Feynman en/of Feiten - Nucleaire flop
Slechts vijf jaar is naar deze top toegewerkt. Vijf. Dan mag je toch wel zonder gelijk enorm cynisch te zijn bepaalde resultaten verwachten. Zeker bij een onderwerp waar sinds 1963 harde afspraken over bestaan. Vijf is ook het aantal keer dat onze planeet vernietigd kan worden met behulp van kernwapens. Twee landen hebben tijdens de NSS2014 aangegeven nog meer hoog verrijkt uranium te gaan maken. 53 landen komen opdagen en slechts 13 zweren het bezit van de werkzame stof in kernwapens af. Dan blijven er dus veertig landen over die de film Threads, over een nucleaire holocaust in Engeland, uit kunnen kijken en vervolgens dat aan ons toewensen. Kern van het gepubliceerde resultaat is de idiote mate van verdeeldheid en vrijblijvendheid. Er komen 53 landen opdagen, maar helaas worden belangrijke stappen slechts per deelonderwerp én slechts door een kwart tot de helft van de aanwezigen genomen. Opschrijven wat er niet bereikt is, is veel korter. Er is geen sprake van een akkoord of een gezamenlijke slotverklaring. Het is een opsomming van acties die sommige landen bijna vrijwillig nemen, maar er is geen internationaal compromis.
Obama prees de vlekkeloze organisatie. Vanuit zijn kaasstolp misschien nog accuraat bezien, maar waarschijnlijker is het een beleefdheids-stopwoordje naar goed Amerikaans model. De wegafsluitingen die maanden geleden waren aangekondigd, gingen plotseling een dag eerder in. De veiligheidsring in Den Haag had een hilarisch gat. Overal metershoge hekken, maar met tram 1 of 9 werd je tijdens de omleiding soms achter de hekken in de veiligheidszone gedropt, zoals PowNews met draaiende camera aantoonde.
Eetgelegenheden werden zonder compensatie dagen gesloten, een directe schending van het gehele artikel 14 van de grondwet. De agenten naast die het gesloten etablissement de wacht liepen, kregen vervolgens geen eten & drinken. Agenten werd gevraagd diensten te draaien oplopend tot 17 uur, om vervolgens in het voor hen aangewezen hotel erachter te komen dat er niet gereserveerd was. Ze hebben geslapen in de lobby, terwijl er bijvoorbeeld diverse oude ministeries leegstaan.
Het eerste resultaat is de belofte om hoogverrijkt uranium te verdunnen zodat je het kunt opstoken in kerncentrales. Dat gebeurt al sinds 1986, sinds Tsjernobyl zeg maar. Sinds Seoel is 15 van de 2000 ton 'weapons grade' uranium verwerkt. Dat u het weet. Dat is minder dan vier promille per jaar. In dit tempo is de wereld rond 2280 vrij van kernwapens.
Tweede 'resultaat' zou de verbeterde beveiliging van nucleaire installaties zijn. Sommige landen reageerden niet, andere met we bellen nog. Er is door enkele leden afgesproken wat informatie en training uit te wisselen over beveiliging. De norm is wantrouwen, geheimzinnigheid en laksheid. Ondertussen worden vrienden & familieleden van actievoerders thuis opgezocht en lastiggevallen door de politie. Het foutje was vanuit overheidsperspectief niet dat ze dit soort flagrante rechtenschendingen plegen, maar dat ze niet opletten en een journalist niet oversloegen in hun intimidatietraject.
Laat ik de zinloosheid eens in perspectief zetten met een voorbeeld. Op de Nederlandse Publieke Omroep is de hele beveiliging van onze eigen nucleaire opslagbunker Covra minutieus doorgenomen. Buiten zag je overal hekken & camera's, binnen zag je niemand naar die beelden kijken. De stoel achter een muur van schermen was leeg. Geen bewapende beveiligers, ze zouden wel een belletje doen naar de plaatselijke veldwachter. Een juwelier in Deurne is beter beveiligd.
Het derde resultaat is dat een fors aantal landen de IAEA erkent als atoomwaakhond. Dank je de koekoek. Nu wordt die echt mooi. De IAEA is voor dat doel in 1957 met behulp vanuit de Verenigde Naties opgericht. Er zijn weer een paar extra landen die 57 jaar na dato het een ludiek idee vinden om de IAEA toch maar eens langs te laten komen.
Samengevat staat er geen mijlpaal in, die door alle landen genomen is. Of gaat worden. Geen heldere duidelijke doelen, niets meetbaar en al helemaal een gebrek aan een tijdspad. De meeste onderhandelingen gaan tussen hoge ambtenaren, tussen dergelijke toppen in. Gezien de voortgang zit dat al een tijdje muurvast. Het non-proliferatie verdrag is sinds 1970 actief. Nucleaire ontwapening is de tweede pijler van het verdrag. 44 jaar later nog steeds actuele ellende.
Namen van weigerende landen staan helaas niet in het persbericht. Wobben kan niet. Iedere vorm van democratische controle op deze top is vakkundig uitgesloten. 3000 aanwezige journalisten maken een soort Blauw Bloed / Shownieuws reportage van helikopters, hoge hekken en 'mooie auto's', maar geen kritisch geluid over individuele standpunten, uitblijvende resultaten of tussen de regels door geaccepteerde gevaren.
Natuurlijk was er weinig te verwachten. Bad boys Noord Korea en Iran waren geeneens uitgenodigd, Poetin kwam niet. De meeste regeringsleiders waren afgeleid door de invasie op de Krim. Die sloegen de top over, om een pandje verderop in tweetallen met elkaar te praten. Obama en Merkel bleken totaal verdeeld. Als dit alles is, wat na jaren onderhandelen door 53 landen bereikt kan worden, dan is het tijd om te gaan preppen.