Geenstijl

Geschreven door de bij de staat, politie, opsporingsdiensten, fiscus, Google en Facebook volledig onbekende Driekus Vierkant, met toestemming geknipt en geplakt. Stel, er staat iemand op een podium te oreren: “Wilt u meer of minder veiligheid?” “Meer!”, scandeert u natuurlijk. Niemand is voor minder veiligheid. Maar dan komt de ogenschijnlijk onvermijdelijke consequentie: u zult dan wel moeten inleveren op uw privacy: immers, zo is de stelling: als we criminelen en terroristen niet kunnen volgen, kunnen we de veiligheid niet garanderen. Om ze te kunnen volgen, zullen we iedereen moeten kunnen volgen, zo redeneert men. De discussie over veiligheid en privacy wordt tegenwoordig gevoerd alsof het elkaars tegengestelden zijn: “Oh u wilt meer privacy? Terroristen blazen je op hoor!”. “Zonder grote digitale sleepnetten kunnen we terroristen en criminelen niet opsporen!”. Deze tegenstelling tussen privacy en veiligheid is klinkklare, populistische onzin. Integendeel zelfs: meer privacy = meer veiligheid. Dat gaan we u uitleggen: Veiligheid Iedereen wil veilig leven. Niemand ziet zijn geliefde graag opgeblazen door een extremistische malloot. Niemand wil dat zijn kind wordt doodgereden door een alcoholist. Niemand wil bedreigd, opgelicht, verkracht, geslagen of gechanteerd worden. Iedereen wil beschermd zijn. Iedereen wil in een vrij, democratisch land kunnen leven, waarbij je van een eerlijke rechtsgang bent verzekerd. Waar je veilig jezelf kan zijn, ook als minderheid, juist als minderheid. Niemand wil dat een ander zich mengt in zijn persoonlijke levenssfeer. Niemand wil dat informatie over jou tegen je wordt gebruikt.

Veiligheid is meer dan alleen voorkomen van geweld of criminaliteit Zoals je hierboven al leest, is veiligheid een veel breder begrip dan alleen maar het voorkomen van geweld of criminaliteit. En daar gaat het mis in de discussie over veiligheid versus privacy. De overheid ziet het terecht als haar kerntaak om de veiligheid van burgers te waarborgen, maar focust bovenal op het voorkomen van terrorisme en criminaliteit, vaak ten koste van privacy. En dat is raar. Want privacy is een essentieel, onvervreemdbaar onderdeel van je veiligheid, zeker in deze tijd van internet en social media, waarin een steeds groter deel van je leven zich digitaal afspeelt: mensen interacteren tegenwoordig vaak zelfs meer digitaal dan persoonlijk. Al je communicatie, transacties en bewegingen, zowel online als in de publieke ruimte worden bovendien ongemerkt vastgelegd: waar je betaalt, met wie je belt, met wie je appt, via camera’s, wifi-tracking, via welke trein je reist en waar je auto en je telefoon zijn: jouw leven speelt zich inmiddels af in honderden databases, van zowel bedrijven als overheden. Privacy = Veiligheid Om enkele voorbeelden van privacy = veiligheid te noemen: Je wil niet gechanteerd worden met een pikante tekst of foto die je naar iemand anders stuurde. Je wil niet dat jouw identiteit wordt misbruikt waarmee men credit cards, paspoorten, leningen en telefoonrekeningen regelt, of waarmee criminele of terroristische activiteiten uit jouw naam kunnen worden ontplooid. Je wil niet dat je computer of je bestanden digitaal worden gegijzeld en je losgeld moet betalen. Je wil niet dat medische gegevens in verkeerde handen komen. Niemand hoeft iets te weten over je seksuele geaardheid, je financiën, je relatienetwerk, je levensovertuiging, of wat dan ook. Niemand hoeft te weten waar jij bent geweest. Je wil niet dat je geld van je digitale bankrekeningen wordt geplunderd. Je wil niet dat gegevens die je nu bewust of onbewust en vaak te goeder trouw afstaat, later door hen of door een ander tegen je worden misbruikt. Je