Feynman en/of Feiten - Rutte speelt mooi weer
Morgen zit Mark Rutte urenlang in de zendtijd voor politieke partijen. Weet u welke politici nog meer uren op de staatstelevisie gaan zitten blaten? Berlusconi. Het wordt waarschijnlijk weer net zo'n kermisshow als met Hedy d`Ancona. Die mocht helemaal leeglopen over de successen van de PvdA, de stedelijke vernieuwing was fantastisch. Alsof de kwaliteit van de multiculturele samenleving, sociale cohesie en de overbelasting van het sociale vangnet functies zijn van genoeg nieuwbouw. Sorry, maar het gaat toch echt om de mensen tussen de muren, niet de muren zelf.
Sorry is ook iets wat Mark Rutte in de aanloop naar dit televisiefeuilleton zei. Niet te vroeg zodat we het mea culpa al zijn vergeten, niet te laat zodat die uitspraak deze uitzending overschaduwd. Excuses die hij niet zo welgemeend aanbood als Alan Greenspan. Alan had de fout gemaakt aan te nemen dat onder andere banken vanuit hun eigen interesse het beste zouden zorgen voor de belangen van hun aandeelhouders. Waaruit lijfsbehoud en systeembehoud volgen. Volledig in het besef dat door die fout het intrekken van de Glass Steagall Act mogelijk werd. De zelfregulatie kwam niet, de bancaire crisis wel. Het deed de man pijn, maar zijn doel was zo duidelijk mogelijk te zijn, ten einde herhaling te voorkomen.
Grafiek des Doods waaruit bleek dat ze de Griekse crisis iedere keer hadden onderschat. Ze bleven dwalen dat het land een tijdelijk probleem had, wat met een overbruggingskrediet en hervormingen opgelost kon worden. Ze boden ook geen excuses toen vorige maand bleek dat het herstel nog steeds is uitgebleven. Het is nu de allerheftigste en langdurige crisis ooit.
Het IMF bood haar mea culpa aan omdat ze mee hebben gedaan aan zinloos paniekvoetbal onder de Troika, en niet veel eerder kwijtscheldingen hebben geëist. Ze wisten in 2010 al dat de maatregelen niet zouden werken. In Azië zijn ze zo klaar met de achterhaalde economische ideologie van het IMF, dat ze na het debacle in Vietnam hun eigen IMF hebben opgezet.
Austerity
Natuurlijk zullen mensen denken dat Griekenland niet hersteld omdat ze de hervormingen niet volledig hebben doorgevoerd. Maar dan negeer je het effect van continue rechtsonzekerheid in een land. Het is niet alleen belangrijk of een land de juiste wetten heeft, maar ook of die op de juiste manier en in het juiste tempo worden ingevoerd.
Nu zitten we in de situatie dat een Griek met een vers diploma kan proberen in eigen land een bestaan op te bouwen met nauwelijks kans op werk, lagere salarissen & hogere belastingdruk dan de rest van de Unie en de garantie dat de situatie verslechterd. Iedereen die iets kan en wil vertrekt, inmiddels een kwart van de jeugd. Die daarmee ook onder deze schuld vandaan stappen.
De wat meer ondernemende Griek heeft ook een fors probleem. Voor een duurzame investering wil je toch een bedrijfsplan schrijven. Met onder andere verwachte belastingdruk om uit te rekenen of de bank zijn geld mag terug verwachten. Alleen is die fiscale post bij onvoorspelbare austerity niet in te schatten. Daarom zie je rijke Grieken vooral buiten Griekenland investeren.
Austerity blijkt in de praktijk niet te functioneren. Belastingopbrengsten dalen harder dat het effect van bezuinigingen oplevert. De schuldenlast loopt langzaam op, terwijl de economie die haar moet betalen verder instort. De draagkracht is schuld gedeeld door BBP, en stort dus van twee kanten in. Korte voorspelling van dat falen in vijf minuten. Dit college legt dat keurig uit.
Exit
Bolkestein had bijna de goede oplossing voor Griekenland. Helemaal aan het begin al. Geef die Grieken wat extra handgeld, maar eis daarvoor wel een vertrek uit de euro. Klinkt populistisch, en dat is het ook. De Griekse staatsschuld noteert in euro's, zal dus niet door middel van inflatie wegdampen. Waarmee de kern van deze methode wegvalt.
Zuiver kapitalisme kent een duidelijkere, goedkopere en snellere oplossing. Stort gewoon geen geld. Of de Griekse staat nog in euro's wil denken zonder ze te hebben is dan hun probleem. Als ze een eigen munt willen drukken om betalingen mee te doen is ook hun probleem. Je krijgt dan een situatie waar alle pijnlijke maatregelen in een veel sneller tempo genomen worden, en je dus ook veel sneller in de herstelfase komt te zitten.
Zoals Argentinië. Die moesten hun zelfverzonnen koppeling met de dollar en hun peso loslaten (effectief een vertrek uit de dollar-unie). Tijdelijk gaf dat vreemde effecten zoals ruilhandel met spullen in plaats van afrekenen met contant geld. Zeven jaar later zat de economie terug op haar oude omvang. De Grieken veroorzaakten een crisis, Europa hield ze erin.
Valse hoop
Griekenland zit nog steeds 26% BBP in de min. Werkloosheid 23,5%, Jeugdwerkloosheid 50,3%. Ons kabinet zou zich toch langzaamaan moeten afvragen of Griekenland ooit gaat betalen. Of het ESM ooit wordt opgeheven en we ons geld terugkrijgen. Mogen we dit nog wel als bezit van de staat zien, of moeten we toegeven dat we 4,5 miljard duurzaam kwijt zijn?
Ik verwacht veel eerder dat de garanties van het ESM worden ingeroepen. Als het niet voor Griekenland is, dan wel voor Spanje of Italië. 35 miljard die nu niet zichtbaar is in de begroting. Of dat we ietsje meer rente over de Nederlandse staatsschuld mogen betalen. Geeft een bezuinigingsronde van vijf miljard ieder jaar, per procentpuntje.
Creatief boekhouden
Sinds april 2013 is met het Hogan Arrest duidelijk dat de Nederlandse staat voor 49% garant staat in een dossier met 1200 miljard aan pensioenfondsen. Iets was het kabinet weigert op te nemen in het overzicht van garantstellingen. Garanties die het papier niet waard zijn. Normaal hoeft de staat niets te betalen en gedurende een depressie is dat geld er toch niet.
Zou je wat eerlijker de balans van twee kabinetten Rutte opmaken, zie je dat we er een stukje minder goed voorstaan. Ze beweren waardevolle zaken gekocht te hebben, terwijl we eigenlijk gewoon onkosten gemaakt hebben. Zullen we daarom de overheid & staatsschuld verkleinen, in plaats van smeergeld te strooien omdat er verkiezingen zijn? U weet wel, de Zalmnorm.