Geenstijl

Ingezonden blog. Oxford PhD en voormalig beleidsmedewerker Internet van Marietje Schaake Ben Zevenbergen, over digibete politici, privacy en internet. Hulde voor de hoognodige #Defember campagne om wat verstand te injecteren in de discussies rondom digitale massa afluisterpraktijken! Een aantal Nederlandse politieke leiders vindt namelijk dat geheime diensten die metadata over iedereen verzamelen zich prima aan de wet houden en vooral zo door moeten gaan. Anderen hebben als de ware Sherlocks die ze zijn juist een gigantische geconstateerd privacyinbreuk. Kom op, Einsteins! Deze discussie wordt wereldwijd al meer dan een half jaar gevoerd, en we zijn inmiddels al een behoorlijk eind verder met onze conclusies over digitale surveillance. Hoogste tijd om deze gedateerde copy/paste retoriek en stating the obvious in technologisch en internationaal perspectief te plaatsen, en aan te zetten tot een paar flinke stappen richting de behoeftes van de 21e eeuw. Voor GeenStijl-lezers behoeft het geen betoog dat we nu leven in wat we vroeger ‘de toekomst’ noemden. Vliegende robots leveren binnenkort je pakketjes binnen een half uur na bestelling, winkels weten je diepste geheimen (zoals dat je zwanger bent voordat je het op Facebook hebt aangekondigd), en wij kopen inmiddels auto’s met virtueel open-source internetgeld. Sterker nog, we downloaden die auto’s en printen ze zelf wel. You wouldn’t download a car, weet je nog? Wel, dus.

Dit allemaal dankzij de complexe (pdf) en dynamische processen in het nieuwe informatie ecosysteem dat internet heet. De maatschappelijke adoptie en ontwikkeling van deze technologie gaat sneller dan elke andere technologie in onze geschiedenis. Zo is het internet binnen de kortste keren het zenuwstelsel van onze moderne economie, cultuur en maatschappij geworden. Dat politici internet niet begrijpen is een gevaar Het probleem met dit alles is dat het compleet nieuwe informatie is voor een alarmerend grote groep politici, die meestal geen frequente gebruikers van internet zijn. Al te vaak wordt door onze ambtshouders niet begrepen dat internet anders werkt dan de fysieke en analoge wereld. Dit analoge denken van de vorige eeuw in het beleid en de wetten die de digitale 21e eeuw moeten vormgeven, leidt tot ongewilde consequenties van waarschijnlijk welwillend beleid. Internet gelijkstellen aan bestaande technologie is niet alleen verkeerd, maar ook gevaarlijk misleidend. De effecten van beleidsbeslissing over internetregulering zijn namelijk – als een eigenschap van een complex systeem – niet eenvoudig voorspelbaar zoals in de fysieke, analoge wereld. Metadata van onze communicatie is bijvoorbeeld niet meer betekenisloos als deze relatief eenvoudig worden verrijkt met brokken informatie die ergens anders zijn verzameld. Bedrijven, overheden en vele andere organisaties hebben enorme prikkels om met de enorme hedendaagse computercapaciteit aan het zogenaamde datamining en predictive analysis te doen. De resulterende verzamelzucht leidt al snel tot misbruik, zoals de meneer die op zijn eerste werkdag bij de NSA zijn ex-vriendin ging bespieden met de beschikbare apparatuur, of navigatiesystemen die je locatiegegevens beschikbaar maken voor de politie. Webblokkades, datavernietiging en @-symbolen De voorbeelden van onkunde zijn eindeloos. Zo werden laptops van journalisten kapot geslagen door technici (!) van de overheid in de hoop gelekte informatie uit de wereld te helpen, en de Nederlandse overheid denkt dat het slim is wereldwijd te gaan hacken, zonder rekening te houden met de te verwachten negatieve gevolgen. Politici die geen idee hadden hoe je email gebruikt, hadden het ACTA verdrag getekend, dat erg restrictief zou zijn geweest voor internetgebruik. Het zijn niet alleen politici, ook rechters weten soms bijvoorbeeld niet precies wat het @-symbool tegenwoordig precies moet voorstellen, of denken dat blokkades van websites iets oplossen. Machtsondermijning door technisch onbegrip Door het gebrek aan technisch bewustzijn en begrip over de gevolgen van politieke en juridische beslissingen over de inzet van internettechnologie, ondermijnen bestuurders hun eigen macht. Over het algemeen hebben internetgebruikers namelijk wel het potentieel en nut van internet door, en omzeilen relatief eenvoudig met technische middelen de misplaatste en verouderde wetten, zonder dat zij per se kwaad willen doen. Als overheid zijnde je eigen Windows 3.1-tijdperk wetjes letterlijk interpreteren en verdedigen zonder de context waarin zij tegenwoordig opereren te erkennen, geeft niet direct blijk van een gezond besef van de moderne wereld, en leidt tot een verlies van legitimiteit. En dat op een cruciaal moment voor de ontwikkeling van het internet. Geïnformeerde democratische controle van deze ontwikkeling is juist nu nodig! In plaats van analoog denken, moeten wij nu ons nu beseffen dat een multidimensionale planning nodig is over de inzet van technologie en de gevolgen die onze beslissingen hebben in het complexe informatie-ecosysteem. In een tijd van snelle technologische ontwikkeling kunnen fouten worden gemaakt, dat snappen wij best. Soms duurt het even voordat de maatschappij zich beseft dat technologie uit de hand is gelopen en niet meer voldoende wordt gereguleerd door huidige regels, zoals nu overduidelijk het geval is met massale digitale afluisterpraktijken. Er is duidelijk wat verdieping nodig in de huidige realiteit. Spoedcursus tijdens het kerstreces Laten dus afspreken, politici, dat we het kerstreces gebruiken om onszelf eens flink bij te spijkeren over internettechnologie en de effecten van regulering. Lees een stevig aantal van de teksten (pdf) die wij hier in Oxford aan onze masterstudenten geven. Hier nog een gids voor een ethische zelfreflectie over uw digitale afluisterpraktijken en de effecten op privacy, die we gelukkig uit blijkbare noodzaak eerder aan u ter beschikking kunnen stellen. Vraag desnoods collega Ijzeren Neelie bijles te geven, aangezien zij het allemaal wel degelijk begrijpt. Het alternatief voor politici is namelijk dat ze rechtszaken zoals deze zullen verliezen en ze nog verder in achting dalen - tot het niveau van de achtergebleven Britse collega’s bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zien, die zich tegen onweerlegbare feiten over tappen en privacyschending, zoals deze (pdf), mogen verdedigen. Dat is vanuit het belang van hun eigen geloofwaardigheid van harte af te raden. Dus, Den Haag. Huiswerk. Kijk even hier, hier, hier en vooral ook hier bij het opstellen van de volgende Kamervragen of oproepen naar Parlementaire Enquêtes. Vrij, open en democratisch gereguleerd internet begint bij begrip van en kennis over het onderwerp. Ben Zevenbergen PhD student aan het Oxford Internet Institute, incidenteel blogger voor Tech Dirt en voormalig adviseur internetbeleid van D66 MEP Marietje Schaake. Blogt zelf hier.