Geenstijl

Politici en openbaarheid van bestuur, het blijft een onwerkbare combinatie. In Nederland heeft de overheid een democratische (en wettelijke) plicht om transparant te opereren, maar in de praktijk kunnen burgers de tiefus, de vinkentering of een andere vorm van onbeleefde ontkenning krijgen als je documenten op komt vragen. Neem nou ProjectX-gemeente Haren. In de nasleep van het desastreus verlopen VARA Facebookfeestje, nu bijna een jaar geleden, proberen diverse media boven water te krijgen wat er nou écht op bestuurlijk niveau aan voorbereiding, risk assessment en kort schakelen met kennisoverdracht binnen de driehoek is gebeurd.

Dagblad van het Noorden en EenVandaag zijn inmiddels afgehaakt, maar GeenStijl gaat voorbij de waan van de dag, offert zich op als hoeder van de democratie en beukt onvermoeibaar verder tegen de bierkaai van VVD-wethouder Remco Kouwenhoven, die zijn hilarische LinkedIn op geen enkele manier heeft waargemaakt de afgelopen maanden. 'Transparant'? 'Openbaar bestuur'? 'Het snijvlak van burger en overheid'? LOL. Dichte deuren, magere weigergronden, krampachtigheid en vooringenomen arrogantie, dát is wat GeenStijl tegenkwam in de strijd om een paar documentjes waaruit het knullige handelen, het gebrek aan bestuurlijke realiteitszin en de daarin besloten eigen verantwoordelijkheid van de gemeente Haren voor het uit de klauwen escaleren van het Facebookfeestje blijkt. Maar we verdommen het om onze tanden uit Remco's enkels te halen. GeenStijl wil nog steeds alle geweigerde ProjectX- en Project Maya-documenten van Haren hebben. Is het niet om de inhoud, dan is het wel om het democratische principe van een transparante overheid. Want YOLO, en het verslag van een nieuwe Wob Road Trip naar Haren na de breek.

Het is al weer dik drie maanden geleden dat we met Brenno naar het Groningse villadurp roadtripten voor een Wob-bezwaarzitting tegen de gemeente. Naar aanleiding daarvan openbaarde Haren nog wat extra documenten waaruit allerlei nieuwe lollige alsook WTF info naar buiten kwam. Over dat er serieus besproken is om fake verkeersborden op alternatieve feestlocaties op te hangen, bijvoorbeeld. Of dat escalatie van het feestje de schuld van GeenStijl zou kunnen zijn. En zo nog wat van zulke gekkigheid. Dat was lachen. Maar niet genoeg. Want nog steeds geen document gezien over Project Maya, terwijl de gemeente daar ook over crisisvergaderd heeft. Ook vonden we de weigergronden die Haren opgaf voor niet-geopenbaarde documenten nogal random en slecht onderbouwd. Dus hebben we huispitbull Brenno weer uit zijn hok gelaten en zijn we nogmaals naar het Hoge Noorden gekard. Want YOLO, d'r zit een goeie Chinees in Haren.

Rijsttafels en keiharde argumenten
Na een uitstekende rijsttafel bij Kui Ping ontmoeten we in het gemeentehuis van Haren dezelfde meneer Polak als vorige keer (die van de okergele Nissan Micra), ditmaal bijgestaan door een keurige mevrouw die een beetje de indruk wekte als beleefde gastvrouw op te treden. Binnen drie minuten nadat de bezwaarcommissie de bijeenkomst heeft geopend, probeert meneer Polak de zitting alweer te beëindigen met de suggestie dat er niets meer te openbaren is. Maar daar is de minutieus voorbereidde Brenno het niet mee eens. Hij brandt de beslissing die we in juni ontvingen volledig af, waarbij de weigergronden 1 voor 1 worden afgeschoten. De (onafhankelijke) bezwaarcommissie reageert gemengd. De voorzitter zucht regelmatig en kijkt met een strenge 'wat een snotjongens'-blik over de tafel in onze richting, maar twee andere leden lijken de humor van onze vasthoudendheid juist wel in te zien. Inhoudelijk zijn de argumenten van Brenno bovendien keihard en volgens de letter van de wet zijn, het verweer van de gemeente Haren is juist flinterdun en nerveus.