wil niet dat partijen zonder jouw medeweten gegevens met elkaar uitwisselen en samenvoegen, om ze vervolgens op een moment tegen je te kunnen gebruiken. Besef ook dat je onbewust veel digitale sporen achterlaat: waar je telefoon is, welke sites je bezoekt, wat je koopt, met wie je contact hebt, op welk perron je instapte, waar je auto was, langs welke wifi-netwerken je beweegt. Niemand heeft er iets mee te maken. Data over jou, of je dit bewust of onbewust hebt afgestaan, dient beschermd te worden, voor jouw veiligheid. Data in jouw belang, of in hun belang? Natuurlijk zijn er partijen die gegevens over je nodig hebben, om je te kunnen helpen. Zo is het handig dat organisaties je contactgegevens hebben. Of, als je een navigatiedienst wil gebruiken, dat men weet waar je bent en waar je heen wil. Er zijn tal van voorbeelden waarbij het voor jou van nut is waarbij organisaties je helpen met het verzamelen en verwerken van gegevens. Soms zelfs van levensbelang: het is best handig dat zorgverleners veel over je medische achtergrond weten mocht je erg ziek of gewond zijn. Het is zelfs handig als ze uit hele grote datasets van miljoenen mensen trends kunnen halen om je nog sneller en beter te kunnen helpen. Je moet je alleen wel altijd afvragen: dient deze data mijn belang en dient het hun belang? En mochten deze belangen niet overeenkomen, welk belang is dan groter? Proportionaliteit Natuurlijk is het essentieel dat overheden criminelen en terroristen kunnen identificeren en volgen. Om te voorkomen dat ze ondermijnende schade aan de maatschappij en aan jou, je familie, je vrienden en je spullen aanrichten. Terecht moeten opsporingsdiensten in zulke ondermijnende en gevaarlijke gevallen inbreuk maken op de privacy van deze verdachten. Mensen die zich met zulke ondermijnende activiteiten bezighouden verliezen terecht het recht op privacy. Bij mensen die zich met kleine criminaliteit bezighouden is dit een grijs gebied. Is het opgeven van hun privacy proportioneel als zij niet de nationale veiligheid in gevaar brengen maar relatief kleine overtredingen begaan, zoals bijvoorbeeld een snelheidsovertreding? En jij dan? Als volstrekt onschuldige eerlijke burger? Inbreuk maken op de privacy van een onverdachte(!) burger is volledig disproportioneel. Helemaal als dit via digitale sleepnetten zoals systematische datataps, telefoontaps, grootschalige systeemhacks en tracing systemen gebeurt. Inbreuk maken op jouw privacy schept een grotere onveiligheid dan men ervoor terug claimt te geven. Europese Verklaring van de Rechten van de Mens Gelukkig zijn we beschermd. De Europese Verklaring van de Rechten van de Mens (EVRM) heeft hiervoor artikel 8. “1) Een ieder heeft het recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie“. Correspondentie is dus ook je Skype calls, je telefoongesprekken, je appjes, je SMSjes. De politie mag je huis niet zomaar binnenkomen, ze mogen ook niet zomaar in je telefoon kijken. Wat ons betreft geldt dit ook voor je auto: wat je bij je hebt is privé. De inhoud van je auto valt net als de inhoud van je huis en je telefoon onder de privésfeer. “2) Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.” Wat hier staat is dat overheden echt zwaarwegende redenen en verdenkingen moeten hebben om zich met jouw privézaken te bemoeien. Want, privacy = veiligheid, en de overheid hoort je daarin te beschermen: bescherming van veiligheid, en dus je privacy, en je EVRM rechten is de kerntaak van de overheid. Privacyinbreuk, en dus verminderde veiligheid, door de overheid: En daar gaat het gierend mis. Ja je moet waken voor bedrijven als Facebook en Google. Ze zijn de grootste stalkers ter wereld. Jij bent hun data. Ze verhandelen