Geenstijl

Dames. Heren ook. Het aantal Stijlloze Stemmentellers dat zich heeft aangemeld om aanwezig te zijn bij het voorlezen van de Europese verkiezingsuitslag op de avond van 22 mei, is de 1000 inmiddels ruimschoots gepasseerd. Dat gaat harder dan we gehoopt hadden en we zijn alle enthousiaste bewakers van de democratie dan ook bijzonder dankbaar voor hun deelname. Via het vragen/opmerkingen-veld op het aanmeldingsformulier komen diverse - jawel - vragen en opmerkingen binnen over het waarnemen van de verkiezingsuitslag. Die gaan we hieronder uitgebreid adresseren in een Stijlloze Stemmentellers Handboek. Zodat het voor iedereen duidelijk is wat we van plan zijn. Aanmelden kan nog ondertussen steeds. Nederland telt een kleine 10.000 stembureaus en hoe hoger onze bezettingsgraad, hoe betrouwbaarder onze prognose van de uitslag zal zijn.

We hebben de gemeentelijke stembureau-instructies van Utrecht via een bron al in ons bezit (pdf), en daarin staat subtiel te lezen dat er rekening gehouden wordt met de aanwezigheid van Stijlloze Stemmentellers. Kwoot: "De verwachting bestaat dat er bij deze verkiezingen meer kiezers aanwezig zullen zijn bij het tellen van de stemmen. Dat is uiteraard toegestaan. De voorzitters dienen, als er kiezers aanwezig zijn, de uitslag voor te lezen." Voor iedereen die zich al heeft opgegeven, maar ook voor iedereen die het overweegt, of iedereen die nog overtuigd moet worden, hebben we na de lees verder een uitgebreide FAQ opgesteld. Lees je in. En geef je op via het aanmeldformulier voor Stijlloze Stemmentellers.

1a. Leuk stuntje, GeenStijl
Bedankt. Maar het is géén stunt. We hebben deze actie serieus opgepakt en we proberen hem zo oprecht mogelijk in te vullen.

1b. HEEL GOED! IK BEN OOK TEGEN DE EU!!1!
Fijn zo. Vergeet niet rustig te blijven ademen. Maar deze waarnemingsactie is géén actie voor of tegen de Europese Unie, en ook niet vóór euroscepsis of tégen eurofielen. Het is ons maar om 1 ding te doen: eerlijke, open en transparante verkiezingen, waarbij we - zoals bij alle verkiezingen die in het Koninkrijk der Nederlanden gehouden worden - op de dag van de verkiezingen zelf kunnen beschikken over een voorlopige uitslag, en niet pas op een moment dat het Brussel goed uitkomt. Hun Unie, prima. Maar het is nog steeds ons land, met onze verkiezingen. En daar blijf je met je rotpoten vanaf.

2. Zo erg is dat toch niet, drie dagen wachten op de uitslag?
Jawel, dat is wél zo erg, want in die drie dagen zijn er mensen in politieke achterkamertjes die al wél inzage hebben in de uitslagen, en dat werkt de kans op verkiezingsfraude of andere onrechtmatigheden in de hand. Er kan gesjoemeld worden met uitslagen en met opkomstcijfers, of gesleuteld worden aan ongewenste uitkomsten. Bij de verkiezingen van 2004 probeerde de Europese Commissie ook al om het bekend maken van de uitslagen op verkiezingsdag te verbieden, en toen was het officiële Nederlandse standpunt nog dat de openbaarheid van de verkiezingen belangrijker was dan de embargowensen van Brussel. GeenStijl is van mening dat dit standpunt nooit gewijzigd had mogen worden. (Meer info: dit topic.)

3. OK, fine. Maar wat moet ik nou eigenlijk precies doen?
Het is de bedoeling dat je 's avonds uiterlijk om 21:00 uur aanwezig bent in het stemlokaal dat je hebt opgegeven, om getuige te zijn van het tellen van de daar uitgebrachte stemmen, en de uitslag aan ons door te geven. Als de stemmen geteld zijn, is de voorzitter van het kieslokaal volgens Artikel N9, punt 1 van de Kieswet (link) VERPLICHT om de uitslag van dat kieslokaal hardop voor te lezen aan de aanwezige kiezers. DAT IS DE INFORMATIE DIE GEENSTIJL GRAAG WIL HEBBEN. Schrijf mee, neem het op, of nog beter: film het voorlezen van de stemuitslag en stuur de video op via YouTube of Dumpert of verzoek of je de uitslag mag fotograferen, zodat je zelf de data kunt checken voor je naar ons stuurt.

Je hoeft dus niet zelf de stemmen te tellen (al mag dat wel, je kunt je daarvoor opgeven bij de gemeente), en je hoeft ook niet aan ons door te geven wat je zélf gestemd hebt. Het gaat om de totale uitslag van het hele stembureau.
4. Welke uitslag-informatie wil GeenStijl precies weten?
De uitslag van het stembureau, zoals hieronder beschreven. Vooral punt 1a en 1b zijn belangrijk (het aantal stemmen per partij, en het totaal aantal stemmen dat op het stembureau is uitgebracht). Maar ook punten 2a, 2b en 3 zijn relevant en willen we graag van je horen.

