Geenstijl

Zo'n 30 dagen is The Donald nu de baas van Amerika en het Vrije Westen. Hij heeft zich echter nog niet veel groter getoond dan enkel als bewoner van het Witte Huis - met om hem heen een paar vreemde kostgangers. Medewerkers en stafleden komen en gaan, elke persconferentie is een SNL-sketch en zelfs bij het immer opgewekt-conservatieve Fox News lopen de anchors hoofdschuddend door het beeld. Iemand met nota bene de bijnaam 'Mad Dog' lijkt vooralsnog de meest rationele dingen te zeggen binnen de Trump Administration. Niet heel moeilijk, met een president die zinnen als "I am the least anti-semitic person you've ever seen in your entire life" uit zijn mond krijgt als "inhoudelijk" antwoord op een vraag over door bomtelefoontjes bedreigde joodse centra in de VS. Trump is opgestaan uit de drang naar vernieuwing we need, maar is hij de vorm van vernieuwing we want? The Donald is het gevolg van een terechte onvrede, een afkeer van het establishment en een groeiend besef dat globalisering niet voor iedereen geld en geluk met zich meebrengt. Maar bovenal bood Trump perspectief aan zijn kiezers (meer banen, strengere immigratiewetten en vooral: America First). Zijn opponent Hillary Clinton bood alleen zichzelf aan - but nobody liked her very much. En terecht: Clinton is de vleesgeworden mascotte van een volgevreten elite die vanuit een ivoren toren neerkijkt op de "deplorables" op de begane grond van de samenleving, en aan hen opdringt dat je vooral je politiek incorrecte smoel moet houden, stug door moet werken, eerst de rest van de wereld moet redden en dan pas aan jezelf mag denken. Als je er nog aan toe komt. En als je geen witte man bent, want dáár moet de wereld pas écht van verlost worden. Enfin, geen wonder en zeker geen verrassing dat Trump de slag om het Witte Huis gewonnen heeft. Maar nu zit ie daar. Zonder politieke ervaring. Zonder incasseringsvermogen. Zonder het benodigde overwicht (of overzicht) om grip op zijn zaken te krijgen. En met een volstrekt incoherente manier van communiceren, over "fake news", liegende media en over hoe great alles zal worden onder zijn termijn. In een persconferentie met de Israëlische premier Netanyahu sprong hij woensdag van het opnoemen van zijn aantal gewonnen kiesmannen via een verwijzing naar zijn 'three beautiful grandchildren' richting een verklaring dat heel Amerika 'is going to see a lot of love' tijdens zijn presidentschap. Het is geratel van een gekkie en dat geeft verder niets, behalve dan dat zijn citaten woord voor woord op de website van het Witte Huis staan, en niet in de commentsectie van Drudge of Breitbart. Ondertussen was hij ofwel door Netanyahu bewerkt, ofwel werd hij door zijn eigen gebrek aan kennis van zaken gehinderd, maar hij sprak zich tijdens diezelfde persco - min of meer - uit voor een éénstaatsoplossing voor Israël en Palestina: "So I’m looking at two-state and one-state, and I like the one that both parties like. I’m very happy with the one that both parties like. I can live with either one." Een uitspraak die door de Amerikaanse VN-ambassadeur weer moest worden rechtgetrokken: officieel steunen de VS een two-state solution. Trump zaait verwarring, overal waar hij komt. Onder pers en politiekwatchers in Washington was de vraag eerst of Trump z’n 4 jaar wel vol zou maken, inmiddels wordt gevraagd of ie de eerste 100 dagen wel door komt. Geen enkele persco is to the point. Ambtenaren en voorlichters zeggen letterlijk dat ze het ook niet meer weten:

Situation at WH -- A senior NSC aide said to me: "I don't know anything. Nobody knows anything. I don't know who knows anything."

— Eliana Johnson (@elianayjohnson) February 17, 2017

De eerste maand van POTUS 45 is een op hol geslagen draaimolen, die de ene helft misselijk maakt en de andere helft laat afvragen wanneer het ding eindelijk eens tot stilstand komt - en vooral: hoe de machine dan tot stilstand komt. Beleid is er vooralsnog niet. Ja, er komt een muur. Nee, Obamacare mag niet worden voortgezet. Ja, er moeten 100.000 mensen voor de National Guard gerekruteerd of gemobiliseerd worden "to round up" illegale immigranten. Maar echt uitgevoerd beleid is er nog niet en van wat er is, zijn er geen zichtbare of meetbare effecten. Je kan dus nog niet zeggen of president Trump goed op de winkel past. Veel te kort dag, ook om al hysterisch te gaan doen.