je gegevens en jij verdient niet mee, nee jij bent hun product. Heb argwaan tegen ze. Maar onderschat niet de rol van de overheid. Hou je vast: De politie overtreedt ‘op grote schaal’ de wet bij het verwerken van persoonsgegevens. En niet een beetje. Niet 2%. Niet 10%. Nee, de Marechaussee maakt het het bontst, met 80% schending van de privacynorm. U weet wel, de Marechaussee die onze veiligheid moet waarborgen. Die in 8 op de 10 gevallen uw veiligheid ondermijnt. Britse geheime dienst hielp AIVD wetten te omzeilen. U leest het goed. Nederlandse wetgeving om uw veiligheid te waarborgen, zijn actief omzeild door de dienst die notabene onze veiligheid dient te waarborgen. Het resultaat: de Britse geheime dienst heeft gegevens van miljoenen onschuldige Nederlanders en Nederlandse bedrijven getapt. Hoe lang deze gegevens worden bewaard, en met wie ze worden gedeeld is volstrekt onbekend. Politie schendt wet door opslag kentekengegevens. Ja u leest het goed. de politie, die de opdracht heeft veiligheid te handhaven, overtreedt zelf de wet door uw privacy en dus uw veiligheid in te perken. In plaats van alleen verdachte auto’s te traceren, filmt men ALLE onschuldige burgers en slaat deze gegevens onrechtmatig op. Wie zijn hier nu met strafbare feiten bezig? Politie laat Belastingdienst met ANPR camera’s meekijken. Zowel de politie als de belastingdienst hebben elk hun bevoegdheden om verdachten van criminelen en fiscale ontduiking op te sporen. De politie heeft een bredere bevoegdheid om mensen bij verdenking staande houden en aanhouden, de belastingdienst heeft dit omwille van uw rechten echter niet (tenzij ze van de FIOD zijn). De belastingdienst heeft een bredere bevoegdheid om (fiscale) gegevens op te vragen, de politie heeft – om uw rechten te beschermen- zo’n bredere bevoegdheid om data te verzamelen en op te slaan niet. Deze beperkingen hebben beide partijen niet voor niets: ze beschermen u tegen razzia’s en ongebreidelde opsporing van onverdachte burgers. Door stiekem samen te werken middels een convenant, omzeilen beide instanties uw bescherming en maken ze onrechtmatig gebruik van elkaars bevoegdheden, en zijn daarmee in strijd met uw rechtspositie, temeer omdat deze samenwerking niet middels wetgeving door de Tweede en Eerste Kamers is getoetst, maar via een tot voorheen geheim gehouden convenant er doorheen is gesjoemeld. Het gevolg is dat onschuldige burgers worden gefilmd, hun bewegingen worden opgeslagen, deze gegevens met instanties worden gedeeld, en tegen deze burgers wordt gebruikt. Een voorbeeld hiervan is dat politie en belastingdienst samenwerken om in grootscheeps opgezette opsporingen onschuldige automobilisten in een fuik te laten rijden en te onderwerpen aan diverse onderzoeken. Soms vindt men openstaande boetes en sporadisch stuit men op (vaak kleinschalige) criminele activiteiten, waarbij deze opbrengst in veiligheid, geheel niet in verhouding staat tot de inbreuk op de privacy, en men dus veiligheid ondermijnt. Bovendien is de precendentwerking hiervan zeer schadelijk: wie zijn na de automobilisten de volgende groep die zo systematisch in de gaten wordt gehouden? Gelukkig heeft de Advocaat Generaal (niet de minste) onlangs in zijn advies geconcludeerd dat de belastingdienst niet bevoegd is om kentekengegevens van onschuldige automobilisten als sleepnet op te slaan. Er is geen wettelijke bevoegdheid voor politie en belastingdienst om verkeersgegevens van automobilisten op te slaan. Het heeft ook alles niets met veiligheid te maken. Integendeel. Wie zijn hier nu de wetsovertreders? De politie overtreedt op grote schaal de privacywetgeving. Het wordt voorspelbaar. Hier de audit. Jouw privacy interesseert de