K. Regenjas: Sywert is slimmer dan Leo Lucassen
K. Regenjas is in het dagelijks leven statisticus. Tijdens het kijken van de DWDD met Leo Lucassen, kromden zijn tenen dermate lineair met het verloop van het programma, dat er wel een causaal verband móest zijn. En ja hoor. Lees maar, in het onderstaande stukje, hoe Leo Lügenpresse er weer he-le-maal naast zat. Dat die man nog nooit een publiekelijk mea culpa heeft uitgesproken zeg...
Sywert van Lienden is slimmer dan Leo Lucassen
Afgelopen woensdag was migratiedeskundige Leo Lucassen te gast bij De Wereld Draait Door (video). Peter R. de Vries, eveneens migratiedeskundige, had kennelijk andere verplichtingen. Lucassen was vooral uitgenodigd om Sywert van Lienden terecht te wijzen, die een dag eerder een onderzoeksrapport over criminaliteit onder allochtonen verkeerd uitlegde. Ironisch genoeg was het woensdag vooral Leo Lucassen zelf die compleet de mist in ging met zijn interpretatie van de onderzoeksrapporten.Zoals we van hem gewend zijn, begon Leo de schrijnende integratieproblematiek die we dagelijks om ons heen zien enorm te relativeren. Dat deed hij aan de hand van onderzoeken die daar speciaal voor gemaakt zijn, de zogenaamde gecorrigeerde cijfers. Hij betoogde dat asielzoekers weliswaar crimineler zijn dan de gemiddelde Nederlander, maar dat we er niet op die manier naar moeten kijken. We moeten cijfers bekijken die statistisch gecorrigeerd zijn voor zaken als leeftijd, geslacht en sociaal-economische positie. Wanneer je de cijfers corrigeert voor deze zaken blijkt de oververtegenwoordiging plots te verdwijnen. Goh, komt dat even goed uit. Valt het dan allemaal wel mee met die criminaliteit onder niet-westerse migranten? Nee!
Cijfers corrigeren is in veel gevallen een gevaarlijke en misleidende bezigheid. Door al het gecorrigeer smelten reële effecten namelijk als sneeuw voor de zon. Dit gaan we aantonen aan de hand van een voorbeeld.
Onzincorrecties
Stel, we willen weten of asielzoekers gemiddeld minder lang zijn dan autochtonen. We pakken een meetlint, plukken 1000 asielzoekers van een plein in Keulen en we beginnen te meten. We meten ook 1000 autochtonen. We constateren dat asielzoekers gemiddeld 170cm zijn, tegenover 180cm voor autochtonen. Zijn we nu klaar met ons onderzoek? Ho ho! Niet te snel. Het is tijd om te gaan corrigeren. Bij nadere inspectie blijken asielzoekers namelijk gemiddeld schoenmaat 41 te hebben, terwijl autochtonen in doorsnee op schoenmaat 43 rondlopen. Duidelijk een oneerlijke vergelijking! De lengte van asielzoekers moet dus naar boven worden bijgesteld, om te corrigeren voor de verschillen in schoenmaat. Na correctie blijkt de gemiddelde asielzoeker een keurige 180cm te meten. Hoera! Dat is precies wat we wilden.
Dergelijke correcties zijn om twee redenen gevaarlijk. Ten eerste staan gecorrigeerde cijfers los van de werkelijkheid. Het feit dat asielzoekers na correctie minder crimineel zijn, betekent nog niet dat asielzoekers minder crimineel zijn. Ten tweede hanteer je vaak ongefundeerde aannames over causaliteit. Als je criminaliteitscijfers corrigeert voor uitkeringsafhankelijkheid, veronderstel je dat die uitkeringsafhankelijkheid verklarend is voor de criminaliteit. Het probleem is alleen dat je dat niet weet! Causale relaties kunnen alleen worden aangetoond in experimenteel onderzoek, niet in beschrijvende statistieken.
Terug naar ons fictieve onderzoek. In bovenstaand schema is te zien hoe onzinnig het is lengte te corrigeren voor schoenmaat. Zowel lengte als schoenmaat zijn namelijk reële gevolgen van een onderliggende oorzaak, die we maar even lichaamsgrootte noemen. We hebben dus te maken met een zogenaamde verborgen variabele. Een variabele die niet direct meetbaar is, maar wel van invloed is op onze meeteffecten. Om dezelfde reden is het complete onzin om criminaliteitscijfers te corrigeren voor sociaal-economische kenmerken. Beide kunnen namelijk opgevat worden als gevolgen van een verborgen variabele, die we kunnen samenvatten als slechte integratie.
Politiek geladen modellen
Hoewel het WODC in DWDD een gerenommeerd onderzoeksinstituut wordt genoemd, begaan de WODC-onderzoekers precies de hierboven beschreven fout: causale verbanden worden simpelweg verondersteld, waarna schrikbarende criminaliteitscijfers compleet worden weggepoetst. Zo lezen we in het aangehaalde WRR-rapport:
We weten echter dat jonge, alleenstaande mannen met een uitkering en woonachtig in grootstedelijke gebieden relatief vaak delicten plegen (Hirschi en Gottfredson 1983; Gould et al. 2002; Borghans en Ter Weel 2003). Figuur 7 toont de relatieve kansenverhoudingen van het geregistreerd zijn als verdachte van een misdrijf na correctie voor de kenmerken geslacht (door alleen mannen op te nemen in de analyse), leeftijd, het al dan niet samenwonen met een partner, het al dan niet hebben van een uitkering, het huishoudinkomen en de mate van stedelijkheid van de woonomgeving.
