SVB Leaks VI - Weer een IT'er die leegloopt over snoepreisjes, angstcultuur en mismanagement
Zouden er nog mensen zijn die denken dat de werksfeer, het systeembeheer en de bestuurlijke organisatie bij de Sociale Verzekeringsbank allemaal koek & ei zijn? Je zou denken van niet, na SVB Leaks I, SVB Leaks II, SVB Leaks III en SVB Leaks IV & V. Maar mochten er toch nog mensen zijn die vertrouwen hebben in de SVB - en we kijken nu even nadrukkelijk naar Jetta Klijnsma en Martin van Rijn, maar ook naar Pechtold & Pia van D66 - dan hebben we hieronder nóg een (anonieme edoch uitgebreide) bijdrage van een disgruntled SVB-employee. Misschien is dát nog wel het meest veelzeggend over de zorgwekkende, vastgelopen situatie bij de sociale fondsenverstrekker: dat de (oud-) medewerkers inmiddels uit alle hoeken en gaten opduiken om hun verhaal naar GeenStijl te sturen. Mochten andere SVB'ers deze moedige en prijzenswaardige voorbeelden willen volgen, dan moedigen we dat van harte aan: redactie@geenstijl.nl. Anonimiteit & bronbescherming gegarandeerd! En voor de dames en heren politici: met de kennis over de SVB, met hun MRS en PGB, moet je straks geen verbazing gaan acteren als ook de WW-uitkeringen van het UWV deze zomer op hun gat komen te liggen hè. Zeg niet dat je niet gewaarschuwd bent..
Beste redactie. Hier mijn bijdrage:
Aanbesteding MRS toegeschreven naar Siebel/Oracle, de SVB had hier al ervaring in want tijdens de aanbesteding voor de vervanging van het Bull mainframe waren de specificaties zo opgesteld dat enkel IBM als de winnaar uit de bus kon komen. Toen ik daar vragen over stelde, kreeg ik als antwoord "dat dit bij elke aanbesteding het geval was, anders kon je met een inschrijver komen te zitten waar je absoluut niet mee kan/wil samenwerken."
Knutselen met Siebel en Cobol
Verantwoordelijke lid van de raad van bestuur Marjolein ten Kroode stapt kort na de beslissing, om de SVB-regelingen te laten uitvoeren door pakketten (Siebel/Oracle), op. Het is aan anderen om de gevolgen van deze omstreden beslissing tot een goed einde te brengen. Met pakketten zou het voor de SVB heel makkelijk worden om wijzigingen in de ICT aan te brengen. Er hoefde niet meer te worden geprogrammeerd, enkel nog geconfigureerd. In Siebel staan ruim 500 verschillende bedrijfsmodellen, je hoeft er enkel maar eentje te kiezen. Jammer genoeg gaat geen van al die bedrijfsmodellen over het uitvoeren van wetten en regels, dus was het bij aanvang al duidelijk dat de pakketten bij aankoop eerst grondig onder handen moesten worden genomen voordat het überhaupt enige kans van slagen had.
Alle verschillende onderdelen van Siebel hebben wel het Siebel (eigendoms-) stempel, maar feitelijk zijn het allemaal van andere fabrikanten opgekochte systemen die aan elkaar geknoopt zijn. Van één goed werkend Siebel systeem is geen sprake. Het naar de specifieke wensen van de SVB aanpassen van die pakketten is mogelijk, maar bij een (verplichte) upgrade naar een hogere Siebel-versie worden deze aangebrachte wijzigingen niet vanzelfsprekend meegenomen. Het gevolg is dat er na elke Siebel upgrade er weer veel gewijzigd (en getest) moet worden om de correcte werking van het systeem te kunnen garanderen. Dit is natuurlijk fantastisch nieuws voor Capgemini, die zich verzekerd zagen van een stabiele stroom van inkomsten. Deze Siebel upgrades komen gemiddeld om de 2 jaar langs.
"Oud denken" = bedrijfsrisico
Om te voorkomen dat er "ballast" van de Cobol systemen werd meegenomen naar het nieuwe MRS-systeem, is ervoor gekozen om de mensen met wets-, bedrijfs- en systeemkennis niet te laten meedenken over de opzet van dit nieuwe systeem. Dit hebben ze door nagenoeg louter externe krachten laten doen. Pas toen na een paar jaar het duidelijk werd dat dit toch niet zo'n goede insteek was, mochten de ervaren interne krachten ook wat zeggen over de gewenste functionaliteit van het te bouwen systeem.