politie niet. Je veiligheid dus ook niet. Hacking tools van de NSA in handen van hackers. De grootste digitale opsporingsdienst ter wereld, die zelfs in uw geëncrypte verbindingen kan komen, en zich diep heeft genesteld in de basisinfrastructuren van het Internet, heeft haar sporen en hacking software niet goed gewist. Hierdoor kunnen hackers (die het uiteraard op uw gegevens en dus uw privacy en uw veiligheid) hebben gemunt, nu dezelfde technieken gebruiken, tegen landen, tegen bedrijven, en tegen u. Overheden, bedankt. Datalekken Je zou het bijna niet meer geloven maar je hebt natuurlijk ook nog overheden die te goeder trouw gegevens opslaan. Tegelijkertijd kennen we de drama’s van overheid en IT. Bijna helft Nederlandse gemeenten meldde dit jaar een datalek. Honderden datalekken bij overheden. Het houdt niet op. Ook andere instanties zoals het UWV zijn een drama met het beveiligen van gegevens: Gegevens van 11.000 werkzoekenden op straat door blunder van UWV. Overheden zijn een fantastisch doel voor hackers, omdat ze enerzijds zeer waardevolle gegevens huisvesten, en anderzijds totaal incompetent zijn als het gaat om het beveiligen ervan. Zo is je DigID niet voldoende beveiligd. Veel plezier ook op de site van de Autoriteit Persoonsgegevens. We kunnen hier pagina’s vullen met voorbeelden, maar Google (oei) die zelf maar. De overheid is lek, ze nemen bescherming niet serieus. Tijdgeest Nog niet zo lang geleden waren heel veel verworvenheden van nu verboden. Mensen werden gediscrimineerd en zelfs vervolgd voor zaken die we nu heel normaal vinden. Religie, seksualiteit, politieke opvattingen bijvoorbeeld. Tijdgeest verandert. Wat nu maatschappelijk geaccepteerd is, is over 10, 20, 30 jaar niet meer. Bijvoorbeeld: privacy was altijd een groot goed maar nu wordt aan je rechten getornd. Zwarte Piet was een leuk onschuldig kinderfeest, nu staat het zwaar ter discussie. Orgaandonorschap wordt ineens opt-out. Ontgroeningen die worden ingeperkt. Roken is bijna overal verbannen. Kleine voorbeelden misschien, maar je wil niet dat gegevens die jij, bedrijven en overheden uit naïviteit en met alle goede bedoelingen nu opslaan, later ineens tegen je kunnen worden gebruikt. Bij een toekomstige sollicitatie bijvoorbeeld. Of dat je ineens een ander land niet meer in mag vanwege je uitlatingen, seksualiteit, politieke overtuiging of levensovertuiging. De politie doet enge uitspraken, bijvoorbeeld dat ze het al verdacht gaan vinden als je niet op Facebook zit, je zal wel wat te verbergen hebben. Wat hier en vandaag geaccepteerd is, kan elders of morgen tegen je worden gebruikt. Onbetrouwbare overheid Je kan de overheid simpelweg niet vertrouwen met je gegevens. Of ze zijn te incompetent om je gegevens te beschermen, of ze zijn juist uit op je gegevens. Als een rechter bepaalt dat overheid, belastingdienst of politie buiten hun boekje ging, gaan ze overstoord door, of sjoemelen ze er een wet doorheen om alsnog een legitieme onderbouwing te veinzen voor hun kwalijke activiteiten. Ze zijn niet geïnteresseerd in je privacy. Dus zijn ze ook niet geïnteresseerd in je veiligheid: integendeel. En laat je veiligheid beschermen nu net hun kerntaak zijn. Door je privacy te ondermijnen, ondermijnt de overheid je veiligheid, en faalt daarmee in haar belangrijkste kerntaak. Ruimere bevoegdheden datatappen geheime diensten Het houdt niet op. Het kabinet heeft onlangs bij de Tweede Kamer het nieuwe wetsvoorstel voor de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) ingediend, met ruimere bevoegdheden voor geheime diensten. De Raad van State (ook niet de minste) zegt: “Stelsel van Toezicht in nieuwe Wiv schiet te kort.” Men heeft ernstige twijfels over de