Geenstijl

Inzending van wat we ondertussen wel onze Huiskatwijker kunnen noemen, Sonny Spek:

Donderdag werd door de jongerenorganisaties van GroenLinks, D66, PvdA, ChristenUnie, SP en Partij voor de Dieren het klimaatmanifest gepresenteerd. Het was opvallend dat de politieke jongerenorganisaties in het midden en aan de rechterflank van het politieke centrum het manifest niet hadden ondertekend. Zij gaven zelf aan het een onrealistisch manifest te vinden met plannen die op de lange termijn meer schade dan goed doen. Drie keer raden wie er niet bij De Vooravond mochten aanschuiven om een weerwoord te geven? Juist.

De energietransitie, waar bibliotheken over zijn volgeschreven, uitgebreide onderhandelingen zijn gevoerd aan de Klimaattafels en experts na lange polemieken nog steeds van mening verschillen, wordt samengevat op de achterkant van een bierviltje. ’Op papier kun je niet verduurzamen’ is de krachtigste samenvatting van het 610 woorden tellende manifest. Allereerst wordt er gesteld dat er uiterlijk in 2035 een klimaatneutrale samenleving moet zijn. U leest het goed: volledig klimaatneutraal.

Waar de kwetsbare Nederlandse burger nu al moet omgaan met een mogelijk baanverlies, stijgende woonlasten en een dalende koopkracht, gooien de jonge sociale politici van deze tijd er voor ieder huishouden nog een extra hoge verduurzamingsbonus bovenop. Op dit moment wordt door de Regionale Energiestrategie in elke gemeente al langzaam duidelijk wat de impact gaat zijn van het inpassen van zonneweides en windmolens in onze omgeving voor de beschikbare vrije grond en het huidige elektriciteitsnet.

U kunt al raden dat de impact niet gering zal zijn en de verzwaring van het net in veel regio’s voor hoge kosten zullen gaan zorgen. Tegelijkertijd lopen overijverige gemeentebesturen in gemeenteland tegen tal van praktische bezwaren en – begrijpelijk – klagende inwoners aan als een wijk gasvrij moet worden gemaakt (zoals in Purmerend, vorige week). Het is precies het overheidsniveau waar de energietransitie uiteindelijk uitgevoerd dient te worden, maar de praktische haalbaarheid zal de politieke jongerenorganisaties een zorg zijn. Als er maar gescoord kan worden met extra hoge ambities die nooit gerealiseerd zullen worden.

Een ander punt dat door de jongerenorganisaties naar voren wordt gebracht is het instellen van een ‘burgerberaad. Het is opvallend dat dit standpunt rechtstreeks is overgenomen van de Extinction Rebellion (pdf). Het is ook een logische stap voor mensen die de feiten rond het klimaatdebat niet op orde hebben, want als het huidige parlement je op een deelbelang niet bevalt, dan richt je toch een nieuwe op? Het is exact de niet-democratische tendens die het Klimaatakkoord ook met zich heeft meegedragen: het wordt onoverzichtelijk gemaakt wie precies voor welk beleid heeft gezorgd en daarmee wordt niemand daadwerkelijk verantwoordelijk gehouden. We zien nu met de kritiek op het gasvrij maken van de bebouwde omgeving en de afbouw van gebruik biomassa dat deze niet-transparante van opereren uiteindelijk op weerstand stuit hetgeen zorgt voor een vertraging bij het verduurzamen van Nederland.

Een ander vals argument dat elke keer naar voren wordt gebracht heeft betrekking op ‘de multinationals’ en ‘groene banen’. Ook in het manifest wordt er beweerd dat er veel extra groenen banen worden gecreëerd waardoor de economie een boost kan krijgen. Men vergeet bewust te melden dat de voorgestelde maatregelen een dusdanige impact op onze economie zouden hebben dat er ook banen zullen verdwijnen, want wij zijn die ‘gehate’ multinationals. 

Baanverlies en opgelegde CO₂-taks
Vrijdag werd bekend dat er in de luchtvaartsector zo’n 60.000 banen op de tocht staan door de coronacrisis. Een klein voorproefje voor een beleid waarbij bedrijven het lastig wordt gemaakt zich hier te blijven vestigen. Door de voorgestelde CO₂-tax verdwijnen er niet alleen banen in de fossiele industrie, maar zullen ook aanverwante bedrijven (met hun werkgelegenheid) verhuizen naar omliggende landen. Je kunt niet investeren in een groene economie als bedrijven massaal vertrekken vanwege overijverige en onrealistische ambities die niet overeenkomen met de landen om ons heen. Zij zullen hun CO₂-uitstoot natuurlijk niet beperken, maar ergens anders met minder wet- en regelgeving realiseren. De Nederlandse politiek heeft daarmee een schoon geweten, maar het klimaat is er weinig mee geholpen. 

Daarnaast zullen de bedrijven die in Nederland blijven de opgelegde CO₂-taks doorberekenen aan hun klanten: de inwoners van Nederland. Je zou daar in principe voorstander van kunnen zijn als je daadwerkelijk van mening bent dat er nu op korte termijn iets moet gebeuren om de opwarming van de aarde te stoppen. Als politieke organisatie zou je dan alleen ook het lef moeten hebben om daarbij het eerlijke sociaal-economische verhaal te vertellen en dat is dat mensen het zullen gaan voelen in hun portemonnee.

Windmolens en de ecocide-proef
Als laatste een punt uit het manifest waar ik het volmondig mee eens kan zijn is om het plegen van ecocide, het beschadigen of vernietigen van het ecosysteem, in het Nederlands recht op te nemen als misdrijf. Als we dit consequent gaan toepassen is het namelijk de vraag in hoeverre verduurzamingsprojecten als wind op zee en drijvende zonnepanelen nog daadwerkelijk kans van slagen hebben. Het popcorn voor tijdens de rechtszaken van Milieudefensie tegen alle projecten in de pijplijn met een impact op de biodiversiteit zal ik alvast inslaan. Waarvoor dank.

Misschien is het ingewikkeld om te geloven na mijn kritiek op het huidige klimaatbeleid en ondemocratische tot stand gekomen Klimaatakkoord, maar ook ik zie de noodzaak om de samenleving te gaan verduurzamen. Niet alleen vanuit klimatologisch oogpunt is mitigatie noodzakelijk, maar ook vanuit een geopolitiek en economisch uitgangspunt valt er een goede zaak te maken voor het gebruik van kernenergie en het investeren in uitdagende technologieën. Het feit dat er echter steeds onrealistische en zelfs zeer schadelijke standpunten rond de energietransitie de wereld in worden geslingerd kan niet vaak genoeg onder de aandacht worden gebracht. Op de korte termijn zorgt het niet alleen voor minder resultaat, maar ook voor hogere kosten voor de Nederlandse burger. Het zou voor ons allen fijn zijn als de politieke jongerenorganisaties stoppen met deze profileringsdrang, maar zich focussen op een realistisch klimaatbeleid met behoud van banen en acceptabele lasten voor de burgers in Nederland. We hebben namelijk al sprookjes genoeg.

Sonny Spek is raadslid in Katwijk
Foto CC: B. Gilmour - Flickr