Een groep interne SVB IT'ers heeft al in een vroeg stadium hun zorgen geuit over de keuze om de uitvoer van de wetten en regelingen voortaan middels pakketten te willen doen. Zelfs toen ze in een gesprek de raad van bestuur op de hoogte brachten van de valkuilen en risico's van deze keuze, was de raad doof voor hun argumenten. De ICT'ers werden afgedaan als "oude denkers". Dit "oude denken" is door de SVB bedacht om mensen die zich kritisch opstelden, af te schilderen als mensen die niet wilden veranderen en zo een gevaar vormden voor de vernieuwing van de SVB. Als "oud denken" een onderwerp was in je periodiek beoordelingsgesprek, moest je je zorgen maken want je werd dan als potentieel bedrijfsrisico gezien.
Functionaliteit opofferen aan tijdsnood
Bij het opzetten van de basis van het Multi Regelingen Systeem, het zogenaamde Business Release 1, is er een kleine door de SVB uitgevoerde regeling gekozen. Dit systeem had een dikke 40 duizend personen als klant. Doordat er steeds meer uitloop was en de datum van invoer verder naderde, kwam de verantwoordelijke architect van Capgemini (Ruben Spekle) in tijdsnood. Als gevolg daarvan is er stevig geschrapt in de functionaliteit van Business Release 1, zo veel dat het opgeleverde product niet meer als basis van MRS kon worden gebruikt. Miljoenen uitgegeven om een regelingetje met slechts 40 duizend klanten te automatiseren. In excel of visual basic had dit in een maandje tijd tegen veel lagere kosten kunnen worden gerealiseerd. De huidige situatie van het BR1 systeem is dat niemand er meer aan durft te zitten omdat niet alle patches van het systeem met goed gevolg zijn doorlopen. Men is op de hoogte van fouten in het systeem maar kunnen/durven hier niets aan te doen.
Daar is gorilla Hans Louwhoff weer
De eerste kennismaking van Hans Louwhoff met de ICT-afdeling was gelijk dreigend. In de bedrijfskantine had hij geen microfoon nodig om alle ICT-medewerkers toe te spreken, hij brulde als een soort zilverrug gorilla in pak zijn monoloog de zaal in. Daar gaf hij aan zonder ons (interne SVB ICT'ers) het MRS te kunnen realiseren. Hans was net terug van een, door Capgemini aangeboden, (snoep-) reisje naar India en daar had hij pas echt slimme ICT'ers gezien. Deze Indiase Capgemini-medewerkers waren al druk bezig met het bouwen aan het MRS-systeem. In Amstelveen werd er op dat moment nog hard gewerkt aan de requirements van het nieuwe MRS-systeem. Wat het nieuwe systeem nu precies moest gaan doen was nog niet duidelijk, maar voor Capgemini India was dat geen reden om wachten. Binnen de ICT is het gebruikelijk dat men eerst wacht tot er duidelijkheid is over de gewenste functionaliteit van een computersysteem, alvorens met de daadwerkelijke bouw van het systeem te beginnen. Natuurlijk werden deze bouwkosten doorberekend aan de SVB.
De grote baas van Siebel/Oracle was zo blij met de aanwinst van de SVB als nieuwe klant dat hij heeft besloten om de leden van de raad van bestuur van de SVB in Amerika te fêteren op zijn privéjacht. (Dit soort integere snoepreisjes doet Oracle wel vaker - red.) Op deze uitnodiging zijn de leden van de raad van bestuur ingegaan en vertelden er zelfs vol trots over tijdens een openbare sessie over de voortgang van het nieuwe systeem.
Gevolg van de snoepreisjes: absurde licentiekosten
Voor de betalingen van de kinderbijslag, de AOW en nabestaandenuitkering Anw zou MRS gebruik gaan maken van een Siebel betalingsmodule. De jaarlijkse licentiekosten van deze module worden berekend per betalingsontvanger. Geen probleem als je een bedrijf hebt met 500 medewerkers aan wie salaris moet worden overgemaakt, de totale hoeveelheid die aan jaarlijkse licentiekosten blijven dan toch beheersbaar. Maar de SVB maakt geld over naar ruim 5 miljoen mensen: zelfs al zouden de jaarlijkse licentiekosten slechts 1 euro bedragen dan nog wordt de totale jaarlijkse licentiekosten voor enkel deze betalingsmodule 5 miljoen euro! Geen wonder dat de leden van de raad van bestuur als een soort kroonprinsjes (en prinsesjes) werden ontvangen door de grote baas van Siebel/Oracle! Over letterlijk slapend rijk worden. De 1 euro is slechts een fictief bedrag, de daadwerkelijke licentiekosten liggen ongetwijfeld hoger.
De strijdkreet van Hans was:"Failure is not an option", hiermee gaf hij aan tegenslagen en teleurstellingen niet toe te laten. Mensen die kritiek hadden werden en plein public door Hans onder handen genomen, waardoor op een gegeven moment niemand zijn of haar kritiek durfde te uiten.
