Plus: Laat collega Halsema Trump het Rijksmuseum zien?

Bizarre ingezonden zaterdagbrief in de courant: een burgemeester die zich keert tegen de NAVO-top op 24 en 25 juni in Den Haag. Het leek een grap maar de partijloze BM van Vijfheerenlanden  - een grote fusiegemeente ten zuiden van Utrecht - Sjors Fröhlich gooide zijn column voor maximaal resultaat (ongetwijfeld tot woede van VOLT, fuck VOLT) op Twitter. Het bleek echt te zijn.

Fröhlich trapt zijn briefje af met: “Laat ik het toch maar eens zeggen: ik vind het van de gekke dat de grote Navotop deze zomer in Nederland wordt georganiseerd.” Een jaren 50 taalgebruik dat volledig past bij zijn NCRV-achtergrond, de omroep waar Fröhlich begon toen zijn collega Dick Passchier miljoenen kijkers aan de buis gekluisterd hield met zijn live-verslag van het bloemencorso. De burgervader vindt de conferentie, die volgens hem 100 miljoen euro kost, te duur. “Je kunt met dit bedrag ook 200 jaar de landelijke Sinterklaasintocht organiseren”, provinciaalt hij erop los. Ook hekelt hij de inzet van 27.000 agenten en het evenement zou louter om ‘prestige’ draaien en een feestje voor NAVO-chef Mark Rutte zijn.

Het lijkt erop dat Fröhlich zichzelf in de kijker wil spelen, zoals veel burgemeesters (hoogdravende Nieuwjaarstoespraken van Halsema en Dijksma, de burgemeester van Groningen over asielbeleid voordat hij een autorukker bleek te zijn) zich de laatste tijd met van alles en nog wat bemoeien behalve hun bestuurlijke taken.

Verdiept heeft Fröhlich zich in ieder geval niet in de kwestie want het is al sinds de zomer van 2023 bekend dat Nederland de top in Den Haag (Apeldoorn, Maastricht en Rotterdam visten achter het net) gaat organiseren en dat deze vergelijkbaar zo niet groter zal zijn als de nucleaire top in 2014. Ditmaal komen er 8500 gasten, onder wie 45 regeringsleiders, inclusief de kersverse Amerikaanse president Donald Trump.

(Niet die op de foto)

*flats* Op de tweede dag van 2025 deed de Godin van de Ironie donderdag rond half twee ’s middags een poepje in de Bassiehof inbox. De eerste Kamervraag van 2025 was gearriveerd en ging over de Tesla Cybertruck. Niet die dezelfde nacht voor het Trump Hotel in Las Vegas was geëxplodeerd maar eentje van rapper Kosso die er mee door Nederland rijdt.

Lang verhaal kort: de muzikant/influencer/handelaar in voedingssupplementen heeft een Cybertruck gekocht maar die mag wegens Europese regels nog niet de weg op. Kosso heeft echter een Albanees geitenpaadje gevonden: in Tirana delen ze nummerborden uit waarmee je een half jaar in de EU mag rondrijden. Een complexe publiciteitsstunt kortom van de rapper die aan zijn naambekendheid wil werken (en waar nu blijkt bovendien een Nederlandse dealer de dupe van lijkt te worden).

Enter CDA’ers Derk ‘Kleine Kissinger’ Boswijk en Eline Vedder (bekend van toen ze recent moest huilen nadat Caroline van der Plas boos op haar werd). Het christendemocratisch duo ziet schijnbaar brood in de capriolen van Kosso en gooit donderdag de set van 15 vragen over de schutting van verkeersminister Barry Madlener (PVV) en zijn Justitie-collega David van Weel (VVD). Of Boswijk en Vedder een koude taaie oliebol dwarszat of iets anders: die vragen zijn nogal knorrig van toon. Sterker; het tweetal gaat helemaal parlementaire enquête op het kabinet.