Voorgelezen worden:
1a. het aantal op iedere kandidaat uitgebrachte stemmen;
1b. de som van de aantallen stemmen, bedoeld onder a.
Daarnaast stelt het stembureau vast:
2a. het aantal blanco stemmen;
2b. het aantal ongeldige stemmen.
3. Ook wordt de som van alle op kandidaten uitgebrachte stemmen, blanco stemmen en ongeldige stemmen bekend gemaakt.
(Bron: Kieswet Artikel N6 - link)

5. Hoe geef ik die uitslag aan GeenStijl door?
We werken aan standaardformulieren of een (mobiele) applicatie om de uitslag online in te kunnen vullen. Verstandig is sowieso om eerst op pen en papier mee te schrijven als de uitslag wordt voorgelezen, en daarna pas een invulformulier of de webapplicatie te gebruiken om de informatie aan GeenStijl door te geven. Nog beter: maak audio- of video-opnames of fotografeer het uitslagenformulier als de voorzitter dat goed vindt. Filmen is sowieso toegestaan; zie punt 11. We zorgen vóór de 22e dat alle deelnemers glasheldere instructies hebben hierover.

6. OK. I'm in. Waar moet ik zijn?
Meld je aan via dit formulier. Vul het zo nauwkeurig mogelijk in. Zorg dat je op 22 mei 's avonds vóór sluitingstijd (21:00 uur) in het stembureau dat je opgeeft aanwezig bent. Het makkelijkste is om naar je 'eigen' stembureau te gaan, op het adres dat op je stempas staat. Maar je mag als kiesgerechtigde overal in Nederland bij het tellen van de stemmen aanwezig zijn. Nogmaals: zorg wel dat je naar het stembureau gaat op het adres dat je bij ons hebt opgegeven. Daarmee help je ons om de uitslagen zuiver te houden.

7. Hoe laat moet ik aanwezig zijn?
Uiterlijk op het moment dat het stembureau sluit. Dat is om 21:00 uur. Daarna mag je buiten de deur gehouden worden, dus zorg dat je bijtijds binnen staat. Een stemlokaal is een publieke ruimte, dus je mag niet geweigerd worden als je op tijd binnen bent. Je moet je uiteraard wel gedragen volgens de regels van de openbare orde. Maar dat hoeven we u niet uit te leggen, toch?

8. Hoe lang duurt het tellen van de stemmen?
Dat hangt sterk van de opkomst af. Een gemiddeld stemlokaal is bedoeld voor ongeveer 1500 kiezers. Aangezien er maar een opkomst van rond de 30% verwacht wordt, zijn dat dus zo'n 500 uitgebrachte stemmen. Het tellen daarvan hoeft niet lang te duren, maar hou er rekening mee dat je niet om tien over negen al weer buiten staat. In het ergste geval sta je tot middernacht in het stemlokaal voordat de uitslag voor dat bureau bekend is en wordt voorgelezen. Neem een tijdschrift, puzzelboekje of goed opgeladen telefoon mee en hang in daar!

9. Hoe brengt GeenStijl de uitslagen naar buiten?
Op 22 mei doen we een live verkiezingsavond via GeenStijl.TV. Daarin zullen we de uitslagen presenteren. We zijn in gesprek met web developers, statistici en andere slimmeriken die ons helpen met het verzamelen en verwerken van de data, zodat we de uitslagen zo goed en overzichtelijk mogelijk op internet kunnen publiceren.

10. Wat als het stembureau na afloop de uitslagen niet hardop voorleest?
Daar gaan we niet van uit. Het stembureau is namelijk volgens de Kieswet verplicht de uitslagen voor te lezen aan aanwezige kiezers. Mensen die kiesbureaus bemannen, zijn bovendien vaak zeer betrokken bij een goed, open, eerlijk en transparant verloop van de verkiezingen. We zijn in Nederland immers geen bananenrepubliek. Toch een weigering? Dan kun je een officiële klacht laten opnemen in het proces-verbaal dat het stemlokaal over het verloop van de verkiezingsdag moet opstellen.

11. Mag ik filmen in het stembureau tijdens het voorlezen van de uitslagen?
Goeie vraag!
Kort antwoord: Ja, dat mag. Het stemlokaal is immers een publieke ruimte.
Lang antwoord, via een lezer die het bij de Kiesraad heeft nagevraagd: "Als hoofdregel geldt dat een stemming rustig en ordelijk verloopt en dat kiezers niet worden belemmerd of gehinderd in het uitbrengen van hun stem. Zo dient het filmen en fotograferen binnen het stemlokaal altijd met toestemming van de voorzitter van het stembureau te gebeuren. Daarnaast mogen kiezers niet zonder hun toestemming gefilmd of gefotografeerd worden in het stemlokaal. Het gebruik van foto- en/of filmapparatuur in het stemlokaal mag er namelijk niet toe leiden dat het stemgeheim van andere kiezers niet (meer) is gewaarborgd."