Voorbeeld: de vraag rijst wederom, net als vorige keer, waarom de documenten van de bestuurlijke driehoek (burgemeester, korpschef politie en OvJ) rond Projexct X wél zijn geopenbaard aan GeenStijl, maar die van Project Maya nog steeds niet. Het antwoord is ook nog steeds hetzelfde: Bij Project X waren de documenten toch al openbaar, omdat Job Cohen ze voor zijn onderzoek had gebruikt. (Cohen mocht, zoals u weet, alles inzien om voor de lieve som van 400.000 euro aan taxpoet te concluderen dat het aan 'YOLO' lag, en de rest van het pubergedrag te herleiden was tot de Griekse mythologie. Ofzoiets, geen mens heeft het onthouden omdat het volslagen bullshit was. De PvdA'er, thans bibliothecaris te Amsterdam, maakt er enkel nog goede sier mee tijdens gastcolleges op universiteiten, waar hij hele zalen vol studenten New Media en aanverwante pretstudies met zijn duurbetaalde onzin dom en naïef houdt.) Enfin. Argument van Haren om de boeken dicht te houden: de driehoeksdocumenten over Project Maya zijn nog aan niemand geopenbaard, dus worden ze ook niet aan GS vrijgegeven. Bijzondere redenatie. Er werd 400.000 euro gemeenschapsgeld besteed om Cohen een paar documenten over Project X te laten onderzoeken. GeenStijl biedt op haar beurt aan om voor helemaal gratis vergelijkbare documenten over Project Maya onder de loep leggen, ter lering en OK, toegegeven, ook een beetje ter vermaeck, maar dat wil de gemeente Haren dus liever niet.

'Waarom niet?', wil de commissie weten.
Het antwoord op die simpele vraag zorgt voor het grootste wattefak-momentje van de avond. Meneer Polak moet met spijt in zijn stem (alsook grote zweetdruppels op zijn voorhoofd) bekennen dat hij geen enkel argument kan overleggen om de driehoeksdocumenten van Maya niet gewoon vrij te geven.

LOL! (stilletjes dan, want zo'n bezwaarzitting is een hele serieuze bijeenkomst met strikt zakelijke beleefdheidsnormen en zulks)

And now we wait
Transparant, onze aars. De commissie weet genoeg en zal een advies opstellen over de tot op heden geweigerde documenten. Met dat advies moet meneer Polak naar wethouder Remco Kouwenhoven, en die moet dan beslissen of we nu eindelijk krijgen waar we om gevraagd hebben. Op dat besluit moeten we nog een week of zes wachten. Maar we weten nu alvast dat Remco geen enkel bestuursrechtelijk argument heeft om 'nee' te zeggen. Hij kan het proberen hoor, maar de volgende stap in de bezwaarprocedure is een kort geding bij de rechter. En daar kom je niet ver zonder inhoudelijke argumenten. YOLO.

Ohja Remco. De gemeente Haren heeft al enkele malen impliciet te kennen gegeven deze zwarte bladzijde in de gemeentelijke geschiedenis om te willen slaan, maar dat de (politieke) imagoschade rond ProjectX het verder zo vredige dorpje maar blijft achtervolgen. Dat is jullie eigen stomme schuld. Mocht meneer Polak het zelf niet doorgegeven hebben: als slotwoord hebben we aan de gemeente meegegeven dat GeenStijl niet van zins is de strijd te staken tot we alle documenten openbaar hebben waar we om hebben gevraagd. Als Haren ego's & imago's eindelijk eens uit wil gaan deuken, zal het gewoon even door de zure appel heen moeten. Free the files, het doet maar eventjes pijn. Meneer Polak, die er zelf ook allemaal niks aan kan doen, knikte overigens instemmend en met een ontzettende 'jah, vertel mij wat'-blik. Ons maakt het allemaal niet uit (want YOLO), maar voor hem is het allemaal echt niet zo leuk hoor Remco, steeds maar weer door Brenno in de touwen gemept worden.

Wist-u-dat...
Tot slot een leuk weetje over wethouder Kouwenhoven: zijn wederhelft is Mr. Aline Klingenberg. Die mevrouw is promovenda in de bestuurskunde en gespecialiseerd in de Wob. Quote uit haar mond: "Openbaarheid van overheidsinformatie in Nederland is onder de maat." Jah. Leer ons Remco kennen.

P.S. Vereniging NL Gemeenten (VNG), waar Annemarie Jorritsma de feestcommissie runt, probeert de Wob te slopen. Want openbaarheid in Nederland moet echt heel erg kapot. En Ome Roon doet het gewoon. Doodeng land...

Dit hangt trouwens in de hal van het Harense gemeentehuis: (en dit in de wc...)