En andere prijzen

Politiek 2024 was geen volledig jaar daar het voor de helft nog geleid werd door demissionair minister-president Mark Rutte en zijn mensen. Toch voelt de Periode Schoof als een eeuwigheid vanwege de reldichtheid van het geheel; het is voor de beschouwer vanaf dag één smullen qua kabinetscrises, onverwachte plotwendingen en een buitenissige oppositie. Terwijl van links tot rechts met spanning werd gekeken naar hoe de onbetwistbare winnaar van de verkiezingen zich zou gaan gedragen in de nieuwe constellatie. Een rechtstatelijke basislijn moest zelfs worden geformuleerd om Geert Wilders in te kaderen. Maar al snel bleek NSC de onbetrouwbare partner in het geheel te zijn. Wat ons brengt op de…

Niet waden door het moeras maar klassiek polderen

Alexander Pechtold doopte zijn fractie tijdens de eerste Algemene Beschouwingen van Rutte II op woensdag 24 september 2013 ‘His majesty's most loyal opposition’. Dat startschot voor jarenlange constructieve oppositie van D66, was een van de redenen waarom dit VVD/PvdA-kabinet tot nu toe als enige deze eeuw de eindstreep haalde. Na de jaren Balkenende stond D66 er beroerd voor. Door verschillende akkoorden aan te jagen in ruil voor steun in de Eerste Kamer, gaf Pechtold zijn club weer kleur op de wangen. En de rest is geschiedenis: D66 deed er weer toe en werd het fundament van de resterende kabinetten Rutte.

De geest van Pechtold waart kortom rond sinds opvolger Rob Jetten vorig weekeinde op zijn congres aankondigde samen met CDA en JA21 te willen onderhandelen over minder bezuinigingen op de onderwijsbegroting in ruil voor de steun in de senaat. Ook ChristenUnie en SGP schoven aan bij het overleg op de burelen van Geert Wilders’ PVV (de christelijke partijen hebben sowieso de smaak te pakken: eerder deze maand vormden ze al een bondje rond het belastingplan en de btw-verhoging op sport, cultuur en media). Het is voorwaar een monsterverbond: de coalitie heeft in de senaat 8 zetels extra nodig, deze onheilige alliantie onder leiding van D66 is goed voor 19 zetels.  

Dit enthousiasme van de oppositie is een gevolg van Pieters Prutsers: zowel de wegens een Greettweet opgestapte fiscaalstas Folkert Idsinga als Onderwijsminister Eppo Bruins hebben in de aanloop van hun plannen en begrotingen niet geïnvesteerd in contacten met de oppositie, wil het verhaal. Buitengewoon onverstandig gezien dat tekort aan zetels in de chambre de réflexion en tekenend voor de permanente puinhoop bij NSC. Ter illustratie: het leek de nog maar pas teruggekeerde Pieter Omtzigt dinsdag een goed plan om ruzie te zoeken met zijn eigen partners PVV, VVD en BBB. 

Komende week wordt duidelijk of de onderhandelingen een onderwijspact zullen baren. Bij succes is dat wellicht de opmaat naar meer; niet een totaalpakket zoals Dick Schoof - waar bemoeit die man zich eigenlijk mee? [ironieteken] - vrijdag lichtzinnig suggereerde maar op deelonderwerpen. Want er zijn nog genoeg heikele dossiers zoals ontwikkelingssamenwerking, gezondheidszorg en ontwikkelingshulp die ongetwijfeld een oppositioneel steuntje in de rug kunnen gebruiken.

Dat is niet waden door het moeras zoals sommigen stellen maar klassiek polderen onder buitengewone omstandigheden. Een nieuwe scène in het toneelstuk Hoop, lef en trots, met in de hoofdrollen Jetten als Pechtold 2.0 en Wilders als Constructieve Geert.

Altijd crisis waar NSC is

Jammer dat pas rond 2044/2045 de notulen van de Ministerraden van afgelopen week openbaar worden. Dan wordt duidelijk of de term kutmarokkanen echt gebezigd is op maandag 11 november en in welke context (volgde een maar wel ónze kutmarokkanen?). Ook zal dan blijken of minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) echt heeft gezegd dat antisemitisme lastig uit de samenleving te verwijderen is en niet zomaar 'als een puist met pus' kan worden uitgeknepen. Een waarheid als een koe overigens; het is niet zo dat de Jodenhaat sinds mei 1945 plotsklaps verdwenen was en de vraag is of dat ooit in Nederland zal gebeuren.

