Geenstijl

Het Uur U (van Uitslagenavond) van het Stijlloze Stemmentellen (CHECK!) komt nu wel heel snel dichterbij. Nog maar twee nachtjes slapen voor de roze verkiezingswaarnemers hun nobele democratische duty gaan vervullen. GSHQ wordt donderdagavond voor de ene helft omgebouwd tot een live televisiestudio, en voor de andere helft ingericht als steriel laboratorium waar wetenschappers in lange witte labjassen ongestoord kunnen rondlopen met hun klembordjes. Zij zeven de uitslagenformulieren om ze te zuiveren voordat ze onder een microscoop worden gemengd met demografische gegevens, prognoses, en verkiezingsuitslagen uit het verleden. Die kweekjes gaan allemaal in een trechter van computermodellen en statistische formules en aan het einde rolt er dan - hopelijk - een feilloze, stijlloze verkiezingsuitslag voor #EU2014 uit.
Of het allemaal gaat lukken? Geen idee - een crowdfunded actie om de democratie te redden zoals deze is nog nooit door iemand gedaan. Maar we hebben een A-Team van programmeurs, dataminers, Excelhelden en wis- en bestuurskundigen gevormd, die op de avond zelf worden bijgestaan door forensische verkiezingsanalisten die alle binnenkomende uitslagen gaan checken, tegen het licht van de wetenschap houden en verwerken. We zullen dus ons uiterste best doen om tot een echte, betrouwbare voorlopige uitslag te komen. Aan het hoofd van de afdeling Wijsneuzen & Wetenschappers vinden we ambachtelijk data-scientist Bram Fokke en wiskundechick Anna Grebenchtchikova. Na de breek stellen zij zich voor, leggen ze hun meetmethoden uit, en doen we een rondje langs de rest van het team.

Bram, Anna. Wie zijn jullie?
Anna: Ik ben studente Wiskunde (en Taalwetenschap) en bestuurslid Pensioen bij CNV Jongeren. Geboren in Moskou, voorliefde voor hoge hakken, Final Fantasy en exacte wetenschappen. Ik word oprecht enthousiast van statistiek, fractals en over Black-Scholes modellen praten. Droom van ruimtereizen met behulp van een zonnezeil. @Nicolaewna op Twitter.
Bram: Ik ben ambachtelijk data-scientist en gemeenteraadslid voor D66 Utrecht. @BramFokke op de twitters.

Waarom helpen jullie GeenStijl met Stemmentellen?
Bram: Transparantie staat aan de basis van de democratie. Als de stemmen uitgebracht zijn, heeft iedereen het recht om zo snel mogelijk de uitslag te weten. Ik ben er echt niet zo bang voor dat in Portugal de revolutie uitbreekt als in Nederland de Partij van de Dieren een zetel weet te behalen in het EP. Maar als de Europese Commissie daar wel bang voor is, moeten we met zijn allen lekker op zondag gaan stemmen. Tot die tijd regelt de crowd het zelf wel.
Anna: Omdat ik niet inzie waarom de resultaten van de Europese Verkiezingen in Nederland niet gewoon op 22 mei bekend mogen worden gemaakt aan het grote publiek. De stemmen worden immers op donderdag al geteld, en intern is de volledige uitslag wel degelijk bekend. Dit zorgt voor een compleet nutteloze informatiekloof tussen burger en overheid. Daarnaast horen uitslagen m.i. simpelweg op de avond van de verkiezingen gegeven te worden. Daar dacht onze overheid in 2004 en 2009 nog precies hetzelfde over. Maar helaas: Brussel gaat tegenwoordig voor. Los daarvan is het gewoon een vet project ^^.

Getelde uitslagen binnen krijgen is een eitje. Daar staan immers bijna 1700 mensen in alle windstreken voor klaar. Maar hoe haal je daar een betrouwbare uitslag voor heel Nederland uit? Kwestie van sinus, cosinus, stelling van Pythagoras, een scheutje demografische gegevens en dan daar de wortel van trekken?
Anna: Dat is een kwestie van een goed model bouwen, waarbij je demografische data gebruikt om de binnengekomen uitslagen te extrapoleren. Oftewel: heel veel modellen bouwen, en kijken welke voor verscheidene vorige verkiezingen het snelst convergeert naar de juiste uitslag met een zo klein mogelijke foutmarge.
Bram: De stijlloze stemmentellers zijn niet uniform verspreid over Nederland. In Amsterdam hebben we meer dan 50 stemmentellers, maar op heel Goeree-Overflakkee maar 2. Als we daar geen rekening mee houden, dan zal de prognose voor CDA of CU/SGP veel te laag uitvallen, en voor de grachtengordelpartijen juist te hoog. Daarom gebruikt ons gepatenteerde model nipositionering en d'Hondtcorrectie om dit te ondervangen.

