Geenstijl

Vanuit de ruime collage aan overhaastig en ongrondwettig ingevoerde nieuwe regelgeving kies ik vandaag het rookscherm van de fiscus omtrent de beoogde opvolger van de VAR-verklaring. De wetgever wil graag achteraf bepalen, en nu per opdracht, of iemand wel ondernemer is. Per jaar bepalen kwam mij al heel vreemd over, omdat zelfs een ZZP-er eerst afstand doet van de bijstand, kwijtscheldingen en de volledig uitgebouwde rechtspositie van een werknemer. Die stap is al veel duidelijker dan meerdere opdrachtgevers of het verschil in aansprakelijkheid. Per opdracht gaan kijken is behalve bureaucratische en zinloze micromanagement ook schier onmogelijk. Iedere losse opdracht is ook te doen als uitzendkracht, oproepkracht, parttimer of tijdelijke werknemer.

De echte schijnzelfstandige is de loonslaaf die bij meerdere uitzendbureaus staat ingeschreven en die via hen bij tientallen werkgevers gewerkt heeft. Die wordt direct vol aangeslagen voor werknemersverzekeringen, waar dankzij de wekeneis regelmatig geeneens recht op ontstaat. Die draagt dus feitelijk een ondernemersrisico voor uitblijvende omzet of ziekte, maar moet wel zelf vergelijkbare kosten voor acquisitie en scholing dragen. Ook zal hij of zij zelf vergelijkbare ondernemersbuffers moeten aanleggen, aangezien het UWV na maanden reageert op nieuwe werkelozen. Het lijkt mij het ordentelijke democratische principe dat nieuwe regelgeving eerst langs de Kamer en de Senaat gaat, gepubliceerd wordt in het Staatsblad, daarna via een mediacampagne door de betrokken overheidsinstanties bekend wordt gemaakt aan het volk en dat we dán pas, na een periode van rust onder de oude regeling, op een afgesproken datum nieuw beleid gaan uitvoeren. Maar nee hoor, niet met deze regel. Net zoals bij topinkomens en langdurige zorg komt hier niets van terecht. Vooruitlopend op mogelijke nieuwe wetgeving gaat de knop al om. Waar Henk en Ingrid het overzicht verliezen over complexe en snel veranderde fiscale regelgeving, zijn grote bedrijven en onverlaten die de tijd nemen de brij te bestuderen en tegen de staat gebruiken de lachende derde. Spin Net zoals zuipende studenten, scheefwoners en verkeershufters zien we eerst een demoniserende term uit de staat rollen, om later nieuwe beknibbelingen te ontvangen. Zo ook met de schijnzelfstandige. Eerst een paar rondes op de man spelen, en dan gebrekkig inhoudelijk uit de hoek komen. Wist u bijvoorbeeld überhaupt dat u sinds 1 januari een strafblad kunt krijgen voor een lullig voorrangsfoutje? Jawel. Een strafblad. En zonder zitting bij de onafhankelijke rechter. Als u per abuis een transactievoorstel als boete betaalt, of niet binnen twee weken correct in verzet gaat, bent u een nieuwe crimineel. Zogenaamd om brokkenpiloten beter te kunnen volgen, alsof het OM nog nooit een recidiveregeling onder supervisie van de rechter gehad heeft. Of wekenlange vakanties. David & Goliath Hele grote internationale bedrijven betalen steeds minder belasting. Niet omdat de tarieven verlaagd zijn, maar door fiscale autoriteiten die laks optreden tegen creatief boekhouden. Transfer pricing is een voorbeeld waar de belastingdienst tegen op kan treden door de stukken niet te accepteren en er het eeuwenoude Arm's lengths principe op los te laten. Het is vreemd dat de Belastingdienst van kleine ondernemers en families sommige prijsvorming en volledig legale constructies jaren achteraf weigert, “er doorheen kijkt”, maar niet dezelfde werkijver vertoont als de belastingplichtige echt geld, een legertje advocaten en een internationaal karakter heeft. Hoeveel belasting je betaalt, is niet langer een functie van wetgeving, maar eerder van willekeur. EU-ambtenaren Nederland heeft een delegatie van een paar duizend ambtenaren afgevaardigd naar de EU. Die vallen onder allerlei speciale belastingregelingen. Over het algemeen mensen die hun dagen besteden met nieuwe regelgevingen, fiscale financiën en politieke ontwikkelingen. Dit lijkt mij een goed opgeleide en vanuit hun werkzaamheden actueel geïnformeerde groep. Een informatieavond in 2011 gaf een andere blik. Deze Europese ambtenaren kregen even een naheffing over tien jaar over al hun bezittingen en over alle niet vrijgestelde inkomsten in Nederland. Als deze groep het fiscaal al niet meer begrijpt, doet de belastingdienst dat dan nog wel? Fiscale onzekerheid Onder de nieuwe wetgeving moet een opdrachtgever per opdracht gaan nadenken of een ingeschakelde onderneming een ZZP-er zou kunnen zijn die ook als werknemer beschouwd kan of moet worden. Op welke beoordelingsgronden een ZZP-er door de Belastingdienst achteraf als ondernemer wordt aangemerkt is, net zoals onder de oude VAR, niet vastgelegd. Grotere ondernemingen kunnen vooraf onderhandelen over een lagere belastingafdracht én los daarvan op basis van een ingeleverde schijnconstructie een tax ruling aanvragen. De grote partijen krijgen vooraf duidelijkheid, de kleine ondernemers hooguit achteraf. En alleen al de uitvoering van de nieuwe VAR-verklaring kost 13,1 miljoen euro. Oorzaak Deze ellende begint bij het grote belastingdrukverschil tussen een werknemer uit de flexibele schil en een zelfstandige ondernemer die liever zelf de hort op gaat. Beiden overleven zonder pensioen, door dag en nacht de telefoon op te nemen als iemand werk voor ze heeft. Dat is dus niet een probleem wat je met formulieren, stempels en regels op gaat lossen. De overheid kan niet uitkeringen verkorten, de hoogte verlagen en zagen in het pensioenstelsel en tegelijkertijd hopen dat de nieuwe generatie zoetsappig belasting en premies blijft betalen zonder er adequaat vangnet en rechtszekerheid voor terug te zien.