Ook zou het weinig smaakvolle halalvreters in het Catshuis geklonken hebben. Dat is een forse schrobbering door voorzitter Dick Schoof waard maar een wel erg lage inzet voor een kabinetscrisis. Onvoorstelbaar dat Nora Achahbar (NSC) om die opmerkingen vrijdag haar ontslag als staatssecretaris Toeslagen en Douane aankondigde. Tenzij ze een kniesoor met extreem lange tenen is, maar die gaan doorgaans niet in een coalitie met partijen als PVV en BBB - die altijd nogal recht voor hun raap zijn - zitten. Dan weet je wat je kan verwachten.

Blijft over dat één van de aanwezigen gezegd zou hebben dat het antisemitisme in de genen of het DNA van moslims en of Marokkanen zit. Je hoeft geen Marokkaans-Nederlandse moslimbewindspersoon te zijn om daar aanstoot aan te nemen: dat is gewoon oude school schedelmeten. Iemand die zoiets ranzigs zegt – naar verluidt Marjolein Faber maar ja, geen notulen dus - heeft niks te zoeken in een kabinet. Maar het bleek dus Achahbar zélf te zijn die vrijdag opstapte. Een stevige beslissing gezien haar portefeuille, de hersteloperatie van het Toeslagenschandaal is één van de fundamenten van NSC.

En dan kun je beter opstappen

De middag voor het pogrom van donderdagnacht zei de Amsterdamse Hoofdofficier van Justitie René de Beukelaer in een vergadering van de Amsterdamse gemeenteraad dat de demonstraties in de hoofdstad – naar verwachting dit jaar meer dan 3000 – justitie en politie boven het hoofd groeien. "Het afgelopen jaar heb ik jeugd- en zedenzaken en contraterrorisme, extremisme en radicaliseringszaken stilgelegd vanwege actuele zaken. Ik vind dat wel dat de grens bereikt is.” Dat klopt, gisteravond werd duidelijk dat tijdens de hit and run-aanvallen donderdagnacht door “””jongeren””” op scooters 0 (schrijve: nul) aanhoudingen zijn verricht.

Het beruchte Draaiboek Vrede – u weet wel, met dat fijnmazig netwerk in allochtone en islamitische wijken om escalatie voor te zijn - was afgelopen week maar mooi wel in werking gesteld, zei burgemeester Femke Halsema vrijdag tijdens haar persconferentie. Dat heeft overduidelijk niet geholpen. Een vijfde colonne van taxichauffeurs, beveiligers (!) en scootertuig stond met elkaar in contact tijdens de gecoördineerde aanvallen die avond en nacht. Advocaten van het rapaille dat eerder betrokken was bij de vernielingen in Amsterdamse universiteitsgebouwen – met tot gevolg miljoenen euro’s aan schade – stonden volgens NRC tijdens het pogrom paraat om de Jodenjagers bij te staan mochten ze onverhoopt opgepakt worden. Communicatie waar de pers dus over beschikte maar de Amsterdamse driehoek overduidelijk niet. Zelfs de Amerikaanse president Joe Biden sprak zijn afkeuring over de gebeurtenissen uit.

Daar is Koos Plooij weer

Documentairemaker Sinan Can was vrijdagavond te gast bij Café Kockelmann om te vertellen over zijn programma De wapenroute waarin hij onderzoek doet naar de oorsprong van de wapens die een einde maakten aan de levens van Theo van Gogh, Peter R. de Vries en Pim Fortuyn. De programmamaker legt uit dat op de patroonhouder van de Star M-43 Firestar - het pistool waarmee de extreemlinkse milieuterrorist Volkert van der Graaf op maandag 6 mei 2002 LPF-lijsttrekker Pim Fortuyn executeerde - DNA is aangetroffen dat niet van Van der Graaf of Fortuyn afkomstig is. Dat spoor kan helpen te verklaren hoe Van der Graaf - zelf heeft hij er tegenstrijdige verklaringen over afgelegd - aan het wapen is gekomen dat nog in december 2001 werd gebruikt bij de overval op een juwelier in Emmen. Dat DNA is inmiddels opgewerkt (een proces waardoor het beter is af te lezen) en opnieuw door de nationale databank gehaald: geen match. Een naslag in internationale DNA-databanken wordt echter geblokkeerd door Officier van Justitie Koos Plooij.

