Casuïstiek

Als Trouw tegenwoordig "Klimaatontkenningsexperts" opvoert om enkele bedenkingen bij de klimaatwetenschap te pathologiseren, dan mogen wij een volkomen inwisselbaar fenomeen als Extinction Rebellion klimaatjuriste Hannah Prins (25, BKB 2020) bezien voor wat het is.

Wat volgt is een generalisatie en die kent dus uitzonderingen. Maar Gen Z groeit op in een social media spiegelhal waarin elke uiting van oprechte emotie en voorkeur als cringe beschouwd wordt die je doet belanden in die boven alles gevreesde "type of guy/girl starterpack" - tenzij je jezelf hult in de rook en spiegels van onthechte ironie met een onbepaald aantal bodems.

Dat gaat op voor bijna de gehele Gen Z-belevingswereld, maar er is één domein waar je jezelf volledig mag geven zonder het te hoeven verhullen in die obligate, geveinsde nonchalance: ideologie - bovenal klimaatideologie en de meerdere varianten op social justice. 

Daar mag je al je performatieve talenten inzetten, wenen, schreeuwen en zo stil wanhopen dat iedereen het hoort. 

In feite is elk gangbaar Westers activisme sinds de jaren '70 al elk decennium opnieuw een verder uitgehold derivaat van de jaren '70. Anno 2023 staat de hogere middenstand met Gen-Z voorop de laatste peesjes van dat karkas te knagen, en dat snappen we volledig. 

Elk mens draagt nu eenmaal een diffuse Wil tot Ontroering in zich. En in deze tijd zonder noemenswaardige strijd of maatschappelijke romantiek in een laat-kapitalistisch weefsel dat aan elkaar hangt van algoritmes, thuisbezorging en dat onbestemde gevoel van voorwaardelijkheid in de huur- en abonnee-economie, is er altijd nog het klimaat. 

Hannah tegen Vrij Nederland: "We weten al vijftig jaar wat ons staat te gebeuren, maar er is nog steeds niets aan gedaan." Ja, dat zijn dus twee pertinente onwaarheden in twee zinnen. We weten helemaal niet "al vijftig jaar wat ons staat te gebeuren" en er worden juist wel degelijk dingen gedaan, bijvoorbeeld, ja, het gehele transitie-traject van de EU Green Deal? Maar als je die dingen daadwerkelijk denkt, dan toont de Wil tot Ontroering zich dus bijvoorbeeld zoals onderstaand in "tranen omdat we er allemaal aan gaan."

Maar goed, lieve Hannah [dat menen we, overigens]. Je bent 25, je huidige bevanging hoort er een beetje bij. Maar er is leven na ideologie. Probeer om de zoveel tijd even bij jezelf te polsen of jij de zaak nodig hebt, of de zaak jou. Een ideologisch persona is namelijk net als fiatgeld: een economie kan er generaties lang op draaien, net zoals een mens een leven lang op persona kan draaien, maar dat betekent niet dat het gedekt is door iets van daadwerkelijke waarde.

Enfin, de geschiedenis herhaalt zich niet, maar rijmt wel, en elke echo klinkt opnieuw iets holler dan de vorige.