Feynman en/of Feiten ECB machteloos
De eerste tekenen van verval zagen we op 7 november 2013. Niet zozeer de renteverlaging, maar de revolutie om beleid te vormen op slechts een maandje gegevens, en af te stappen van het harmoniemodel waarin de ECB vooral unanieme beslissingen neemt. Totale paniek na de aangetoonde deflatie in Ierland. Inflatie is nodig om de staatsschulden te verwateren. Ondanks dat de ECB de rente al sinds 10 december 2008 onder de gewenste inflatie houdt, zien we nog steeds het effect van marginale rente niet terug in economisch herstel. Deze week nam de ECB de historische stap de rente negatief te stellen. Dat wil zeggen dat banken die tegoeden parkeren bij de centrale bank, daarvoor rente betalen in plaats van ontvangen. Feitelijk heft de ECB een nieuwe belasting op bancair spaargeld. Opbrengst gaat niet naar de staat, maar verdwijnt uit het systeem. Aan de ene kant eist de politiek gezonde buffers van banken, aan de andere kant straft de ECB het daadwerkelijk aanhouden van exact dezelfde buffers. Gekozen en ongekozen heersers staan lijnrecht tegenover elkaar.
Negatieve centrale bankrente is recentelijk nog getest in Denemarken. Juli 2012 begon de Deense kroon sterk in waarde te stijgen, door spaarders die de euro ontvluchten. Waarom de ECB beweert dit voorbeeld interessant te vinden is duister. Denemarken probeerde de koers van de kroon te verlagen, de ECB probeert de inflatie te reanimeren. De Denen hebben aangegeven dat de negatieve rente geen effect had op de reële economie.
Economisch experiment
De ECB gaat ervan uit dat oude economische wetmatigheden nog geldig zijn. Terwijl de Europese monetaire unie zonder politieke unie een economisch experiment is, waar niemand de uitkomst van kent. Binnen een wereld die inmiddels vergeven is van bezittingen en schulden, waarvan eigenlijk niemand meer weet of & wanneer die schulden nog betaald gaan worden. Is zo`n schuld wel een bezit voor de tegenpartij?
Eindeloos de maatschappelijke geldhoeveelheid proberen te stimuleren door het lenen van geld steeds goedkoper te maken houdt een keer op. De monetaristische visie is nu, dat als er maar genoeg geld is, de omloopsnelheid niet wijzigt, om langzaam een steeds grotere economie te veroorzaken en inflatie langzaam terugkeert. Volledig in de illusie dat de omvang van de economie volgt uit een rentestand waartegen investeerders, arbeiders en bedrijven niet eens tegen mogen lenen of sparen. Alleen banken hebben direct voordeel bij deze staatssteun.
Avondje Monopoly
Het doet me denken aan een gezellig avondje monopoly. Als je spelers met meer geld laat beginnen, heb je een snellere startfase, waardoor eerder huizen en hotels gebouwd worden. Maar als er nog meer geld weggegeven wordt, heb je geen winnaars meer, geen investeringsmogelijkheden en geen serieus rendement meer ten opzichte van je huidige saldo. Het duurt ook langer voordat de mislukte kapitalisten onder de spelers de arena verlaten. Wat vooral daalt is de gemiddelde snelheid van de in omloop zijnde biljetten. De stijging in hotelbezoeken blijft in de eindfase uit.
Aan de andere kant van de grote plas is dezelfde handelswijze zichtbaar. Ook sinds 2008 marginale rentes. Gecombineerd met een opkoopprogramma voor staatsschulden, hypotheekportefeuilles en obligaties. Als de banken het gratis geld niet komen halen, komt de centrale bank het brengen. Ook daar weer het vreemde dat de meeste aankopen NA de recessie plaatsvinden. Daar wordt gejuicht, terwijl de Amerikaanse Droom een nachtmerrie is.
Kunst- en vliegwerk
Centrale banken wekken de illusie ons uit recessies te helpen met lagere rentes, echter met rente pieken hebben ze ons de afgelopen drie recessies ingeworpen. Het beleid van de FED volgt de markt, in plaats van er leiding aan te geven. Misschien hebben ze niet de oplossing, maar zijn ze het probleem.
De mate van kunst en vliegwerk vanuit de centrale banken om de economie maar een beetje van zijn plek te krijgen, geeft me ook sterk de indruk dat er een oude zeepbel opgeblazen moet worden. Het lijkt niet op een solide economie die van een stabiele munt voorzien wordt. Er worden nu reddingsmiddelen verbruikt, die misschien gereserveerd hadden moeten worden voor economische tijden waar hun inzet echt cruciaal is.
Vertrouwen waarmaken
De ECB probeert nu met een rentewijziging iets te doen, waar de politieke arena al lang iets had moeten doen. Namelijk zorgen dat iedereen een eerlijke boterham kan verdienen, zorgen dat belastingen beperkt & simpel blijven en overheidsuitgaven sober. Dan blijven de vrij besteedbare inkomens en economie het grootst. De belasting in de Eurozone is gecorrigeerd voor inflatie echter met een kwart gestegen sinds 1995.
Is het wel zo handig een munt kunstmatig met allerlei draconische garantieverklaringen zoals ESM & EFSF veel sterker te maken, dan wat de markt vindt van de onderliggende economieën? Krijg je dan niet automatisch na verloop van tijd de rekening? Een munt is sinds de menselijke beschaving, sinds de eerste schelpen, puur een stukje vertrouwen. Wat heb je aan vertrouwen scheppen, dat je niet waar maakt?