Want hysterisch doen velen. Er is een heksenjacht gaande tegen de man. Vrijwel alle media en commentatoren zijn tegen Trump, de meeste instituten en organisaties zijn sceptisch tot anti, internationale (Westerse) leiders fronsen hardop hun wenkbrauwen naar Trump: hij krijgt in dat opzicht nauwelijks een eerlijke kans. Maar vooralsnog ontpopt het 'slachtoffer' zichzelf dan ook niet als iemand die in staat zal zijn om het hele land te verbinden, laat staan een dragende internationale rol te hebben. Hij lijkt er vooralsnog simpelweg niet slim genoeg voor, en ook niet voldoende empathisch. Trump is een zakenman, en daarin gehard en gehaaid, maar politiek is geen transactiesysteem en in de (inter)nationale verhoudingen tussen volken en landen betekent "investeren" iets heel anders dan op de beurs. Maar dit is wat de democratie heeft voortgebracht in het huidige Amerikaanse (of Westerse) tijdsgewricht. Donald Trump is de Amerikaanse uitkomst van dezelfde krachten die in Europa ook aan het werk zijn. Een moralistische (bestuurlijke) elite die zich neerbuigend opstelt naar de burger en hem of haar vertelt wat ze moeten doen, hoe ze het moeten doen en wat ze vooral allemaal niet mogen doen omdat ze 'het niet snappen'. Trump is het gevolg van politieke, sociale en maatschappelijke nalatigheid van een gevestigde orde die te veel aan zichzelf denkt, te goed voor zichzelf zorgt en die doof en blind is geworden voor de realiteit van de meeste 'gewone' mensen, die wél hard moeten werken voor hun dagelijks brood en die níet gevrijwaard blijven van misdaad, culturele botsingen en de gebreken van de samenleving. Trump is wat je krijgt als de mensen die dachten dat ze er voor aangesteld waren om de boel te besturen, het vertrouwen van het volk verliezen. In Amerika is (of wordt) er afgerekend met die elite - door Donald Trump en de kiezers die hem het Witte Huis in gestemd hebben. In Europa is hetzelfde aan de hand. De Britten stemden voor Brexit, de Fransen worstelen met (of strijden tegen) gewelddadige of geradicaliseerde (islamitische) jongeren, Griekenland is een ruïne, Italië wankelt financieel en bij de Nederlandse en Duitse verkiezingen maken 'populistische tegenkrachten' goede kans op grote overwinningen. Ondertussen blijft de hardnekkig ondemocratische Europese Unie omstreden handelsverdragen achteloos aannemen (CETA, deze week) terwijl ze hun eigen gigantische pensioengaten dichten met het geld van Europese belastingbetalers die in meerderheid nooit voor deze mensen gestemd hebben - laat staan dat ze weten wie het zijn. Hondsarrogant, anders kan het gedrag van EU-zelfverrijkers niet genoemd worden. Terug naar de VS. Kan Trump de perspectieven die hij bood in zijn campagne waarmaken? Afgaande op zijn eerste 30 dagen in office zijn de vooruitzichten niet best. Zijn administratie rafelt nu al uit elkaar. Dat ligt echt niet (alleen) aan de heksenjacht van de Amerikaanse MSM, dat ligt ook aan de enorme gaten in zijn verhaal, de pertinente leugens die hij vertelt en de manier waarop zijn vaak pijnlijk opzichtige gebrek aan kennis en inzicht een visie op the bigger picture in de weg lijken te staan. En de daaruit voortvloeiende - en potentieel gevaarlijke - agressie tegen (het belang van) vrije media in een open democratie:

The FAKE NEWS media (failing @nytimes, @NBCNews, @ABC, @CBS, @CNN) is not my enemy, it is the enemy of the American People!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) February 17, 2017

Wat als Trump niet het antwoord is, of niet zal blijken te zijn? Wat als de man die een mascotte voor vernieuwing en verandering moet zijn een puinhoop van zijn presidentschap maakt? Wat als het allemaal de dolle draaimolen blijft die het op dit moment is, wat gebeurt er dan als die uiteindelijk en onvermijdelijk tot stilstand komt? De backlash van de financiële crisis was op korte termijn financieel, op de middellange termijn - in het nu - zijn de naschokken van de economische achteruitgang sociaal, maatschappelijk en cultureel. In de VS, en in Europa. Wat wordt het op de lange termijn? Gaat het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw de geschiedenis in als een keerpunt waarop de uitgediende, uitgekauwde en vastgeroeste elite - vreedzaam en democratisch - werd vervangen door vernieuwing, verandering en vooruitgang, of wordt de situatie zo ver op het spits gedreven dat alles aanstuurt op een faillissement van het vrije Westen en haar democratieën - inclusief het onvermijdelijke geweld dat daarmee gepaard gaat? Aangezien de man met het rare haar en de incoherente spreekstijl die nu in het Witte Huis woont een behoorlijke sleutel tot dit succes of falen in zijn opvallend kleine handjes heeft. Moeten we nu dan hopen dat Trump faalt, of moeten we juist hopen dat hij slaagt? Either way. It's gonna be YUGE.