Geenstijl

Gastbijdrage. Van Wob-specialist Roger Vleugels. Voor GeenStijl. Want we menen ernst met #DEFEMBER. De AIVD zoekt op grote schaal ongericht. Dat is verboden. Als de voorstellen van de Commissie Dessens voor verruiming van de bevoegdheden van AIVD en MIVD overgenomen worden, dan wordt dat witgewassen. Onuitroeibaar is het verlangen bij de AIVD om te mogen werken met sleepnetten, om ongericht te kunnen zoeken. Merkwaardig, want de huidige wet, de Wiv 2002, is er gekomen omdat het Europese Hof in Straatsburg de vorige wettelijke grondslag onder het werk van inlichtingendiensten veroordeelde wegens het toestaan van te vrij en te ongericht zoeken. Minister Dales koos er destijds voor niet in beroep te gaan tegen de uitspraak van de Commissie van het Europese Hof, waarmee die bindend werd. Ze gaf opdracht om te komen tot nieuwe wetgeving. Dat werd, via tussenstappen waarin ook de Raad van State aangaf respect te hebben voor Straatsburg, de huidige Wiv 2002. In de uitspraak van Straatsburg staat dat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, het EVRM, voorschrijft dat privacy-inbreuken alleen dan mogen als doel en middelen met elkaar in overeenstemming zijn, als er sprake is van gericht onderzoek en als dit alles in de wet verankerd is [zie uitspraak - PDF]. Dat alles was vóór die veroordeling niet het geval, en mede daardoor ontspoord. Dat alles is nu wéér ontspoord, en de voorstellen van de Cie Dessens wassen dat wit, daarbij niet gehinderd door de bepalingen in het EVRM.

Meer bevoegdheden en het verzamelen van méér data leidt onherroepelijk tot een verlaging van de kwaliteit van de producten van inlichtingendiensten. Dwars door propagandaverhalen over filter- en mining-software heen kijkend, blijkt keer op keer dat het niet lukt om de spelden in de steeds grotere hooibergen te vinden. Keer op keer blijkt dat inlichtingendiensten cruciale data wél verzameld hadden, maar niet voldoende wisten te verwerken, waardoor het niet leidde tot ingrijpen. Dat was zo bij 9/11, bij Madrid, bij Londen, bij Van Gogh, bij Boston. Keer op keer blijkt dat het niet lukt om de data in rendement om te zetten. Human intelligence ('Humint') wordt verwaarloosd, Signal intelligence ('Sigint') is sexy. En privacy? Privacy is van de vorige eeuw. En kom dan als minister niet niet aanzetten met het smoesje dat inlichtingendiensten hun successen nou eenmaal niet kunnen melden. Als er successen te melden zouden zijn, als er aanslagen zijn voorkomen dankzij de geheime diensten, zouden die successen heus wel geloofwaardig voor het voetlicht gebracht zijn. Roger Vleugels Wob-specialist Uitgever van Fringe Intelligence