Capgemini creatief met systeemfouten. En boekhouden
Capgemini ging ook zeer creatief om met gemelde fouten in het systeem. Als het een fout was die Cap verweten kon worden dan viel het herstellen ervan binnen de gemaakte overeenkomst, zo niet dan moest er door de SVB extra betaald worden. Op een dag ontvingen de SVB-medewerkers de vraag uit India wat nu het gewenste datumformaat was: EEJJMMDD (eeuw, jaar, maand, dag) of JJJJMMDD (jaar in 4 decimalen, maand, dag). De SVB-medewerkers gaven als antwoord dat dit toch op hetzelfde neerkwam. Nee, was het antwoord uit India, we leven in de 21ste eeuw dus de huidige datum zou met JJJJMMDD-formaat uitkomen op 20150616 en met EEJJMMDD-formaat uitkomen op 21150616! (honderd jaar in de toekomst, das lekker als blijkt dat je nog een eeuwtje moet wachten op je AOW/ANW of kinderbijslag). Het EEJJMMDD-datumformaat bleek al op een 150 verschillende plaatsen in het nieuwe systeem zijn geprogrammeerd, de gewenste functionaliteit was verkeerd opgesteld door de SVB-medewerkers - dus gold als een extra/nieuwe functionaliteit. Of de SVB maar even diep in de buidel wou tasten.
Angstcultuur door uitzonderlijke ontslagregeling
De SVB is een zelfstandig uitvoeringsorgaan met de uitzonderlijke positie binnen de ontslagwet: zij kan geheel op eigen houtje besluiten om medewerkers te ontslaan, ZONDER dit te hoeven voorleggen aan het UWV voor een ontslagvergunning, of aan de kantonrechter voor een afkoopregeling. Dit versterkte de angstcultuur binnen het bedrijf, mensen wisten dat er geen toetsing van een ontslag plaatsvond door een van de SVB onafhankelijk orgaan. De afdeling HR onder leiding van Marleen Hofstede, maakte van deze positie dankbaar gebruik. Door de Nederlandse functienamen te vervangen door Engelse functienamen, veranderde de functies zodanig volgens de SVB dat het gerechtvaardigd was om hele ICT-afdelingen boventallig te verklaren. Mensen moesten dan solliciteren naar hun functie, zodat er geselecteerd kon worden met wie ze verder wilden en een geen rekening gehouden hoefde te worden met het afspiegelingsbeginsel (zoals wel gesteld is in het Sociaal Beleidskader van de SVB). Medewerkers die solliciteerden op medior-niveau van de verschillende functies, werden tijdens het voorleggen van hun nieuwe arbeidscontract geconfronteerd met een aanstelling op junior niveau. Natuurlijk stond het hun vrij om het aangeboden contract eind februari niet te ondertekenen, maar dan eindigde hun huidige contract per 1 maart. Met de economische crisis nog in volle gang zagen de mensen in dat er geen andere keuze was dan dit mindere contract te tekenen. Op deze manier kon de SVB de loonkosten ook nog een beetje naar beneden schroeven.
Toen door de minister in september 2014 de stekker uit het MRS-systeem werd getrokken, kregen de daar werkende SVB-medewerkers meteen een groot probleem want het ontwerp en ontwikkel werk hield per direct op te bestaan. De MRS-medewerkers hebben, door zich in te schijven bij Belangstellende registratie AA, moeten aangeven of ze hun werk bij de SVB wilden behouden. Maar aangeven dat je een belangstellende was gaf geen enkele garantie dat je bij de SVB kon blijven werken. De sociale bank probeerde een deel van hun MRS-problemen op het eigen personeel af te wentelen. Na maanden onzekerheid kregen de mensen eind mei 2015 eindelijk te horen dat ze per 1 juni 2015 konden terugkeren naar hun oude afdeling (vele mensen waren vanuit deze oude afdelingen ooit gevraagd of ze mee wilden helpen met het realiseren van het nieuwe MRS-systeem).
Alhoewel de werksfeer behoorlijk verpest is bij de bank, hoop ik er nog wel een tijdje te kunnen blijven zitten.
In deze crisis tijden is het voor een wat oudere medewerker erg lastig om ander werk te vinden (en mijn huidige aanstelling is voor vast, dat krijg je bij een andere werkgever met de nieuwe arbeidswetten niet meer).
Dus ook ik onderteken met:
Anoniem
En natuurlijk weer keurig de Kamer ingelicht! #SVB #PGBAlarm pic.twitter.com/Ttaze1mRBr
— Bart Nijman (@BartNijman) June 19, 2015