Uit de stembureau-instructies uit Utrecht die in ons bezit zijn (pdf) halen we tevens de volgende quote:
"Filmen in het stemlokaal Als hoofdregel geldt dat een stemming rustig en ordelijk verloopt en dat kiezers niet worden belemmerd of gehinderd in het uitbrengen van hun (geheime) stem."

Kortom: het mag, mits je niemand tot last bent. Het is sowieso NIET verboden bij wet. We moedigen het op video vastleggen van het voorlezen van de uitslag enorm aan, want het voorkomt vergissingen in het noteren van de uitslag, en het is meteen bewijs voor de buitenwereld dat je de correcte uitslag hebt geregistreerd. Doorsturen kan per mail, maar nog liever per YouTube of via Dumpert (uploadlink).

12. Hoe betrouwbaar is de uitslag die GeenStijl gaat publiceren?
Laten we het zo zeggen: we gaan ons uiterste best doen om de uitslag zo eerlijk mogelijk te presenteren. Niemand heeft iets te winnen bij het hoaxen van een verkiezingsuitslag. We zijn die prutsers van Ipsos niet. We zullen dus uitslagen per stembureau vergelijken met de uitslag op dat bureau bij de EU-verkiezingen van 2009, maar ook allerlei wegingsfactoren en statistiek loslaten op de data die we binnen krijgen, om zo tot een zo volledig en betrouwbaar mogelijke voorlopige uitslag cq prognose cq zetelverdeling cq EUxitpoll te komen. NOOT: WE ZOEKEN HIER NOG VRIJWILLIGERS MET GOED WERKENDE REKENBREINEN VOOR DE STATISTIEK ACHTER DEZE OPERATIE! Beloning: fris pils en een Rubik's Kubus. Dat eerste pas ná het tellen, uiteraard.

13. Mag ik de uitslag ook zelf bekend maken?
Ja natuurlijk. Dat is precies ons punt: de verkiezingsuitslag moet openbaar zijn. Dus Twitter, Facebook, Tumblr of YouTube die shit. Het enige dat GS vraagt, is om ons óók op de hoogte te brengen, zodat wij een zo volledig mogelijk landelijk plaatje kunnen samenstellen.

14. Valt er in al deze ernstige poepsaaie bloedserieuze toestanden ook nog wat te trollen?
Nee, eigenlijk niet. We zijn echt op zoek naar gortdroge maar goudeerlijke uitslagcijfers. Omdat we het belachelijk vinden dat Brussel onze democratie in een euroblauw kussen smoort, en dat Rutte 2 daar nog aan meewerkt ook.

OK, vooruit. Wie per se de opstandige burger uit wil hangen, kan een klacht laten opnemen in het proces verbaal van je stembureau over het feit dat de uitslagen niet op de verkiezingsavond wordt gepubliceerd. Dat soort dingen moeten centraal worden geïnventariseerd, dus als zo veel mogelijk mensen deze klacht laten optekenen, komt het als gezamenlijk signaal binnen in Den Haag. LET OP: ook kiezers die niet meedoen aan het Stijlloze Stemmentellen, kunnen hier aan meedoen.

15. Kan ik nog meer doen behalve stemmen tellen?
Natuurlijk. Je kan andere mensen in je omgeving aanmoedigen om mee te doen. Je voetbalteam, kroegmaatjes, collega's, vrienden en/of buren. Verdeel de stembureaus - we hebben al mensen die hebben laten weten dat ze dit van plan zijn. Laat ze wel allemaal hun stembureau AANMELDEN OP DIT FORMULIER. Dankie.

Als je verstand hebt van rekenmodellen, verkiezingsformules, opkomstcijfers, politieke achtergronden en/of (Kies)wetteksten, kunnen we je expertise misschien gebruiken. Mail ons op democratie@geenstijl.nl als je denkt dat je iets kan betekenen op de verkiezingsavond zelf.

I6. Ik blijf toch wel anoniem hè?
Jazeker! Wij maken alleen uitslagen bekend, zonder daar je naam aan te koppelen. Extra info (naam, mail, telefoon) is louter en alleen voor onze administratie, en wordt ná 25 mei allemaal in het grote ronde archief geflikkerd. We slaan niets op, geven niets aan derden en zullen al helemaal niets publiceren.

17. OK. Nog 1 keer. Waarom roept GeenStijl op tot deze actie?
De Europese verkiezingen zijn van 22 tot en met 25 mei. Dat komt omdat niet alle landen op dezelfde dag stemmen. Nederland en Engeland zijn het eerste aan de beurt, op donderdag 22 mei, maar bijna alle andere EU lidstaten stemmen op zondag de 25e. Dat komt omdat wij nog religekkies in ons midden hebben die weigeren een stembusgang te maken op zondag. Maar nu heeft de Europese Commissie ons land VERBODEN om de nationale uitslag op 22 mei al bekend te maken. GeenStijl vindt dat dit indruist tegen alles waar een open democratie voor staat, en roept daarom zo veel mogelijk kiezers op om aanwezig te zijn in zo veel mogelijk stembureaus, om getuige te zijn van het oplezen van de uitslagen.

De Stijlloze Stemmenteller SpreidingsKaart