daadwerkelijke effectiviteit van dat stelsel. De mensenrechten zijn in deze wet niet goed geregeld. Men is er “niet van overtuigd dat de regeling in het wetsvoorstel van de grootschalige gegevensverzameling (Big Data) op alle punten voldoet aan de proportionaliteitseis van het EVRM“. Er zijn zelfs twijfels over het nut van enorm grote bestanden: het wordt juist moeilijker criminele of terroristische informatie te vinden tussen die enorme brij aan berichten van iedereen en zijn moeder. Lees hier het volledige advies, het is echt je tijd waard. De Raad van State adviseert het wetsvoorstel op dit punt niet in zijn huidige vorm bij de Tweede Kamer in te dienen. Ministerie van Veiligheid en Justitie Dit kabinet is er trots op dat we sinds een tijdje een Ministerie van Veiligheid en Justitie hebben. Stoere taal: veiligheid! Echter, dit ministerie bekijkt veiligheid met oogkleppen op. Hun definitie van veiligheid is beperkt tot het voorkomen van terrorisme en criminaliteit. Ze vergeten dat veiligheid een veel breder begrip is. Sterker nog, ze ondermijnen essentiële veiligheden van alle burgers, onder het mom van het vergroten van veiligheid. Een ministerie van Veiligheid en Justitie dat veiligheid serieus neemt, zet privacy op hetzelfde niveau, in plaats van de veiligheid versus privacy tegenstelling verder uit te vergroten, in plaats van je veiligheid in gevaar te brengen. Een democratische rechtsstaat, zeker in een liberaal land als Nederland, verdient het dat privacy wordt gezien als essentieel onderdeel van je veiligheid. Privacy = veiligheid en veiligheid = privacy. Alle data zijn van jou Laten we bij wet expliciet vastleggen dat alle gegevens die bedrijven en overheden over je verzamelen, van jou zijn. Of je gegevens nu vrijwillig openlijk publiceert, vrijwillig privaat deelt, of ongevraagd genereert. Ook de metadata over jouw gedragingen en je gegevens zijn van jou. Dit simpele uitgangspunt past volledig in de tekst, maar ook in de geest van het EVRM, en de Nederlandse Grondwet. Dit simpele standpunt maakt het burgers veel makkelijker om te weten wie gegevens over je verzamelt, waarom, wat ze er mee doen, deze gegevens in te kunnen zien, deze partij te verzoeken gegevens te wissen, aan te passen, te beperken de gegevens met derden te delen. Jouw data zijn onvervreemdbaar van jou. Net als met copyright. Bedrijven en overheden verleen je hooguit het gebruiksrecht deze gegevens te verwerken, in jouw belang, en het dwingt ze transparant te zijn over hun belang en beleid met jouw gegevens. Een Elektronisch Patiënten Dossier? Nee, een Persoonlijk Gezondheids Dossier. Jouw lichaam, jouw ziekten, jouw gegevens. Zorgverleners mogen er bij, ze mogen gegevens toevoegen, maar het blijven jouw gegevens. Alleen in geval van nood mogen ze er zonder je toestemming bij. Maar je blijft van mijn gegevens af. Voor onze veiligheid. Google en Facebook? Prima dat je het handig voor me maakt om te navigeren, en om vrienden te vinden. Leuk dat je big data toepast om slimmere, handiger, goedkopere diensten te maken. Als je er geld mee wil verdienen, wil ik mee kunnen verdienen. En mijn data blijft van mij. Voor onze veiligheid. Overheden? Je moet van goede huize komen wil je je in mijn persoonlijke levenssfeer mengen. Voor onze veiligheid. Politie? Hou je aan de wet en laat onschuldige burgers met rust. Voor onze veiligheid. Veiligheidsdiensten? Pak de privacy van mensen die de staatsveiligheid willen ondermijnen volledig af. Zet ze digitaal in hun hemd. Maar hou je aan de wet, en laat onschuldige burgers met rust. Voor onze veiligheid. Zo en dan ga ik nu iets heel stiekems doen: Drie stiekeme dus veilige Kusjes. DRIEKUS VIERKANT Originele versie: hierrr