GS Duiding: PR-spin Van Aartsen niet kosher

Volgens een ingewijde zit het zo: "De administratieve handelingen waarover gesproken wordt, betreft het transport van de antwoorden van College naar griffie, per mail. Niets meer dan dat. Vervolgens wordt de verzendlijst met raadsleden opgezocht en klaar is Kees." Hmm. Zou Van Aartsen de Griffie gebruiken in zijn eigen SpinSpelletjes? Dat zou niet zo fraai zijn want de Griffie is er voor de Raad en is geen verlengstuk/spreekbuis voor het College van B & W. Het lijkt de zoveelste sprong van de kat in het nauw, om de aandacht af te leiden van een rammelend verhaal. Want de media namen keurig het ANP-tje over, en de antwoorden raakten aldus ondergesneeuwd.
Afschuiven naar OM
In zijn verklaring naar de pers schuift Van Aartsen alles af naar het OM. Die zijn strafrechtelijk bevoegd en moeten de kwestie nader onderzoeken. Die informatie is niet onjuist, maar wel onvolledig. De Gemeentewet geeft een burgemeester aardig wat armslag als het de Openbare Orde aangaat. Puntje 3 is relevant inzake de ISIS-demo: "De burgemeester is bevoegd bij verstoring van de openbare orde of bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, de bevelen te geven die noodzakelijk te achten zijn voor de handhaving van de openbare orde." Hoeven we niet bij 1 Jihadvlag de Mariniers los te laten maar na ettelijke antisemitische spreekkoren, het urenlang dulden van gemaskerde figuren en het naar het politiebureau transporteren van uw verslaggever omwille van, jawel, de ontstane escalatie, mag gesteld worden dat de openbare orde in het geding was. Uit de antwoorden: "Het optreden van de politie is erop gericht geweest een verdere escalatie te voorkomen." Let op dat woordje 'verdere': Van Aartsen geeft in zijn eigen reactie dus al toe dat er sprake was van escalatie.
Hier het Woudlopers Handboek (PDF) voor Burgemeesters. Uit pagina's 9 en 10 blijkt dat Van Aartsen wel degelijk de bevoegdheid had een demonstratie te voorkomen met openbare orde als argument. Dat hij daar terughoudend in is, is zeer terecht. De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging zijn een heel groot goed en dienen tot de uiterste randen van het toelaatbare gewaarborgd te zijn. Maar de eerdere demonstratie op 12 juli, van een veel gematigder groep mensen, waar hakenkruizen werden meegedragen, had een waarschuwing moeten zijn. De organisatoren van de demonstratie van donderdag jongstleden waren op voorhand algemeen bekend als radicalen met anti-democratische idealen.
Incompetentie of moedwillig
Een verbod vooraf had met een beroep op de openbare orde zeker gekund, zoals ook de Franse minister van Binnenlandse Zaken deed, maar tijdens de betoging is de grens van de vrijheid van meningsuiting herhaaldelijk bereikt en overschreden. Dat de slechts zeven politiemensen ter plekke dat niet hebben geconstateerd kan kloppen, zij waren niet de hele tijd aan het luisteren naar de brallende vlasbaardjes maar ook in gesprek met demonstranten en buurtbewoners. En als zij het wel hoorden, is het te verdedigen dat zij zich Oost-Indisch doof hielden. De burgemeester, die dus zoals wij constateerden veel meer bevoegdheden had dan hij gebruikte, heeft een totaal verkeerde inschatting gemaakt van de risico's die zijn mensen en burgers liepen. Dat kan door incompetentie gebeurd zijn, of moedwillig, onder druk van politiek correcte lobbyclubjes. Van schrik kon hij een paar dagen later een volkomen vreedzame demo van enkele tientallen Koerden wél fors laten bewaken met veel politie.
Daarna maakte Van Aartsen nóg een kapitale fout: hij onderschatte dat dit incident voor veel mensen, ook buiten zijn gemeentegrenzen, de druppel was. De onhandige opmerking van zijn voorlichter dat er "geen grenzen overschreden zijn" was onjuist, iedereen die de beelden heeft gezien kan dat concluderen. Ook toen had hij het tij nog kunnen keren door afstand te nemen van die uitlating maar hij koos voor een ongelukkige spin: hij verdraaide de woorden van de woordvoerder en stelde dat het "nooit zo was gezegd." En vond vooral dat hijzelf enorm onheus bejegend was. Ai.
Nederland in een notendop
Het hele verhaal kreeg veel aandacht omdat het de situatie in Nederland in een notendop weerspiegelt. Want tuig waant zich heer en meester op straat, de politie moet 'de-escaleren' in plaats van handhaven omdat anders de arme kansenjongeren boos worden om het gebrek aan 'multicultureel vakmanschap' van de agenten. Onze politici kijken vervolgens de andere kant op en laten de straat, hun handhavers, de pers en de bevolking aan hun lot over. En voila, escalatie is het gevolg. Waarna het bestuurlijke vrijpleiten, draaien en liegen begint.
Opmerkelijk is dat Van Aartsen ooit een veel rechtere rug had. In deze briefwisseling uit 2003 tussen hem en Jacques Wallage is te lezen hoe hij zijn toenmalige partijgenote Ayaan Hirsi Ali en onze grondrechten ferm verdedigt tegen de PvdA-hitser Wallage. "Onverdraagzaamheid en agressie zullen de boventoon gaan voeren als we de kop in het zand blijven steken" Profetische woorden, blijkt nu. Bovenop de ivoren toren is het makkelijk je principes droog te houden. Staat het water je na decennia verwaarloosd onderhoud aan de Hollandse Dijken van Principes je aan de lippen, dan is het uiteindelijk toch spartelen om je geloofwaardigheid en gezag niet te laten verzuipen.