat je nooit als regeerakkoord zal tekenen. Maar het advies heeft nog groter probleem. Je kan niet ieder wild idee doorrekenen bij gebrek aan resultaten in andere landen in het verleden, vanwege de korte doorlooptijd is de focus op simpele ideeën die meer partijen hebben. Open grenzen, handelsakkoorden, Brexit, de invoering van de euro of lidmaatschap EU, het zijn allemaal belangrijke beslissingen die niet door te rekenen zijn. Maatregelen die een grondwetswijziging of opzegging internationaal verdrag nodig hebben worden genegeerd. Deels is dat logisch, omdat de invoeringstijd van een maatregel dan de complete komende kabinetswijziging overschrijdt, en er dus in de komende periode geen economisch effect wordt verwacht. Dit geeft een enorm voordeel aan gematigde partijen. Deze harde grens klopt niet met de werkelijkheid. Nederland was bereid het verdrag met Marokko op te zeggen om besparingen op sociale zekerheid te doen. Om uitkeringen aan te passen aan lokale maatstaven, om te voorkomen dat remigranten vanuit paleizen in Marokko het beeld scheppen dat iedereen hier gouden kranen heeft. Immigratie Vooral in het asieldebat heerst een heel onduidelijk beeld. Het kabinet weigerde inzicht te geven in de directe en indirecte kosten. Daardoor heeft niemand een idee wat een scherp uitzetbeleid of een goed onderwijsbeleid echt oplevert. Al helemaal niet hoe het mislukken van de multiculturele droom zich uit in segregatie, criminaliteit en uitkeringsafhankelijkheid. Zie hierin ook een belangrijke reden voor de PVV om niet mee te doen. Het CPB gooit eerst grote delen van hun programma de prullenbak in, om daarna te concluderen dat het restant geen werkende auto meer is. Van het vreemdelingenbeleid zie je eigenlijk alleen kosten opvang en inburgering terug. Alle andere voorstellen van de PVV zijn in het verleden niet meegenomen, waardoor de beoogde besparingen op opvang, uitkeringen en ten gevolge van criminaliteit het model niet halen. Het filter vanuit het CPB geeft automatisch een te negatieve indruk. Basisinkomen Hetzelfde geldt voor maatregelen die in de ogen van het CPB lastig juridisch of technisch haalbaar zijn. Aan de ene kant logisch, want onuitvoerbaar en onvoldoende korte termijn effecten, aan de andere kant is het hoogst onwenselijk dat lange termijn effecten en alle echt innovatieve maatregelen buiten de boot vallen. De Vrijzinnige Partij komt bijvoorbeeld met een basisinkomen. Het model neemt wel volledig de uitgaven aan dat inkomen mee, maar neemt aan dat ontvangers een fors deel van het nieuwe inkomen zullen sparen en minder werken. De negatieve kant wel in je model stoppen, de positieve kant deels in je model stoppen en dan met een negatief resultaat komen. Dan zeg je meer iets over het gebruikte model, in plaats van het idee. Grote overheid De modellen belonen daarmee een grote overheid. Uitgaven via de overheid stimuleren direct de economie, leiden tot hogere belastingopbrengst, waardoor de uitgeven euro's direct terugkomen. Lastenverlichting aan burgers kunnen ook gespaard worden, (vertraagd worden uitgeven), waardoor de belastingopbrengst later binnenkomt. Het saldo is een penalty op het voorblad van dit rapport voor partijen die de burger zijn eigen geld teruggeven. Het CPB matst hier de zittende partijen & afsplitsingen, alleen hun voorkeuren worden doorgerekend. Nieuwe partijen ontbreken. Terwijl als je dezelfde beperkingen oplegt aan nieuwe partijen, je dezelfde maatregelen door dezelfde modellen moet trekken. Een verdubbeling van het aantal meegenomen partijen, is geen verdubbeling van de werkdruk als het aantal gemodelleerde ideeën constant blijft. Het CPB geeft uit praktische overwegingen een ondemocratisch thuisvoordeel aan de gevestigde partijen. 50Plus Echt teleurstellend is 50Plus. Een partij die als een raket uit de grond schiet vanwege het verschil tussen beloften gedaan aan ouderen, en wat ze gaan krijgen. Ondanks dat dit de rijkste ouderen uit onze geschiedenis zijn, ondanks dat dit de rijkste ouderen uit onze toekomst zullen zijn. Met alternatieve feiten de verkiezingen in. Henk Krol roept dat hij vecht voor pensioenen, maar betaalde ze tot de dag van vandaag niet voor zijn eigen Gaykrant. Hij raaskalt over een betrouwbare overheid, maar de bonnetjes over twee ton subsidie zijn nog steeds zoek. De stichting mag giften collecteren om terug te storten in de staatskas. Deze poppenkast staat op tien zetels. Dat 50Plus zijn huiswerk niet heeft ingeleverd, begrijp ik volledig. Toch had ik graag geweten hoe ze hun sprookjes gingen betalen. Waar de pijn zit. Eigenlijk is het wel heel poëtisch, dat een partij over loze pensioenbeloftes de verkiezingen ingaat & wint met loze verkiezingsbeloften.