Djiezus. Zelfs kernfusie is makkelijker als je dit zo leest. Is het niet gewoon volslagen onmogelijk?
Anna: Nee. Uitdagend, dat wel. Zeker omdat je niet altijd gerust kan zijn op de data die je binnenkrijgt – dat voegt extra complexiteit toe.
Bram: Zolang we de streams niet crossen verwachten wij dat alles goed komt.

OK. Dus het kan toch. Maar wat nou als mensen per ongeluk incomplete of incorrecte uitslagen doorgeven, of nog erger: met opzet gaan trollen en fake cijfers hoaxen?
Bram: We vragen om bewijs, door filmpjes te bekijken zal ons team van Wit-Russische verkiezingswaarnemers de trolls van de helden scheiden.
Anna: Wat Bram zegt. Om trolls tegen te gaan bouwen we een paar tests en filters in, en zetten we ook een team neer dat ALLE uitslagen hierop checkt alvorens ze in Het Grote VoorspelModel verdwijnen.

Right. Jullie denken dus aan alles. Laatste vraag: hebben jullie een witte labjas aan donderdag, of komen jullie in burger?
Bram: Ik heb speciaal voor de eurofielen op GSHQ een badjas in europrint besteld, maar hij ligt nog steeds bij de douane. Fingers crossed!
Anna: In burger. Ik laat mijn sextant en lightsaber thuis en kom ouderwets op naaldhakken binnensloffen. Ik moet immers ook nog op GSTV dingen uitleggen!

Ook belangrijk: Het TelTeam achter de schermen
Het TelTeam bestaat uit acht man en 1 vrouw. Het zijn politicologen, wiskundigen en econometristen, een promovendus natuurkunde en allemaal kunnen ze met hun ogen dicht in 2 minuten en 18 seconden een Rubik's Kubus oplossen. (Dat weten wij, omdat het een sollicitatievoorwaarde was.) Tezamen zullen zij het belangrijke uitslagen filteren & trollenvangen voor hun rekening nemen. In het team zit Jens van Egmond (@), financieel econoom met passie voor pensioenen. Droomt regelmatig in excelsheets. ("True story!") Ook present is Jasper, masterstudent informatica annex codeklopper en 'iemand die Joris het leven zuur zou kunnen maken (maar dat niet doet)'. Dan hebben we nog Reinier, een 'mooie Leidsche corpsbal' die informatica studeert en minors doet in statistiek en economie. Hefboom ‘vo! Yanick van Altena: ondernemend crossmedia concepter en student televisie en nieuwe media. En dan nog Natalja Krijgsman, HTML5 game-speurneus voor werk, gedrilld in SPSS en andere sociaal-wetenschappelijke dingen voor studie, blogchick voor hobby. De rest van het TelTeam wil anoniem blijven om niet op voorhand beïnvloed te kunnen worden bij het uitvoeren van hun werkzaamheden. Nobel!

Anders nog iemand?
Jazeker! Raad, daad & verbindende wijsheid in dit project komt onder andere van Joost Smits, bestuurskundige die Prize.nl runt. Maar wij noemen hem De PostcodeKoning, want hij levert de electorale blauwdrukken van Nederland waar je dan geinige klikdingessen van kan maken. Meer diepgang? Kijk zijn webinars.

Dan is er nog vliegende keep Stefan de Konink, open source activist, dataminer en founder/owner van Kinkrsoftware. Zijn cv is impressive, op zijn minst. Zijn input, enthousiasme en meedenkvermogen zijn dat overigens ook.

Hoe dit zootje supermensen allemaal bij elkaar gebracht werd? De knopen in het netwerk werden mede aan elkaar geluncht door onze eigen golden boy van Das Kapital, Rob 'GoosR' Goossens. Zijn zwarte boekje is peilloos diep.

Tenslotte bedanken we ook enkele Kamerleden, universitaire professors & medewerkers, de democratisch betrokken mensen van de Kiesraad, natuurlijk minister Plasterk en ook onze bomvolle mailbox vol tips, truuks en waarschuwingen voor de vele statistische en electorale valkuilen onderweg. Het beschermen en behouden van open en transparante democratie leeft bij heel veel mensen, óók in Den Haag en bij lokale overheden. Om een beroemd statement van de MinPres aan te halen: Mooi!

Uur U komt nu snel dichterbij. En dan is het aan jullie, Stijlloze Stemmentellers, om al deze voorbereidingen om te zetten in een betrouwbare verkiezingsuitslag.

Disclaimertje: En als het nou toch allemaal niet lukt, maken we onszelf dan onsterfelijk belachelijk? Een beetje wel natuurlijk, maar we kunnen dan óók zeggen dat we er in ieder geval alles aan gedaan hebben om van de grond te krijgen wat nog nooit iemand heeft geprobeerd. Omdat we vonden dat democratie van het volk hoort te zijn. Want GeenStijl en iedereen die bij Project Stemmentellen is betrokken <3 democratie.