Ja onaantastbare schaduwmacht-makkers kom nou

Gewoon even een paar citaten uit het verslag over een onderzoek door  I&O Research onder 2.275 ambtenaren bij het Rijk, gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst. 

Wat blijkt? 47% van de ambtenaren [ongekozen] lijkt niet te begrijpen dat ze gewoon behoren tot de uitvoerende infrastructuur van politici [gekozen, behalve burgemeesters maar die erkennen we niet]. 

"Volgens het onderzoek zegt 18 procent van alle ambtenaren dat beleid niet (altijd) volgens zijn of haar opvattingen wordt gemaakt. Bijna een derde van de ambtenaren ervaart ‘politieke druk’ in het werk, en ruim een kwart heeft situaties meegemaakt waarbij de publieke zaak niet gediend was." 

Ja maar: als ambtenaar doen je opvattingen er geenszins toe. 'Politieke druk' in de ambtenarij bestaat niet want alle druk is daar politiek, daarom is het de ambtenarij. En het is niet aan ambtenaren om vast te stellen of de 'publieke zaak' ergens mee gediend is of niet, want ambtenaren bepalen niet wat de publieke zaak is.

"„Topambtenaren worden steeds meer gekweld door de wensen van de politieke leiding. Dat wisten we al. Maar uit dit onderzoek blijkt dat lagere ambtenaren die ontwikkeling ook merken.”"

Ja maar: het enkel uitvoeren van "wensen van de politieke leiding" is letterlijk je enige mandaat.

"In november vorig jaar beklaagden vijftig topambtenaren zich in een brief aan onder meer premier Mark Rutte (VVD) en minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken, CDA) over die spanning tussen politiek en ambtenarij. Ze schreven: „Ambtenaren moeten hun werk kunnen doen zonder het risico te lopen in het politieke debat te worden getrokken.”"

Ja maar: ambtenaren worden pas "in het politieke debat getrokken" als ze zelf abusievelijk denken dat hun politieke opvatting ook maar in de verste verte een factor van belang is en daar vervolgens zelf naar beginnen te handelen.

Maar goed, dit krijg je natuurlijk als vacatures in de ambtenarij geen specifieke vakkennis meer vragen, maar enkel "politieke sensitiviteit" en "politieke antenne".

Nog een klein maandje jongens, zijn we gered.

De BV Nederland werd natuurlijk een tijdje vanaf de bank bestuurd, maar die dagen lijken geteld want de schaduwmacht gaat de forten weer bemannen. Maar! De diva's gaan niet over één nacht ijs. "De meeste werkplekken zijn inmiddels coronaproof, maar lang niet alle ambtenaren voelen zich er volgens het vakblad veilig genoeg," blijkt uit een onderzoek tussen 14 en 27 juli. Ja ja, niet veilig genoeg. Doet ons een beetje denken aan nog een vrijdagje uit-schoolzieken zodat het weekend met 50% verlengd wordt. Maar goed, dat niemand weet hoe erg corona nou werkelijk is, geldt dan wel weer als verzachtende omstandigheid. Zekere voor het onzekere, waar zou dit land immers zijn zonder ambtenaren!

We kunnen natuurlijk wel doen alsof we in een gezonde democratie leven.

Maar hoeveel inspraak heeft de burger nu echt als ministers (vaak zonder veld- en vakervaring) geen kans maken tegen de ambtelijke onderlaag die hun beleid uit zou moeten voeren? En áls topambtenaren dan toch een keertje het veld mogen ruimen, struikelen ze een week later lachend bij een nieuwe overheidsinstantie binnen. Al die hoge ambtenaren zijn namelijk onder gebracht bij de Algemene Bestuursdienst (ABD) een "wervingsbureau voor topambtenaren dat de bezetting van de 1300 belangrijkste functies binnen de overheid regelt en de topambtenaren begeleidt, alles voor schaal 15 of hoger, met verdiensten vanaf jaarlijks ruim 75.000 tot maximaal 140.000 euro. (...) Loopt de termijn af of stopt de bestuurder tussentijds, dan heeft hij twee jaar de tijd om elders te solliciteren, met behoud van 95 procent van het laatstverdiende salaris. In die tweejarige ’zoekperiode’ zorgt de ABD voor tussentijdse opdrachten. De ambtenaar krijgt dan de status van ’buitengewoon adviseur’." Bij een wisseling van functie is het "onduidelijk in hoeverre prestaties meewegen. Meestal voltrekken de bestuurlijke verschuivingen zich immers in stilte. Komen ze naar buiten, dan zijn er vaak vraagtekens bij te plaatsen."

Een paar recente voorbeelden van topambtenaren die goed voor zichzelf laten zorgen: