GeenStijl Gasten van Deze Zomer: Quinsy Gario
Hoera, zondag begint het nieuwe seizoen van NPO VPRO NPO Zomergasten op NPO Nederland 2. De eerste gast is NPO VARA coryfee, Neerlands Hoop voor Ouden van Dagen en allround dominee van de linkse kerk Freek de Jonge. Trekt al jaren geen volle zalen meer, omdat niemand nog zit te wachten op het seniele gebrabbel van een zure oude man die alleen nog door zichzelf op handen gedragen wordt. De toon is gezet: Zomergasten wordt weer een lange, trage karavaan van sufcorrecte sujetten. Live televisie is beweging en interactie, geen verstild schilderij uit de oudheid in een lijstje van policor hardhout. Waar zijn de echt actuele, scherpe en liefst een tikje incorrecte gasten die zonder schaduw uit het verleden (of een looprek) hun kwieke opwachting maken? We willen niet het 'vroeger was alles beter'-mantra van Freek, maar het 'later komt alles goed'-sprookje van Sywert. We willen de licht schizofrene twijfelmoslim Ibrahim Wijbenga. Die zou een eerwraak plegen voor een beetje spotlights. Waarom niet eens kijken in de ziel van Geert Wilders? Te boos? Te eng? Te aanmatigend? Vrouwen. We moeten ook vrouwen. Felle vrouwen, zoals Nausicaa Marbe: een vrouw, een moelander bovendien, én een van Neerlands beste columnistes. Dan doen we het zelf maar. GeenStijl zocht zijn eigen favoriete nemesis op voor een GS Gasten van Deze Zomer. Na de breek: de diepere zielenroerselen van Quinsy Gario. Dichter, kunstenaar, activist, neger.
GS: Quinsy. Welkom. Fijn dat je mee wilde werken. Alles goed?
QG: Jazeker is alles goed! Het is hoog zomer en Zwarte Piet duikt regelmatig op in het nieuws. Nu het nog kan dan hè [lacht]. Maar dat hebben we goed gedaan. Racisme staat eindelijk hoog op de agenda, en draagt het gezicht van Zwarte Piet, da racistische karikatuur.
GS: De strijd tegen racisme, dat is je kruistocht. Maar iedere kruistocht begint met een eerste stap. Wanneer zette jij de jouwe?
QG: Sja, hoe gaat dat. Je leest Maya Angelou's I Know Why the Caged Bird Sings, je ziet oude beelden van Dr. King, je kijkt Amistad. En Marley natuurlijk. Veel Bob Marley.
GS: Marley, dat is het eerste fragment dat je vanavond wilt tonen. Redemption Song. We gaan er naar luisteren. GS: Zo. 'Emancipate yourselves from mental slavery', dat raakte je?
QG: Ja, precies die zin, daar zit de kracht. Slaven in de 19e eeuw hadden geen fysieke vrijheid, maar zwarten vandaag hebben geen mentale vrijheid in het Westen en in Nederland. Je bent altijd ondergeschikt aan de blanke wil, de blanke culturele hegemonie, de blanke mentale onderdrukking.
GS: Onderdrukking? Stel je niet zo aan. Je draagt degelijke kleding, hebt een goede opleiding aan een gelauwerde universiteit genoten en je komt als kunstenaar in aanmerking voor allerlei soorten subsidie. De witte man betaalt jouw bestaan zo'n beetje. Wat is daar nou zo verschrikkelijk aan?
QG: Jullie zijn blank, je hebt dus geen idee waar ik het over heb. Jullie kunnen dat niet weten. Hoe het voelt, om altijd maar in één adem genoemd te worden met kip en meloen. Als je geluk hebt dan, want steeds vaker is het rijtje 'neger, kelderbox, drugshandel, gestolen BMW...'
GS: ...Zwarte Piet?
QG: Ah, daar gaan we. Zwarte Piet, ja. Het gemak, het gemák, waarmee mensen de grens tussen vrolijkheid en racisme oversteken, dat doet pijn hoor. We zijn toch zeker niet eeuwen geleden weggerukt van ons continent, als dieren getransporteerd naar de Nieuwe Wereld en als slaven ingezet op de plantages van de Witte Man, om in de 21e eeuw nog steeds te worden neergezet als een walgelijke karikatuur?
GS: In november 2011 werd je landelijk bekend als 'Opdegrondligpiet', toen je in een 'Zwarte Piet is racisme' shirtje gearreesteerd werd vanwege het bangmaken van kindjes bij de Sinterklaasintocht in Dordrecht. Wat deed dat met je?
QG: Net als ten tijde van de slavernij en het kolonialisme heeft het 'wegwerp mens'-concept nog altijd een trouwe schare fans van witte Europese mannen en vrouwen van middelbare leeftijd en mensen die dezelfde privileges en macht nastreven. Vanuit een positie van witte privileges zien zij bepaalde groepen als gebruiksvoorwerpen voor hun eigen plannen. Ik paste niet in dat plaatje en werd daarom weggevoerd uit de openbare ruimte. Door vier agenten, no less!
GS: Een jaar later zei je "Mijn kunstproject is geslaagd omdat het zichzelf overbodig heeft gemaakt", nadat GeenStijl je gelijk gaf over het feit dat Zwarte Piet racisme is. Je schreef: "Nederland heeft mijn kunstproject niet meer nodig om oprecht Zwarte Piet als racisme te erkennen en naar te handelen zoals GeenStijl recentelijk liet blijken."
QG: Dat was een leugen van jullie! Een smerige trollactie. Jullie vinden Zwarte Piet helemaal geen racisme, jullie zijn dol op karikaturen! Jullie stuurden zelfs Tom Staal nog met pepernoten op me af, om na te trappen! God, wat was ik naïef. En wat leerde ik toen hoe institutioneel jullie racisme is! Tom Staal, in dat pietenpak, mét blackface. Walgelijk.
GS: Ahja, ons volgende fragment! Dat was lachen zeg.
QG: Mag ik hier roken?
GS: Tuurlijk, het is internet.
QG: Man, ik rook niet eens. Laat maar.
GS: Pepernootje, anders?
QG: Racist.
GS: Goed. Een stelling dan. Quinsy Gario is geen verheffer, en ook geen leider of voorganger. Quinsy Gario is een schreeuwer, een fascistische ronselaar en een cultuurterrorist op zoek naar een pot met goud waar een label 'herstelbetalingen' op zit.
QG: Mensen willen de menselijkheid van de slachtoffers van de slavenhandel en de slavernij niet zien. Als ze dit namelijk wel zouden erkennen, dan zou ook meteen duidelijk worden wat er mis is met de manier waarop er omgegaan wordt met het Nederlandse koloniale verleden: bijna als jongensboekachtige avonturen.
GS: En daarom wil je geld? Met geld koop je geen erkenning.
QG: Waarom willen jullie Zwarte Piet? Omdat het een verdienmodel is. Een karikatuur moet speelgoed en snoep verkopen, zodat er nog meer geld verdiend kan worden. Racisme is een verdienmodel in Nederland!
GS: Maar jij gebruikt Zwarte Piet zelf als mascotte voor herstelbetalingen.
QG: In de jaren '90 had je Amistad, de film. Daarin zag je de gruwelen van de zwarte slavernij, en daarin gingen de luiken van de rassenverlichting een klein beetje open. Maar dat was schijn. Een paar jaar terug kwam Django Unchained uit en daarin werd weer volop spot gedreven met Afrikanen en slavernij. Er is geen film waarin zo vaak het woord 'nigger' gebruikt wordt!
GS: We gaan even kijken...
GS: Right. Wij denken dat je het concept 'ironie' niet begrijpt.
QG: Ironie..? Dit is heel duidelijk hipster-racisme. Met een ironische bedoeling iets onderuit halen. Zogenaamd staat het boven de schermutseling en geeft het commentaar op. Ontmenselijkende stereotypen als onschuldige teksthandelingen voorstellen is een definitieve bevestiging van een bevoorrechte positie in onze samenleving van waaruit naar beneden getrapt kan worden. Het is geweld. Net zoals Zwarte Piet geweld is.
GS: Heb je nou zelf niet in de gaten hoeveel kwaad bloed je zet met je hetze tegen een onschuldig kinderfeest? Je inciteert mensen, zaait tweedracht en als miljoenen Nederlanders dan zeggen dat ze hun Zwarte Piet willen behouden en dat ze jou een totale lul vinden, roep je: 'Zie je wel, Nederlanders zijn allemaal racisten!' Dat is nogal een vieze cirkel, vind je niet?
QG: De rechter heeft ons laatst in het gelijk gesteld. De Sinterklaasintocht in Amsterdam was kwetsend voor zwarte mensen.
GS: Dat is te simpel. Vind je het niet bizar dat kwetsgevoelens ineens een rechtsargument zijn geworden?
QG: Nee. In 2013 zijn de posities duidelijk gemaakt en 2014 is het zaak om door te pakken.
GS: Dus over een paar maanden mogen we hier niet meer om lachen?
QG: OK DIT GESPREK IS VOORBIJ. We moeten er juist voor zorgen dat we niet op dwaalsporen worden geleid door treiteraars en mensen die profijt halen uit het ophitsen van mensen. EN MET JULLIE IS GEEN ZINNIG GESPREK TE VOEREN. RACISTEN! HUFTERS! EENDIMENSIONALE PESTKOPPEN! [Gooit met stoel, smijt glas water naar het diaprojectiescherm en stampvoet woest het beeld uit]
GS: Goed. Dit was GeenStijl Gasten van de Zomer, een programma van Peter van Ingen. We wachten op de eerste recensie van Bert Brussen. Volgende week: Asha ten Broeke, overbehaarde powervrouw die er rotsvast van overtuigd is dat feminisme een wetenschap is.
[cue aftiteling]