Na deze lawine aan wegpoetscorrecties hebben ze zelfs het lef eraan toe te voegen:
Het lijkt er dus op dat specifieke etnisch-culturele factoren bij de verklaring van
de geregistreerde criminaliteit een ondergeschikte rol spelen.
Alsof dat nog niet erg genoeg is
Bij het CBS maakt men deze fout ook regelmatig. Zo is in het Jaarrapport integratie 2012 te lezen:
Een belangrijke verklaring voor de oververtegenwoordiging van niet-westerse allochtonen in de criminaliteit is hun gemiddeld slechtere sociaaleconomische positie ten opzichte van autochtonen.
Daar gaan we weer: een belangrijke verklaring voor de geringere lichaamslengte van allochtonen is hun kleinere schoenmaat. Wetenschappelijke lulkoek! Saillant detail: zowel in het WRR-rapport als in het Jaarrapport integratie van 2012 werd het criminaliteitshoofdstuk geschreven door WODC-onderzoeker Roel Jennissen. Misschien is deze ambtenaar fulltime belast met het wegpoetsen van onwelgevallige statistieken?
Het betrouwbare CBS, het gerenommeerde WODC, de deskundige Leo Lucassen, allemaal trappen ze in de val van de verborgen variabele en gaan ze de mist in met hun causale redeneringen. Zeer reële integratieproblematiek wordt met politiek geladen correctiefactoren onder het statistische tapijt geveegd. In dit debat was maar één iemand intelligent genoeg om door deze cijfermatige hocus pocus heen te prikken en, afgezien van een onhandige fout in DWDD, een behoorlijk coherent verhaal te formuleren: Sywert van Lienden.
Was berekend,
K. Regenjas
Terug naar ons fictieve onderzoek. In bovenstaand schema is te zien hoe onzinnig het is lengte te corrigeren voor schoenmaat. Zowel lengte als schoenmaat zijn namelijk reële gevolgen van een onderliggende oorzaak, die we maar even lichaamsgrootte noemen. We hebben dus te maken met een zogenaamde verborgen variabele. Een variabele die niet direct meetbaar is, maar wel van invloed is op onze meeteffecten. Om dezelfde reden is het complete onzin om criminaliteitscijfers te corrigeren voor sociaal-economische kenmerken. Beide kunnen namelijk opgevat worden als gevolgen van een verborgen variabele, die we kunnen samenvatten als slechte integratie.
Politiek geladen modellen
Hoewel het WODC in DWDD een gerenommeerd onderzoeksinstituut wordt genoemd, begaan de WODC-onderzoekers precies de hierboven beschreven fout: causale verbanden worden simpelweg verondersteld, waarna schrikbarende criminaliteitscijfers compleet worden weggepoetst. Zo lezen we in het aangehaalde WRR-rapport:
We weten echter dat jonge, alleenstaande mannen met een uitkering en woonachtig in grootstedelijke gebieden relatief vaak delicten plegen (Hirschi en Gottfredson 1983; Gould et al. 2002; Borghans en Ter Weel 2003). Figuur 7 toont de relatieve kansenverhoudingen van het geregistreerd zijn als verdachte van een misdrijf na correctie voor de kenmerken geslacht (door alleen mannen op te nemen in de analyse), leeftijd, het al dan niet samenwonen met een partner, het al dan niet hebben van een uitkering, het huishoudinkomen en de mate van stedelijkheid van de woonomgeving.
Na deze lawine aan wegpoetscorrecties hebben ze zelfs het lef eraan toe te voegen:
Het lijkt er dus op dat specifieke etnisch-culturele factoren bij de verklaring van
de geregistreerde criminaliteit een ondergeschikte rol spelen.
Alsof dat nog niet erg genoeg is
Bij het CBS maakt men deze fout ook regelmatig. Zo is in het Jaarrapport integratie 2012 te lezen:
Een belangrijke verklaring voor de oververtegenwoordiging van niet-westerse allochtonen in de criminaliteit is hun gemiddeld slechtere sociaaleconomische positie ten opzichte van autochtonen.
Daar gaan we weer: een belangrijke verklaring voor de geringere lichaamslengte van allochtonen is hun kleinere schoenmaat. Wetenschappelijke lulkoek! Saillant detail: zowel in het WRR-rapport als in het Jaarrapport integratie van 2012 werd het criminaliteitshoofdstuk geschreven door WODC-onderzoeker Roel Jennissen. Misschien is deze ambtenaar fulltime belast met het wegpoetsen van onwelgevallige statistieken?
Het betrouwbare CBS, het gerenommeerde WODC, de deskundige Leo Lucassen, allemaal trappen ze in de val van de verborgen variabele en gaan ze de mist in met hun causale redeneringen. Zeer reële integratieproblematiek wordt met politiek geladen correctiefactoren onder het statistische tapijt geveegd. In dit debat was maar één iemand intelligent genoeg om door deze cijfermatige hocus pocus heen te prikken en, afgezien van een onhandige fout in DWDD, een behoorlijk coherent verhaal te formuleren: Sywert van Lienden.
Was berekend,
K. Regenjas