Plooij was begin deze eeuw ook de openbaar aanklager in het proces tegen Van der Graaf. De OM’er zegt tegen Can (en deze zomer tegen Argos dat eveneens in de zaak was gedoken) dat verder onderzoek geen zin heeft. De magistraat in zijn eigen woorden: “Als bekend zou worden wie de donor is van dat DNA, is er niet meer dan een verdenking dat die persoon in 2002 of eerder een patroonhouder in handen heeft gehad. Dat is een overtreding van Artikel 26 van de Wet wapens en munitie. En dat feit is al heel lang verjaard. Dus als er een naam uit zou rollen, dan kan ik geen onderzoek doen naar de vraag of die persoon terecht verdachte zou zijn geweest als het destijds zou zijn ontdekt.”

Ambtenaren waarschuwden al

Het is knap dat Holland Casino erin slaagt rode cijfers te draaien omdat de bank in én uit principe nooit verliest. In de basiscursus Hoe run ik een casino u eind jaren negentig vriendelijk aangeboden door PBS en Frank ‘Lefty’ Rosenthal (waar Robert De Niro’s Sam Rothstein uit Casino op gebaseerd is) stelt de in 2008 overleden professioneel gokker dat de uitbater van één pokertafel al onbeperkt geld kan verdienen en de speler altijd verliest (zelfs als die wint): “The general public doesn't understand the strength of gambling, gaming, whether it be a poker table, a slot machine, black jack or craps. It just has such enormous potential, the number is sky high.” Enter Petra ‘Geen bijnaam’ de Ruiter. De Holland Casino-directrice waarschuwt deze week dat het niet goed gaat en dreigt met ‘agressieve campagnes’ om het tij te keren.

Maar eerst: wat levert Holland Casino aan kansspelbelasting op? In 2023 werd volgens het jaarverslag 224,7 miljoen euro gokheffing betaald. Daarnaast maakte het bedrijf 53,8 miljoen euro over van de belastingschuld opgelopen dankzij coronamaatregelen (waardoor er nu nog 194,8 miljoen euro openstaat). Dividend is al jaren niet meer aan de staat, die de eigenaar is, uitgekeerd.

Die kansspelbelasting leverde de staat vorig jaar in totaal een klein miljard euro op, in het Hoofdlijnenakkoord staat dat het nieuwe kabinet de Rien ne va plus-tax gaat verhogen van 30,5 procent naar 37,8 procent. Die ingreep zou de schatkist jaarlijks een extra 202 miljoen euro moeten opleveren.

Prinsessengedrag

Na de kerkelijke inzegening van haar huwelijk op zaterdag 19 mei 2001 stapte prinses Laurentien na het verlaten van de Grote Kerk in Den Haag als eerste in de gereedstaande koets. Voor het oog van de natie (minuut 3:20 via Frank Buis vzmh) sloeg de bruid de handen ineen en hield ze naast haar hoofd. Er kon geen twijfel meer over bestaan: Petra Brinkhorst was nu Hare Koninklijke Hoogheid Laurentien, Prinses der Nederlanden. Het was het overwinningsgebaar van een burgermeisje dat hoopte ooit koningin te worden, concludeerde prinses Margarita later in een interview.

Het is dan ook niet verbazingwekkend dat De T. op gezag van kabinetsbronnen weet te melden dat Laurentien zich tegenwoordig door de telefoon identificeert middels een luid en duidelijk ‘MET DE PRINSES!' wat zelfs bij Oranjegezinden tot opgetrokken wenkbrauwen leidt. Dergelijk gedrag was nog wel geinig met prins Bernhard – kostelijk voorbeeld uit 2004; de prins is woedend op zijn motorescorte en ontbiedt het zooitje op Soestdijk – maar van andere tijden.

Plus: Er is iets raars aan de petitie voor het jochie

Terecht schreef Femke Halsema vrijdag: "Als burgemeester heb ik een zorgplicht voor mijn inwoners en ik zou geen knip voor mijn neus waard zijn als ik geen aandacht vraag voor de tragische omstandigheden van deze jonge Amsterdammer." Het is inderdaad een triest verhaal dat er toe heeft geleid dat de 11-jarige Mikael en zijn moeder Gohar, deo volente, binnenkort naar Armenië worden uitgezet. Het ventje werd in Nederland geboren, enkele jaren nádat zijn moeder in 2010 na haar afgewezen asielaanvraag weigerde het land te verlaten. Armeense asielzoekers staan bekend om hun sluwheid: ze laten zich nauwelijks uitzetten, concludeerde de NOS tijdens de Howick en Lili-affaire. Het Armeense duo bewees destijds dat drammen werkt.